του Γιώργου Ατσαλάκη
Δευ, 21 Αυγούστου 2023 - 16:45
Μπορεί σε ετήσια βάση να καταγράφεται μια αποκλιμάκωση στις τιμές αερίου στον Ολλανδικό Δείκτη TTF, ωστόσο παραμένει η ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι εν όψει του χειμώνα. Το επίπεδο, μάλιστα, των τιμών είναι το υψηλότερο εδώ και μήνες, εν μέσω προσκομμάτων στις τροφοδοσίες ανά τον κόσμο. Ειδικότερα, αν και οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Ευρώπης είναι σημαντικά πληρέστερες απ' ό,τι συνήθως για τέτοια εποχή του χρόνου, ωστόσο φήμες, αναφορές ή και διαταραχές στην προσφορά και αυξήσεις της ζήτησης δημιουργούν μεταβλητότητα
Παράλληλα, αναλυτές και εμπλεκόμενοι στην αγορά παρακολουθούν στενά τις μετεωρολογικές προβλέψεις για το επόμενο διάστημα για να σταθμίσουν τη μελλοντική κατανάλωση και άρα τις τιμές.
Έτσι, απρόοπτα και κινήσεις που πιθανόν να εμποδίζουν τη ζήτηση επηρεάζουν, τους δείκτες, όπως π.χ. η πιθανότητα απεργιών των εργαζομένων σε ορισμένα εργοστάσια στην Αυστραλία που ενέτεινε τις ανησυχίες. Χαρακτηριστικά, ο αναλυτής της χρηματιστηριακής PVM, John Evans, κάνοντας ειδική μνεία στην Αυστραλία, ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι στην Αυστραλία, πλέον,που αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα LNG, ξεπερνώντας τόσο το Κατάρ όσο και τις ΗΠΑ, η όποια δυσκολία στην παραγωγή, επηρεάζει συνολικά την κατάσταση, καθώς αναγκαστικά οδηγεί την αγορά και δη τους Ευρωπαίους, που αναζητούν αέριο για τις ανάγκες του χειμώνα, στην στην spot αγορά, με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται για τις τιμές. “Αν και χώρες όπως η Γερμανία εξασφαλίζουν μεγάλες συμφωνίες φυσικού αερίου με άλλες χώρες, εντούτοις υπάρχει η πιθανότητα να μην καταφέρουν να καλύψουν εντελώς τις ανάγκες τους και να αναγκαστούν να στραφούν στην spot αγορά, όπως το 2022”, εκτίμησε ο John Evans.
Να σημειωθεί ότι οι αποθήκες στην Ευρώπη είναι σχεδόν γεμάτες. Συγκεκριμένα στο 88% ειναι οι υπόγειες αποθήκες όπου υπάρχουν και στο 61% οι δεξαμενές με LNG. Στο Βέλγιο καταγράφεται 100% πληρότητα, στην Ισπανία με 98%, Ολλανδία με 91%, στη Γερμανία με 90% και στην Ιταλία με 89%.
Σύμφωνα, πάντως, με τον Νικ Κάμπελ της Inspired Plc, οι αγοραστές από την Ασία “πιθανώς θα αυξήσουν τις προσφορές για εισαγωγές LNG προκειμένου να αντικαταστήσουν τους όγκους που μπορεί να χαθούν από την Αυστραλία, κάτι που θα επηρεάσει και την Ευρώπη. Το LNG αποτελεί πλέον το βασικό μέρος του ευρωπαϊκού μείγματος προμηθειών φυσικού αερίου, επομένως οποιαδήποτε ένδειξη ότι η ροή του βρίσκεται σε κίνδυνο οδηγεί σε άνοδο της τιμής”.. Αλλοι πιθανοί κίνδυνοι που οδηγούν σε αύξηση των τιμών είναι η μείωση των εισαγωγών LNG στην Ευρώπη τον περασμένο μήνα και οι αυξημένες ροές από την περιοχή προς την Ουκρανία, η οποία διαθέτει πλεονάζουσα αποθηκευτική ικανότητα. Επίσης κίνδυνο εγκυμονούν και οι καθυστερήσεις στην εποχιακή συντήρηση της Νορβηγίας.
