Η τελευταία χρονιά αποτέλεσε ορόσημο για τον Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ. Σε ένα διεθνές περιβάλλον ραγδαίων αλλαγών, που πρόσθεσαν νέες πρωτοφανείς προκλήσεις στην ήδη επιβαρυμένη πραγματικότητα του προηγούμενου έτους, προχωρήσαμε με γοργά βήματα σε πολύ σημαντικές τομές, που επανακαθορίζουν τη στρατηγική μας και ενισχύουν την προσπάθεια για τον μετασχηματισμό μας σε ένα πιο «πράσινο» ενεργειακό Όμιλο.

Απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής μετάβασης, με υπαρκτές ακόμη παρενέργειες από την πανδημία, αλλά και αντιμέτωποι με την παρούσα ενεργειακή κρίση, την εκτίναξη του κόστους ενέργειας και των δικαιωμάτων ρύπων, παραμένουμε στην πρωτοπορία των ενεργειακών εξελίξεων. 

Στην κατεύθυνση αυτή, επισπεύδουμε την υλοποίηση του νέου ολοκληρωμένου σχεδίου μετεξέλιξης του Ομίλου, με άξονα το «Vision 2025». Ένα φιλόδοξο πλάνο, που στοχεύει στη βελτίωση της λειτουργίας του Ομίλου, στην ισχυροποίηση της βασικής του δραστηριότητας, αλλά και στην μετάβαση σε νέες, πιο καθαρές μορφές ενέργειας, έτσι ώστε επιχειρηματικά να έχει την ίδια σημαντική θέση και βαρύτητα στα επόμενα 30 χρόνια, να είναι ενταγμένος μέσα στο ευρύτερο εθνικό σχέδιο μετάβασης στην εποχή της νέας ενέργειας και να βοηθήσει στην επίτευξη των εθνικών στόχων που έχουν τεθεί σε θέματα περιβάλλοντος, ενισχύοντας παράλληλα και την αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας.

Το επενδυτικό πρόγραμμα του Ομίλου μέσα στα επόμενα χρόνια θα ανέλθει σε περίπου 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων πάνω από το 50% θα κατευθυνθεί προς την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων (ΑΠΕ, υδρογόνο, βιοκαύσιμα) και τα υπόλοιπα προορίζονται για τον εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης δραστηριότητας (διύλιση, πετροχημικά, διεθνής εμπορία) και την παραγωγή καθαρότερων υγρών καυσίμων. Παράλληλα, εξετάζουμε τη βέλτιστη αξιοποίηση του χαρτοφυλακίου συμμετοχών μας στους κλάδους ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, ενώ σε τελικό στάδιο ολοκλήρωσης βρίσκεται η συμφωνία πώλησης της συμμετοχής μας στη ΔΕΠΑ Υποδομών.

Μόνο μέσα στο 2021 υλοποιήθηκαν επενδύσεις €400 εκατ., με έμφαση στην πράσινη μετάβαση. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό, τα ΕΛΠΕ απέκτησαν εγκατεστημένη ισχύ 285 MW από ΑΠΕ και έχουν θέσει ως μεσοπρόθεσμο στόχο το 1GW μέχρι το τέλος του 2026 και την ανάπτυξη ενός διαφοροποιημένου, ισχυρού χαρτοφυλακίου έργων, άνω των 2 GW σε λειτουργία έως το 2030. Εμβληματικό έργο για τον Όμιλο είναι το Φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 204 MW, που ολοκληρώσαμε στη περιοχή της Κοζάνης σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και παρά την πανδημία και εγκαινιάστηκε παρουσία του Πρωθυπουργού. Μια επένδυση 130 εκατ. ευρώ, για το μεγαλύτερο έργο ΑΠΕ στην Ελλάδα και το μεγαλύτερο Φ/Β πάρκο με πλαίσια διπλής όψεως σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αποτελεί έργο πνοής για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας και σηματοδοτεί την ταχεία μετάβαση του Ομίλου ΕΛΠΕ σε νέες πιο «καθαρές» μορφές ενέργειας.

