06 02 2024 | 07:33
Μετά από μπαράζ συζητήσεων, διαπραγματεύσεων και διαρροών η ώρα έφτασε, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να καταθέσει σήμερα Τρίτη 6 Φεβρουαρίου, τις συστάσεις της προς την ΕΕ αναφορικά με τους κλιματικούς στόχους.
Σύμφωνα με πληροφορίες τις οποίες επικαλείται το Reuters, η Κομισιόν συστήνει τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, από τα επίπεδα του 1990, ώστε να διασφαλίσει ότι το μπλοκ μπορεί να φτάσει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές μια δεκαετία αργότερα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταρτίζει τον πρώτο της στόχο για το κλίμα για το 2040, σε μια προσπάθεια να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των υφιστάμενων στόχων της για μείωση των καθαρών εκπομπών κατά 55% έως το 2030 και επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Με τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο, ο νέος στόχος πρόκειται να δοκιμάσει την πολιτική όρεξη για τη συνέχιση της φιλόδοξης πράσινης ατζέντας της Ευρώπης, η οποία αντιμετωπίζει αντιδράσεις από ορισμένες κυβερνήσεις και βιομηχανίες που ανησυχούν για το κόστος, ακόμη και τώρα που η κλιματική αλλαγή προκαλεί πιο καταστροφική ζέστη, πλημμύρες και πυρκαγιές Ευρώπη.
Το κόστος της κλιματικής αλλαγής
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η παρουσίαση της ΕΕ θα περιγράφει εκτενώς το αυξανόμενο κόστος που επιφέρει η κλιματική αλλαγή στην Ευρώπη και τα οφέλη που θα μπορούσε να αποφέρει μια μείωση των εκπομπών κατά 90% έως το 2040 - συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του λογαριασμού της Ευρώπης για τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα.
Οι Βρυξέλλες θα περιγράψουν παράλληλα, διάφορες επιλογές για να βοηθήσουν κάθε τομέα να επιτύχει τον στόχο του 2040 - με βασική εστίαση στη στήριξη της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, και στην αδελφοποίηση δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης για την υποστήριξη έργων παραγωγής χαμηλών εκπομπών άνθρακα και θέσεων εργασίας, καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ.
Η σκυτάλη στη νέα Κομισιόν
Αν και η Επιτροπή θα δημοσιοποιήσει τις συστάσεις για τους κλιματικούς στόχους σήμερα, θα είναι δουλειά της νέας Επιτροπής της ΕΕ που θα συσταθεί μετά τις εκλογές της ΕΕ να υποβάλει την τελική πρόταση για τη θέσπιση του στόχου σε νόμο.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία
Η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα απαιτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει έναν κλιματικό στόχο για το 2040 το αργότερο εντός έξι μηνών από την πρώτη παγκόσμια απογραφή στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα. Καθώς αυτή ολοκληρώθηκε έως την COP28 τον Δεκέμβριο, η Επιτροπή θα πρέπει να το παραδώσει έως τον Ιούνιο του 2024.
Ο νόμος για το κλίμα απαιτεί επίσης από την Επιτροπή να δημοσιεύει τον προβλεπόμενο ενδεικτικό προϋπολογισμό της Ένωσης για τα αέρια θερμοκηπίου για την περίοδο 2030-2050, ο οποίος ορίζεται ως «ο ενδεικτικός συνολικός όγκος των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που αναμένεται να εκπέμπονται κατά την περίοδο αυτή χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι δεσμεύσεις της ΕΕ βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού.
Εμπορεύσιμο commodity
Παράλληλα, σύμφωνα με έγγραφο που διέρρευσε και το οποίο αποκαλύπτει η Euractiv, η Κομισιόν θα θέσει τις βάσεις για το δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα που θα «ανακυκλώνεται» σε χημικές διεργασίες ή θα χρησιμοποιείται ως καύσιμο θαλάσσιων μεταφορών και αεριωθουμένων.
Σύμφωνα με το σχέδιο απαιτείται μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση «για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς για τη βιομηχανική διαχείριση του άνθρακα» και την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Δέσμευση CO2
Για να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα, «η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη να δεσμεύσει τουλάχιστον 50 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως έως το 2030» και «έως 450 εκατομμύρια τόνους έως το 2050», αναφέρει το έγγραφο.
Αυτό θα είναι απαραίτητο για την αντιστάθμιση των «υπολειμματικών εκπομπών» σε τομείς όπως η γεωργία, οι μεταφορές και η βιομηχανία που είναι απίθανο να επιτύχουν πλήρη απαλλαγή από τον άνθρακα μέχρι τότε, υποστηρίζει το έγγραφο.
Ο τελικός στόχος, σύμφωνα με το σχέδιο της Επιτροπής, είναι σαφής: να γίνει το CO2 «εμπορεύσιμο αγαθό», όπως το αέριο, το αργό πετρέλαιο, το βαμβάκι, το σιτάρι ή το κακάο.
«Μέχρι το 2040, μια σειρά από περιφερειακές αλυσίδες αξίας άνθρακα θα πρέπει να γίνουν οικονομικά βιώσιμες για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ, καθώς το CO2 θα γίνει εμπορεύσιμο αγαθό για αποθήκευση ή χρήση», προσθέτει.
«Αυτές θα βασίζονται σε μια πανευρωπαϊκή υποδομή μεταφοράς και αποθήκευσης με αγωγούς ως το κυρίαρχο μέσο μεταφοράς στην ξηρά», επιτρέποντας τη διασυνοριακή μεταφορά του δεσμευμένου CO2 είτε για αποθήκευση είτε για χρήση.
