Ο Πούτιν ενεργοποιεί το σχέδιο του και κλείνει τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου, στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι διατεθειμένος να υλοποιήσει τις απειλές του που πλέον περιλαμβάνουν ανοιχτά και το θέμα των πυρηνικών. Πολωνία και Βουλγαρία, τα πρώτα θύματα από το καθεστώς της Μόσχας, την ώρα που ο Σεργκέι Λαβρόφ βάζει στο τραπέζι την πυρηνική απειλή, προειδοποιώντας χώρες όπως η Βρετανία που στηρίζει την Ουκρανία και την αντίσταση της κυβέρνησης του Κιέβου.

Οι απειλές μετατρέπονται σε πραγματικότητα. Η κίνηση του Πούτιν να «χτυπήσει» την Πολωνία που από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας, ζητώντας να δοθούν ακόμη και πολεμικά αεροσκάφη, ήταν η αρχή. Η χώρα εισάγει το 46% του φυσικού της αερίου από τη Gazprom. Ακολούθησε η Βουλγαρία, με εξάρτηση 90% από το ρωσικό αέριο και όπου η αλλαγή κυβέρνησης και η απομάκρυνση Μπορίσοφ άλλαξαν τα δεδομένα ως προς τη στάση της έναντι της Μόσχας. Σημειώνεται ότι η Βουλγαρία αποτελούσε χώρα που λόγω της ορθόδοξης θρησκείας ήταν στο επίκεντρο της ρωσικής προπαγάνδας. Μάλιστα μαζί με την Ελλάδα βρέθηκε στο στόχαστρο του Ρώσου ολιγάρχη που έχει αναλάβει την προώθηση του καθεστώτος Πούτιν στην Ευρώπη μέσω της δημιουργίας δικτύου ενημέρωσης.

Η κίνηση Πούτιν αποτελεί ένα μήνυμα. Προς την Ευρώπη αναφορικά με τα ενεργειακά, προς τον κόσμο συνολικά σχετικά με τα πυρηνικά. Γίνεται δε, την ημέρα που ανοίγει και το θέμα της Υπερδνειστερίας, και κυρίως τη στιγμή που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δηλώσεις Ρώσων αξιωματούχων αναφορικά με τη δημιουργία διάδρομου που φτάνει μέχρι το Καλίνιγκραντ.

Οι κυρώσεις που επιβάλλουν οι δυτικές χώρες δείχνουν να μην αγγίζουν τον Πούτιν, που έχει τη στήριξη της Κίνας. Η τελευταία εμφανίζεται να μην παρεμβαίνει υπέρ της Ρωσίας, ωστόσο ο Πούτιν γνωρίζει ότι μπορεί να διαθέσει σε αυτήν, όπως και σε άλλες ασιατικές αγορές, μέρος από τα ενεργειακά του προϊόντα.

Και αυτό τη στιγμή που η Δύση και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται να αδυνατεί να συμφωνήσει ώστε να κλείσει η στρόφιγγα του πλούτου των ολιγαρχών από τη μία, και αυτή που αφορά στην προμήθεια φυσικού αερίου από την άλλη. Ο συσσωρευμένος πλούτος συνεχίζει να υποστηρίζει τον πόλεμο που ο Πούτιν έχει εξαπολύσει προς τον σύγχρονο κόσμο και την φιλελεύθερη δημοκρατία.

Σε αυτό το κλίμα, η απόφαση της Μόσχας για διακοπή από σήμερα των ροών φυσικού αερίου προς Πολωνία και Βουλγαρία, έχει θέσει σε συναγερμό τις ελληνικές αρχές. Ο ένας λόγος είναι ότι η Ελλάδα έχει δεσμευθεί στο πλαίσιο της κοινοτικής αλληλεγγύης να βοηθήσει την Βουλγαρία, η οποία εξαρτάται κατά 90% από το ρωσικό αέριο.

Το ερώτημα είναι αν υπάρχουν οι διαθέσιμες ποσότητες για να την συνδράμουμε. Στην παρούσα φάση, εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Ακριβώς επειδή την άνοιξη και το καλοκαίρι, η Βουλγαρία έχει χαμηλές καταναλώσεις, η συνδρομή θα γίνει μέσω των αποθηκών της Ρεβυθούσας, τμήμα των οποίων έχει συμφωνηθεί να διατεθεί για να καλύψει μέρος των αναγκών της γείτονος. Ήδη για το Μάιο έχει προγραμματισθεί η εκφόρτωση 142.500 κυβικών μέτρων υγροποιημένου αερίου για λογαριασμό της MET Energy που δραστηριοποιείται στη Βουλγαρία.

Συνολικά, η Ελλάδα εκτιμάται ότι μπορεί το Μάιο να προσφέρει στην Βουλγαρία περίπου 50-60 GWh ποσοτήτων υγροποιημένου αερίου την ημέρα, ποσότητες ικανές για να καλύψουν τις ανάγκες της, όπως λένε πηγές της αγοράς με γνώση των συζητήσεων μεταξύ των δύο πλευρων. Ταυτόχρονα, είναι πιθανό να αυξηθούν οι ποσότητες αζέρικου αερίου που προμηθεύεται η Ελλάδα μέσω του αγωγού Turk Stream, μέρος των οποίων επίσης θα μπορούσαν να διατεθούν στην γείτονα.