Συγκεκριμένα, στη Νορβηγία, η προγραμματισμένη συντήρηση σε μεγάλες εγκαταστάσεις έχει προγραμματιστεί για τον επόμενο μήνα και στη Ρωσία, η Yamal LNG σχεδιάζει να κλείσει ένα τμήμα παραγωγής για εργασίες για τρεις εβδομάδες τον Αύγουστο.
Την ίδια ώρα τα “κέρδη” των τιμών στην Ευρώπη συμβαδίζουν με το υψηλότερο κόστος για το καύσιμο στην Ασία, καθώς οι δύο ήπειροι ανταγωνίζονται για το διαθέσιμο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Επίσης, αρκετές διαταραχές οφείλονται σε περιορισμό της προσφοράς τις επόμενες εβδομάδες.
Στις ΗΠΑ, ένα τμήμα του αγωγού μεταφοράς αερίου Columbia έκλεισε μετά από πυρκαγιά στην περιοχή, μειώνοντας τις προμήθειες αερίου τροφοδοσίας στο εργοστάσιο LNG Cove Point.
Να σημειωθεί ότι με βάση αναλύσεις διεθνών οργανισμών όπως ο ΙΕΑ και το Ενεργειακό Ινστιτούτο της Οξφόρδης υπάρχει υψηλός δείκτης μεταβλητότητας για την τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη για το υπόλοιπο του 2023. Οι βασικές απειλές ενόψει του χειμώνα συνεχίζουν να είναι ο καιρός, οι ρωσικές προμήθειες που έχουν απομείνει και η ασιατική ζήτηση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι γερμανική κυβέρνηση αναμένει ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν αυξημένες τουλάχιστον μέχρι το 2027, τονίζοντας την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με έκθεση που εγκρίθηκε χθες από το υπουργικό συμβούλιο. Οι προθεσμιακές τιμές στα τέλη Ιουνίου έδειχναν ότι μπορεί να υπάρξει αύξηση στις αγορές χονδρικής στα περίπου 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα τους επόμενους μήνες, σύμφωνα με ανάλυση του υπουργείου Οικονομίας. Το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο κυμαίνεται περίπου στα 38 ευρώ η μεγαβατώρα. Η μέση τιμή του φυσικού αερίου ήταν περίπου 19,40 ευρώ την περίοδο 2008 έως τον Ιούνιο του 2021. Να σημειωθεί ότι η Γερμανία είναι μία από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τις περικοπές των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία πέρυσι και θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στις αγορές προκειμένου να εντοπίζει πιθανά προβλήματα σε πρώιμο στάδιο, σύμφωνα με την έκθεση.
Αναπόφευκτα, η τιμή του αερίου επηρεάζει και τη χονδρική τιμή του ρεύματος, που παρουσιάζει, πάντως, έντονη μεταβλητότητα τις τελευταίες μέρες στην Αγορά Επόμενης Μέρας στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, αν και συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα η μέση τομή είναι σημαντικά χαμηλότερη. Πάντως το περασμένο Σαββατοκύριακο οι τιμές λόγω μειωμένης ζήτησης, αλλά και απόλυτης κυριαρχίας των ΑΠΕ, διολίσθησαν σε ένα από τα χαμηλότερα σημεία τους για φέτος.Συγκεκριμένα την Κυριακή 13 Αυγύστου η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας υποχώρησε στα 53,30 ευρώ/MWh ενώ για 5 περίπου ώρες στο διάστημα από τις 10 το πρωί μέχρι τις 3 περίπου το μεσημέρι η χαμηλότερη τιμή ήταν μηδενική και η υψηλότερη στα 120 ευρώ/MWh. Σε μηνιαία βάση, σύμφωνα με τον σχετικό χάρτη της ΡΑΑΕΥ η τιμή χονδρικής είναι λίγο πάνω από τα 93 ευρώ/MWh. Υπενθυμίζεται ότι η μέση τιμή στην Αγορά Επόμενης Ημέρας για τον Ιούνιο στην Ελλάδα ήταν στα 91,49 ευρώ/MWh και αυξήθηκε στα 112,68 ευρώ/MWh τον Ιούλιο. Οι υψηλές θερμοκρασίες του Ιουλίου δεν ευνόησαν τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, ενώ για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών ενισχύθηκαν οι εισαγωγές. Έτσι η συμμετοχή των ΑΠΕ τον Ιούνιο ήταν στο 33,58% και μειώθηκε στο 26,94% τον Ιούλιο. Αντιστρόφως οι εισαγωγές από 14,31% τον Ιούνιο αυξήθηκαν σε 17,77% τον Ιούλιο. Υψηλή είναι η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και διαμορφώθηκε σε 35,31% τον Ιούνιο και 37,27% τον Ιούλιο. Αντίθετα η συμμετοχή της λιγνιτικής παραγωγής διατηρήθηκε σε χαμηλά επίπεδα και συγκεκριμένα στο 5,58% τον Ιούνιο και στο 6,47% τον Ιούλιο.