Επιπρόσθετα, ο Όμιλος προχώρησε σε νέα εξαγορά αιολικών έργων σε λειτουργία στη νότια Εύβοια, συνολικής εγκατεστημένης ισχύς 38MW, με ιδιαίτερα υψηλό δυναμικό, ενώ ολοκληρώθηκε και η διαδικασία απόκτησης 16 MW Φ/Β έργων σε λειτουργία. Παράλληλα, προχωρά η ωρίμανση στα υπόλοιπα έργα ΑΠΕ του χαρτοφυλακίου των 2 GW. Αναφορικά με τον κρίσιμο τομέα της αποθήκευσης ενέργειας, θα πλαισιώσουμε το μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο της Κοζάνης με την εγκατάσταση ενός συστήματος 125 MW, τύπου in front of the meter, προκειμένου να διαχειριστούμε αποτελεσματικότερα τις 350 GWh ηλεκτρικού ρεύματος που θα παράγονται ανά έτος. Άλλα  δύο έργα αποθήκευσης,  συνολικά 125 MW, θα υλοποιηθούν στις εγκαταστάσεις μας σε Θεσσαλονίκη και Ελευσίνα.

Διερευνούμε, επίσης, ευκαιρίες για ανάπτυξη έργων ΑΠΕ μικρότερης κλίμακας στην Κύπρο, ενώ στον προσανατολισμό μας είναι και η ανάπτυξη θαλάσσιου πάρκου, σε σύμπραξη με εταιρίες εγνωσμένου κύρους. Οι επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δίνουν τη δυνατότητα στον Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ να έχει ευδιάκριτο στίγμα στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης. Η ανάπτυξη θα έρθει μέσα από ένα συνδυασμό οργανικής ανάπτυξης και εξαγορών, καθώς και ένα διαφοροποιημένο γεωγραφικό αποτύπωμα, λαμβάνοντας υπόψη την ωριμότητα κάθε αγοράς, το ρυθμιστικό πλαίσιο και τις αποδόσεις του χαρτοφυλακίου. Ο στόχος που έχει τεθεί, προβλέπει ότι ο τομέας των ΑΠΕ θα συνεισφέρει στην κερδοφορία του Ομίλου κατά 20-25% στα επόμενα 5-6 χρόνια, χωρίς να υπάρξει συρρίκνωση της βασικής μας δραστηριότητας.

Την ίδια ώρα, στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις Ελευσίνας, δημιουργoύμε «το διυλιστήριο του μέλλοντος», το οποίο θα αποτελέσει πρότυπο διυλιστήριο για την ενεργειακή μετάβαση. Στόχος είναι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματός του κατά 35%-40%, με σειρά έργων ενεργειακής αποδοτικότητας, αλλά και ενός έργου συμπαραγωγής ενέργειας το οποίο θα καταστήσει το διυλιστήριο ενεργειακά αυτόνομο και θα διασφαλίσει τη σταθερότητα λειτουργίας του. Επίσης, θα υλοποιηθεί έργο δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα με στόχο την παραγωγή μπλε υδρογόνου, αλλά και ένα πιλοτικό έργο παραγωγής πράσινου υδρογόνου με ηλεκτρόλυση, με χρήση ανανεώσιμου ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκό πάρκο που θα αναπτυχθεί εντός των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου. Στο διυλιστήριο Θεσσαλονίκης προχωρά η δημιουργία μονάδας παραγωγής HVO ανανεώσιμου diesel, μία επένδυση ύψους 17 εκατ. ευρώ, που εκτιμάται ότι θα τεθεί σε λειτουργία μέχρι το 2024 και θα επιτρέψει την ένταξη βιοκαυσίμων στη βιομηχανική βάση και τη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. 

