19 09 2024 | 07:33

Η φορολόγηση των ορυκτών καυσίμων αποτελεί πολύ βασικό δημοσιονομικό έσοδο και "ιερή αγελάδα" στη χώρα μας. Ενδεικτικό είναι ότι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις ουδέποτε τόλμησαν να μειώσουν τους φόρους στα καύσιμα.

Εντούτοις, η ενεργειακή μετάβαση θα οδηγήσει μοιραία στη διάβρωση αυτών των φορολογικών εσόδων, καθώς η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων θα μειωθεί δραστικά, ιδίως την επόμενη δεκαετία.

Σχετική μελέτη πραγματοποίησε πρόσφατα το γερμανικό think tank Agora Energiewende, όπου υπολογίζει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της μετάβασης για την Ευρώπη.

Οι συντάκτες εκτιμούν ότι σε πρώτη φάση η ραγδαία άνοδος των τιμών δικαιωμάτων εκπομπών θα στηρίξει σημαντικά τις κυβερνήσεις και τις επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση.

Εντούτοις, μετά το 2030 θα αρχίσει να λαμβάνει χώρα μια μεγάλη πτώση στα φορολογικά έσοδα από τα ορυκτά καύσιμα, όπως είναι δηλαδή οι φόροι στη βενζίνη και το ντίζελ. Ενδεικτικό είναι ότι το συνολικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα από αυτές τις δύο τάσεις υπολογίζεται πανευρωπαϊκά σε +27,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2030-2035, όμως θα εκμηδενιστεί και τελικά θα γίνει αρνητικό από το 2037.

Την ίδια στιγμή οι κυβερνήσεις θα χρειάζονται περί τα 200 δισ. ευρώ ετησίως για τις ενεργειακές και κλιματικές τους δράσεις, άρα διαμορφώνεται μια μεγάλη δημοσιονομική "τρύπα".

Το Agora προειδοποιεί ότι οι συνέπειες θα είναι ιδιαίτερα αισθητές για χώρες με υψηλό χρέος, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Προβλέπει ότι στην περίπτωση της δεύτερης οι πράσινες πολιτικές θα αυξήσουν κατά 25-33% το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ ως το 2050.

Αν και στη μελέτη δεν αναλύθηκε συγκεκριμένα η Ελλάδα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι και η χώρα μας εμπίπτει στη συγκεκριμένη κατηγορία.

"Η ανάλυσή μας δείχνει ότι η πράσινη μετάβαση θα εκτροχιάσει τις χώρες με υψηλό χρέος μετά το 2030", τονίζουν σχετικά οι συντάκτες.

Το αναθεωρημένο ελληνικό ΕΣΕΚ περιλαμβάνει ειδική αναφορά στη δημοσιονομική επίπτωση από τη συγκεκριμένη τάση.

Συγκεκριμένα, τονίζεται ότι "η επίτευξη των στόχων που τίθενται σε αυτό το σχέδιο αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα σε όρους δημοσιονομικούς. Η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα, κυρίως πετρελαιοειδή στον τομέα των μεταφορών, τα οποία λόγω της υψηλής φορολόγησης τους αποδίδουν σημαντικά φορολογικά έσοδα στο ελληνικό κράτος, θα μειωθεί, σε όφελος των πιο φιλικά προς το περιβάλλον ενεργειακών προϊόντων, τα οποία δεν θα φορολογούνται ώστε να προωθηθούν στην αγορά".

Η κάλυψη του δημοσιονομικού κενού που θα προκύψει θα πρέπει να καλυφθεί από νέους φόρους που θα πρέπει να σχεδιασθούν ώστε να μην εναντιώνονται ή να συμβάλλουν αρνητικά στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, είναι το πόρισμα στο οποίο καταλήγει το ΕΣΕΚ.