Στο φόντο αυτό, αλλά και με το φυσικό αέριο να έχει ανέβει κατά 50% σε μηνιαία βάση στον δείκτη TTF, όντας στα 37 περίπου ευρώ/MWh, ανακοινώνονται την Κυριακή προς Δευτέρα οι τιμές λιανικής για τον Σεπτέμβριο. Με βάση εκτιμήσεις οι τάσεις αναμένονται μικτές, με κάποιες εταιρείες να μειώνουν τις τιμές και κάποιες άλλες να διστάζουν λόγω έντονης αβεβαιότητας να προβούν σε αλλαγές.
Σημειώνεται ότι για αμετάβλητο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα, κράτησε το βασικό της τιμολόγιο (Γ1 Οικιακό) για τον Αύγουστο η ΔΕΗ. Σε σύνολο αγοράς, βέβαια, καταγράφηκαν τιμές ανά κιλοβατώρα ακόμη και κατά σχεδόν 50% φτηνότερες, όπως π.χ. της εταιρείας Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, που εδώ και μήνες έχει την πιο χαμηλή χρέωση, ή την Elpedison ή την ΗΡΩΝ, ή και την Protergia. Βέβαια και άλλοι “παίκτες” έχουν ανάλογη χρέωση με την ΔΕΗ.
Στο μέτωπο των καυσίμων, η μέση πανελλαδική τιμή της βενζίνης είναι γύρω από τα 2 ευρώ /λίτρο, στα 1,97 ευρώ/λίτρο, όπως και πέρυσι περίπου αν και με τιμές στη διεθνή αγορά αργου πετρελαίου ακριβότερες (φέτος είναι 12% πιο χαμηλά). Πάντως, τη δική της ερμηνεία για την άνοδο των τιμών καυσίμων έδωσε σε συνέντευξη στο «Πρώτο Πρόγραμμα» η πρόεδρος της Ένωσης Βενζινοπωλών Αττικής, Μαρία Ζάγκα. Πράγματι λοιπόν, τον τελευταίο καιρό έχει ανέβει η τιμή. Τους τελευταίους δύο μήνες η απλή αμόλυβδη έχει ανέβει γύρω στα 15 λεπτά, ενώ το πετρέλαιο κίνησης γύρω στα 24, πολύ περισσότερο από την αμόλυβδη” ανέφερε και συμπλήρωσε: “Πέρσι τέτοια εποχή, λίγο πιο πριν, είχαμε το βαρέλι 134 δολάρια και είχαμε την ίδια τιμή, γύρω, στο 1.90- 2 ευρώ στην Αττική. Τώρα λοιπόν με αυτή την τιμή πιάσαμε το ίδιο ποσό. Αυτό είναι ένα αξιοπερίεργο για εμάς τους πρατηριούχους.
Εν τω μεταξύ η μέση τιμή της αμόλυβδης στη χώρα μας έχει αυξηθεί κατά 10 λεπτά και πλέον από την 1η Ιουλίου,. Σε 12 νομούς (όπως στις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, την Κεφαλονιά, το Ηράκλειο και την Ευρυτανία) ήδη η μέση τιμή έχει καβαλήσει τα 2€. Σύμφωνα, δε, με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα έχει την τρίτη ακριβότερη αμόλυβδη στην Ευρώπη πίσω μόνο από Ολλανδία και Δανία.
ΠΗΓΗ www.energia.gr