Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την Τετάρτη (19 Οκτωβρίου) για τον περιορισμό των ναυτιλιακών εκπομπών με την ενίσχυση των ορίων έντασης των αερίων του θερμοκηπίου για τα ναυτιλιακά καύσιμα και την υποχρέωση των πλοιοκτητών μεγάλων πλοίων να χρησιμοποιούν ένα ποσοστό καυσίμων που προέρχονται από πράσινο υδρογόνο έως το 2030.

Η θέση του Κοινοβουλίου σχετικά με τον λεγόμενο ναυτιλιακό νόμο FuelEU εγκρίθηκε σε συνεδρίαση της ολομέλειας στο Στρασβούργο με 451 ψήφους υπέρ, 137 κατά και 54 αποχές.

Η νομοθεσία αποσκοπεί στην απεξάρτηση του ναυτιλιακού τομέα από το ιδιαίτερα ρυπογόνο βαρύ πετρέλαιο, με την τόνωση της χρήσης καυσίμων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Σε αντίθεση με τον αδελφό κανονισμό του στον τομέα των αερομεταφορών, η νομοθεσία της ΕΕ για τα ναυτιλιακά καύσιμα δεν υπαγορεύει τον τύπο των καυσίμων που πρέπει να χρησιμοποιούνται- αντίθετα, καθορίζει το επίπεδο των αποδεκτών εκπομπών και τις περιορίζει με την πάροδο του χρόνου.

Ο εισηγητής Jörgen Warborn, σουηδός νομοθέτης της κεντροδεξιάς ομάδας του ΕΛΚ, χαρακτήρισε τον φάκελο «μακράν την πιο φιλόδοξη πορεία στον κόσμο για την απαλλαγή της ναυτιλίας από τις ανθρακούχες εκπομπές».

«Η θέση του Κοινοβουλίου διασφαλίζει ότι οι κλιματικοί μας στόχοι θα επιτευχθούν γρήγορα και αποτελεσματικά, διασφαλίζοντας την ανταγωνιστικότητα του ναυτιλιακού τομέα και εξασφαλίζοντας ότι δεν θα υπάρξει διαρροή άνθρακα ή ότι δεν θα φύγουν θέσεις εργασίας από την Ευρώπη», δήλωσε.

Εξήρε την «τεχνολογικά ουδέτερη» προσέγγιση που υποστηρίζει το Κοινοβούλιο, η οποία, όπως είπε, θα αποτρέψει τις ρυθμιστικές αρχές από το να «μικροδιαχειρίζονται» τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνονται οι εκπομπές.

«Αφήνουμε στους [πλοιοκτήτες] το αν θα επιλέξουν την ηλεκτρονική μεθανόλη, το υδρογόνο, τα προηγμένα βιοκαύσιμα ή την αιολική πρόωση μεγάλης κλίμακας», είπε.

Ο ναυτιλιακός τομέας της ΕΕ είναι υπεύθυνος για περίπου 3 έως 4% των εκπομπών του μπλοκ ετησίως.

Οι ευρωβουλευτές επιδίωξαν να ενισχύσουν τις προτεινόμενες από την Επιτροπή μειώσεις της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου των ναυτιλιακών καυσίμων (13% μείωση έως το 2035 και 75% έως το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020), επιλέγοντας 2% από το 2025, 20% από το 2035 και 80% από το 2050.

Ενώ τα πλοία που ταξιδεύουν εντός της ΕΕ υπόκεινται στους στόχους αυτούς στο σύνολό τους, καλύπτεται μόνο το ήμισυ της ενέργειας που χρησιμοποιείται στα πλοία που προέρχονται από ή ταξιδεύουν προς λιμένες εκτός της Ένωσης.

Αυτή η μείωση κατά 50% ισχύει επίσης για τα πλοία που ταξιδεύουν από ή προς τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ.

Τα πλοία κάτω από το όριο των 5.000 ολικής χωρητικότητας εξαιρούνται επίσης, μια απόφαση που ο ευρωβουλευτής Warborn δήλωσε ότι ήταν απαραίτητη για την προστασία των μικρότερων πλοιοκτητών «από μαζικές οικονομικές και γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις».

«Η μετάβαση σε 4.000 κόρους ολικής χωρητικότητας θα σημαίνει ότι φυσικά πολύ περισσότερα πλοία καλύπτονται από [τον κανονισμό], αλλά θα έχουμε μόνο μια πρόσθετη μείωση του CO2 κατά 6%», εξήγησε.

Ο Warborn συνεργάστηκε με τον Γερμανό σοσιαλιστή ευρωβουλευτή Ismail Ertug, ο οποίος είναι εισηγητής του φακέλου για τον κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων (AFIR), για να διασφαλίσει τη συμβατότητα με το FuelEU Maritime.

Σύμφωνα με τον AFIR, τα λιμάνια κατά μήκος των κύριων ναυτιλιακών οδών της ΕΕ θα πρέπει να παρέχουν υποδομές παροχής ενέργειας στο ντους, οι οποίες θα επιτρέπουν στα πλοία να φορτίζουν κατά τη διάρκεια του ελλιμενισμού τους.