Ο Όμιλος επενδύει στην παραγωγή προηγμένων βιοκαυσίμων νέας γενιάς, στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, στη σταδιακή υποκατάσταση μέρους της τροφοδοσίας των διυλιστηρίων με πρώτες ύλες χαμηλού αποτυπώματος, στην έρευνα και ανάπτυξη «πράσινων» τεχνολογιών και εφαρμογών, στην αναβάθμιση των υποδομών και στην ενεργειακή αποδοτικότητα, ενώ εφαρμόζει εκτεταμένα προγράμματα μείωσης της παραγωγής αποβλήτων, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Θέτουμε τις βάσεις για την παραγωγή «πράσινων» καυσίμων, ανταποκρινόμενοι στην ανάγκη για μείωση των εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς των Μεταφορών και συμβάλλοντας στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα. Συμμετέχουμε ενεργά στην πρωτοβουλία του ευρωπαϊκού οργανισμού διύλισης FuelsEurope που προωθεί την παραγωγή υγρών καυσίμων χωρίς πετρέλαιο, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα «συμβατικά» αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενώ θα έχουν περιορισμένο, ή μηδενικό αποτύπωμα. Στόχος είναι η παραγωγή νέων «ανανεώσιμων» καυσίμων που δεν θα προέρχονται από ορυκτούς υδρογονάνθρακες, αλλά από βιομάζα, δεσμευμένο διοξείδιο του άνθρακα, απόβλητα κλπ. 

Παράλληλα, σε όλες τις δραστηριότητες του Ομίλου, η υγεία και η ασφάλεια αποτελούν τη σημαντικότερη προτεραιότητα. Ενδεικτικά, το 2021 επενδύθηκαν περίπου €13 εκατ. για βελτιώσεις ασφάλειας σε όλες τις εγκαταστάσεις του Ομίλου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πέραν των δράσεων που περιλαμβάνονται σε έργα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού εξοπλισμού ή/και μονάδων. Στο πλαίσιο των ραγδαίων εξελίξεων στο χώρο της τεχνολογίας και της αύξησης της σημασίας της ενίσχυσης αποδοτικότητας αλλά και της τεχνολογικής ασφάλειας, μέρος του επενδυτικού μας προγράμματος αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό, που αναμένεται να επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις τα επόμενα χρόνια. 

Σημαντικός πυλώνας της στρατηγικής που χαράξαμε αφορούσε, επίσης, την αναβάθμιση της εταιρικής διακυβέρνησης, την καθιέρωση κατάλληλης εταιρικής δομής και την υιοθέτηση νέας εταιρικής ταυτότητας, με τους δύο πρώτους να έχουν ήδη υλοποιηθεί. 

Στις 3 Ιανουαρίου 2022 ολοκληρώθηκε επιτυχώς η εταιρική αναδιάρθρωση, με την απόσχιση των δραστηριοτήτων Διύλισης, Εφοδιασμού και Εμπορίας Πετρελαιοειδών και Πετροχημικών και την εισφορά τους σε νέα εταιρεία, 100% θυγατρική της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε., η οποία μετονομάστηκε σε «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Συμμετοχών Α.Ε.». Με τον τρόπο αυτό, ο Όμιλός μας στοχεύει στην ανάδειξη της επιμέρους αξίας των διαφορετικών δραστηριοτήτων του, στην επίτευξη αναπτυξιακής ευελιξίας, στη βελτιστοποίηση διαχείρισης κινδύνων και στην αναζήτηση στοχευμένων στρατηγικών χρηματοδότησης επικεντρωμένων στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επιμέρους δραστηριοτήτων, με συνεπακόλουθη τη βελτίωση της κεφαλαιακής δομής και τον περιορισμό του αντίστοιχου κόστους.

Άμεσα, ο Όμιλός μας σκοπεύει να επαναπροσδιορίσει την ομιλική του ταυτότητα, εικόνα και ονομασία, που θα υποδηλώνει τη μετάβασή μας στην νέα ενεργειακή εποχή των διαφοροποιημένων πηγών ενέργειας και των χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με ένα ευέλικτο, καθετοποιημένο, ολοκληρωμένο μοντέλο προστιθέμενης αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders).

Θέτουμε τα γερά θεμέλια για ένα βιώσιμο μέλλον ανάπτυξης, με αναμφισβήτητα πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Ο στρατηγικός μετασχηματισμός των ΕΛΠΕ σε έναν ολοκληρωμένο Όμιλο παραγωγής και εμπορίας όλων των σύγχρονων μορφών ενέργειας και ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είναι ένα αδιαπραγμάτευτο όραμα και μία αναγκαιότητα.

(Το άρθρο περιλαμβάνεται στον υπό έκδοση τόμο Greek Energy 2022 του energypress)