Οι βάσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε τις βάσεις για αυτές τις τεχνολογίες πέρυσι, όταν υπέβαλε πρόταση για την πιστοποίηση των αφαιρέσεων άνθρακα. Η πρόταση βρίσκεται τώρα στα τελικά στάδια έγκρισης μεταξύ των νομοθετών της ΕΕ.
Για να επιταχύνει την ανάπτυξή τους, η Επιτροπή αναζητά τώρα τρόπους ενσωμάτωσης τεχνολογιών αφαίρεσης άνθρακα στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS), το οποίο υποχρεώνει περισσότερες από 10.000 βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη να έχουν άδεια για κάθε τόνο CO2 που εκπέμπουν.
Το αναθεωρημένο ETS
Το αναθεωρημένο ETS «καθιερώνει ήδη τη δυνατότητα να μην παραδοθούν δικαιώματα» για τις εκπομπές CO2 που «θεωρούνται ότι έχουν δεσμευτεί και χρησιμοποιηθεί μόνιμα», επισημαίνει η Επιτροπή στο προσχέδιό της για τη διαχείριση του άνθρακα που αναμένεται σήμερα .
Τέλος, το έγγραφο αναφέρει ότι «η Επιτροπή θα εξετάσει τα οφέλη από τον καθορισμό συγκεκριμένων στόχων για την απομάκρυνση του άνθρακα» και θα εξετάσει «μέχρι το 2026» πώς αυτό θα πρέπει «να λαμβάνεται υπόψη και να καλύπτεται από την εμπορία εκπομπών».
Αυτό θα μπορούσε να γίνει είτε με την πλήρη ενσωμάτωση των αφαιρέσεων στο πλαίσιο του EU ETS είτε με τη δημιουργία ενός «ξεχωριστού μηχανισμού συμμόρφωσης για τέτοιες αφαιρέσεις που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με το EU ETS», αναφέρει το έγγραφο.
Προειδοποιήσεις
Οι περιβαλλοντικές ομάδες, αν και δεν αντιτίθενται κατ' αρχήν στη δέσμευση και χρήση άνθρακα, έχουν πολλές επιφυλάξεις σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να παρακινηθούν τέτοιες τεχνολογίες στο μέλλον, προειδοποιώντας για αρκετές παγίδες.
Η Carbon Market Watch, μια πράσινη ΜΚΟ, αναφέρει ότι τα κρίσιμα σημεία σχετικά με τις τεχνικές χρήσης άνθρακα θα είναι η διατήρηση υψηλών επιπέδων περιβαλλοντικής ακεραιότητας όταν πρόκειται για τη «μονιμότητα» του CO2 που αποθηκεύεται στα τελικά προϊόντα.
«Μόνο ο άνθρακας που δεσμεύεται και χρησιμοποιείται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι μόνιμα χημικά δεσμευμένος και να μην απελευθερώνεται κατά τη χρήση του προϊόντος ή το τέλος της ζωής του θα πρέπει να αφαιρείται από τις υποχρεώσεις παράδοσης», δήλωσε ο Wijnand Stoefs, επικεφαλής πολιτικής για την αφαίρεση άνθρακα στην CMW.
Το πράσινο υδρογόνο
Όσον αφορά το πράσινο υδρογόνο και τα καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ο Stoefs είπε ότι τα πρότυπα που περιλαμβάνονται στην οδηγία της ΕΕ για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας απλά δεν είναι αρκετά ισχυρά για να διασφαλίσουν υψηλή περιβαλλοντική ακεραιότητα. «Οποιοσδήποτε άνθρακας που απελευθερώνεται κατά την παραγωγή υδρογόνου θα πρέπει να υπολογίζεται και κατά προτίμηση να τιμολογείται».
Επιστολή 11 χωρών
Το σχέδιο, το οποίο δεν περιέχει νομικές υποχρεώσεις για τις χώρες της ΕΕ σε αυτό το στάδιο, θα συζητηθεί από τους ηγέτες της ΕΕ σε μια από τις προσεχείς συνόδους κορυφής, με μία προκαταρκτική απόφαση για τον τελικό στόχο να τοποθετείται χρονικά στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ του Ιουνίου.
Οι δύο μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία, με την υποστήριξη της Ισπανίας, της Αυστρίας και της Ολλανδίας μαζί με άλλες έξι χώρες, θεώρησαν σκόπιμο να παρέμβουν.
«Η ανάγκη για φιλόδοξη παγκόσμια δράση για το κλίμα δεν ήταν ποτέ πιο εμφανής», ξεκινά μια επιστολή που έστειλε ο συνασπισμός των 11 χωρών στις 25 Ιανουαρίου, προσθέτοντας ότι «ενθαρρύνουμε έντονα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή… να προτείνει έναν φιλόδοξο στόχο της ΕΕ για το κλίμα για το 2040».
Κάτι τέτοιο θα «έστελνε ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι η ΕΕ θα δώσει το παράδειγμα για να πείσει άλλους μεγάλους εκπομπούς αερίων του θερμοκηπίου να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους για να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες συνεισφορές για να διατηρήσουν έγκαιρα τον 1,5 °C ζωντανό πριν από την COP30», προσθέτουν.
Η Δανία πρωτοστάτησε στην επιστολή, η οποία υποστηρίζεται επίσης από τη φιλική προς το κλίμα Αυστρία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο και Πορτογαλία, καθώς και τη Βουλγαρία, η οποία συχνά βρίσκεται στο άλλο άκρο του κλιματικού φάσματος.
«Ενθαρρύνουμε σθεναρά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επερχόμενη ανακοίνωσή της να προτείνει έναν φιλόδοξο στόχο της ΕΕ για το κλίμα για το 2040», προσθέτει η επιστολή.
ΠΗΓΗ energypress.gr