Στο πλαίσιο του FuelEU Maritime, τα φορτηγά και επιβατηγά πλοία θα πρέπει να χρησιμοποιούν αυτή την υποδομή αντί να καίνε καύσιμα στις μηχανές για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες. Το μέτρο αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα λιμάνια.

Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η θέση του Κοινοβουλίου περιλαμβάνει έναν υποστόχο 2% για τα ηλεκτρονικά καύσιμα.

Τα ηλεκτρονικά καύσιμα, γνωστά και ως συνθετικά καύσιμα, προέρχονται από υδρογόνο που παράγεται με ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια.

Η ΜΚΟ για την καθαρή κινητικότητα Transport & Environment προειδοποίησε ότι ο στόχος του 2% για τα ηλεκτρονικά καύσιμα δεν είναι επαρκής για την εκπλήρωση της δέσμευσης της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα. Αντ’ αυτού, η T&E τάσσεται υπέρ ενός υποστόχου 6%.

«Η ΕΕ πρέπει να βασιστεί σε αυτό και να προχωρήσει πιο τολμηρά. Υπάρχει σαφής βούληση για την εξυγίανση της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Αυτή είναι μόνο η αρχή», δήλωσε η Delphine Gozillon, υπεύθυνη για τη βιώσιμη ναυτιλία στην T&E.

Ερωτηθείς γιατί δεν πίεσε για υψηλότερο υποστόχο για τα ηλεκτρονικά καύσιμα, ο Warborn είπε ότι ήταν θέμα διαθεσιμότητας των ηλεκτρονικών καυσίμων. Επί του παρόντος, τα συνθετικά καύσιμα παράγονται σε ελάχιστες ποσότητες, αν και η αγορά αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια.

«Ο ναυτιλιακός τομέας πρέπει να είναι σε θέση να αποδώσει. Εάν δεν υπάρχει διαθεσιμότητα καυσίμων, τότε θα πληγούν από τα πρόστιμα σε αυτή την κατάσταση. Και αυτό δεν θα ήταν δίκαιο για τους πλοιοκτήτες», δήλωσε.

Εάν οι ναυλωτές δεν συμμορφωθούν με αυτά τα μέτρα, οι ευρωβουλευτές θέλουν να δουν να επιβάλλονται κυρώσεις. Οι κυρώσεις αυτές θα πηγαίνουν σε ένα ειδικό «Ταμείο Ωκεανών», το οποίο θα συμβάλει στην ανάπτυξη νέας ναυτιλιακής τεχνολογίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Τα μέτρα που κατέθεσαν οι Πράσινοι για την αύξηση του στόχου μείωσης των εκπομπών στο 100% έως το 2050 και την κατάργηση διαφόρων εξαιρέσεων απορρίφθηκαν τελικά στην ολομέλεια. Ο φάκελος πέρασε χωρίς τροπολογίες.

Σύμφωνα με τη σκιώδη εισηγήτρια των Πρασίνων, Jutta Paulus, η απόρριψη των τροπολογιών σημαίνει ότι η θέση του Κοινοβουλίου «δεν είναι συμβατή με τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ».

«Η πλειοψηφία των συντηρητικών, των φιλελευθέρων και των σοσιαλδημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να απαλλάξει τη ναυτιλιακή βιομηχανία από τις υποχρεώσεις της στην προστασία του κλίματος και του περιβάλλοντος, παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει επίσημα αυστηρότερες απαιτήσεις στη διεθνή σκηνή», δήλωσε η ίδια.

Από την πλευρά της βιομηχανίας, η υποδοχή ήταν μάλλον θετική, με κάποιες επιφυλάξεις.

Ο Jim Corbett, διευθυντής περιβάλλοντος στην Ευρώπη του Παγκόσμιου Ναυτιλιακού Συμβουλίου, δήλωσε ότι η νομοθεσία θα αποτελέσει αποτελεσματικό εργαλείο για την απαλλαγή από τον άνθρακα. Ωστόσο, εξέφρασε την ανησυχία του ότι η εντολή του Κοινοβουλίου για τα ηλεκτρονικά καύσιμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε «περιττή πολυπλοκότητα» και «σταδιακές προσαρμογές» αντί για μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε μονοπάτια χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

«Πρώτον, οι υποποσοστώσεις δεν είναι απαραίτητες- τα όρια βάσει επιδόσεων για την ένταση των αερίων του θερμοκηπίου θα ωθήσουν τους πλοιοκτήτες και τους φορείς εκμετάλλευσης να συνεργαστούν για τις καλύτερες μεταβατικές διαδρομές για την απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα», δήλωσε στη EURACTIV.

«Δεύτερον, μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή από τον στόχο της μείωσης της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου, ώστε η επίτευξη των ενδιάμεσων ποσοστώσεων να γίνει το επίκεντρο», πρόσθεσε.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκπροσωπούμενο από τον ευρωβουλευτή Warborn, θα διαπραγματευτεί τώρα την τελική νομοθεσία με τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι συζητήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν πριν από το τέλος Οκτωβρίου.

(euractiv.gr)