Το πρόβλημα δεν αφορά το καλοκαίρι, αλλά το χειμώνα, δηλαδή το σενάριο όπου η ρωσική στρόφιγγα παραμείνει κλειστή για πολλούς μήνες. Η Σόφια που είχε από το Μάρτιο πάρει την απόφαση να μην ανανεώσει τις συμβάσεις της με την Gazprom, θα πρέπει να υποκαταστήσει ποσότητες ίσες με 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο. Τα πράγματα αλλάζουν εφόσον η διακοπή των ρωσικών ροών προς τους Βούλγαρους παραταθεί για μήνες, πολλώ δε μάλλον εφόσον έρθει και η δική μας η σειρά.

Αυτός είναι ο δεύτερος λόγος συναγερμού στην κυβέρνηση. Εξάλλου η Ελλάδα εντάσσεται κι αυτή στην λίστα των «μη φιλικών χωρών» για την Ρωσία. Το γεγονός ότι ο Πούτιν αποφάσισε να κάνει την αρχή και να κλείσει τη στρόφιγγα του αερίου σε δύο ευρωπαϊκές χώρες, κάλλιστα θα έχει συνέχεια. Το μόνο που δεν γνωρίζουμε είναι ποοί θα ακολουθήσουν.

Τα καλά νέα για την Ελλάδα, όπως και για το σύνολο της Ευρώπης, είναι ότι έχουμε μπει σε μια περίοδο με πολύ χαμηλότερες καταναλώσεις απ' ότι το χειμώνα, επομένως η διακοπή των ρωσικών ροών μπορεί για μερικούς μήνες να είναι διαχειρίσιμη, εφόσον φυσικά εξασφαλισθούν έξτρα φορτία LNG που θα διασφαλίσουν την απρόσκοπτη λειτουργία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Κρίσιμη παράμετρος αυτή η τελευταία, καθώς οι δύσκολοι μήνες στην Ελλάδα, με την μεγαλύτερη ζήτηση σε ρεύμα είναι, λόγω τουρισμού, ο Ιούλιος και ο Αυγουστος.

Το μεγάλο ερωτηματικό είναι τι θα συμβεί από το φθινόπωρο και μετά, οπότε και η ζήτηση για αέριο αυξάνεται κατακόρυφα λόγω της συνολικής ανόδου της οικονομικής δραστηριότητας και φυσικά λόγω έναρξης της περιόδου θέρμανσης.

Ευτυχώς, έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία προμήθειας της νέας δεξαμενής LNG στην Ρεβυθούσα, που θα αυξήσει κατακόρυφα τις αποθηκευτικές της δυνατότητες και η παράδοσή της υπολογίζεται γύρω στις 30 Ιουλίου. Το πλοίο με συνολική χωρητικότητα από 150.000 έως 174.000 κυβικά μέτρα, θα προστεθεί στις τρεις υφιστάμενες δεξαμενές του τερματικού στη Ρεβυθούσα, με σκοπό την αύξηση της δυναμικότητας του και τη «θωράκιση» της ασφάλειας τροφοδοσίας της χώρας στο ενδεχόμενο διακοπής των ρωσικών ροών. Αυτό σημαίνει ότι η δυναμικότητα του τέρμιναλ θα αυξηθεί έως και 77% σε σχέση με την υφιστάμενη χωρητικότητα, η οποία είναι 225.000 κυβικά μέτρα.

Στο απευκταίο σενάριο, το εθνικό σχέδιο θωράκισης της ενεργειακής ασφάλειας προβλέπει ότι θα εισάγουμε έξτρα φορτία LNG, θα ξεκινήσουν να δουλεύουν με ντίζελ οι 5 υφιστάμενες μονάδες φυσικού αερίου, ενώ θα επιστρέψει δυναμικά στο ενεργειακό μας μείγμα ο λιγνίτης. Τα καλά νέα είναι ότι το πρόγραμμα αύξησης της εξόρυξης λιγνίτη, που εξήγγειλε αρχές Απριλίου από την Κοζάνη ο Κυρ. Μητσοτάκης, ως προσωρινό ανάχωμα σε τυχόν πλήρη διακοπή των ροών ρωσικού αερίου, βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη.

Επειτα από περίπου τρεις εβδομάδες, τα ορυχεία έχουν αυξήσει τη παραγωγή, οι αυλές γεμίζουν με λιγνίτη και το σχέδιο «τρέχει» με ένα ρυθμό 5.000 - 6.000 επιπλέον τόνων την ημέρα για τις μονάδες της Μελίτη και του Αγ. Δημητρίου, και 7.000-8.000 τόνων για τη Μεγαλόπολη.

Στόχος, η αύξηση κατά 45%-50% της εξόρυξης λιγνίτη στην διετία, (από 10,5 εκατ τόνους σήμερα σε πάνω από 15 εκατ τόνους), προκειμένου η παραγόμενη λιγνιτική ενέργεια να ανέλθει στις 6,5 TWh ετησίως έναντι των 4,5 TWh που προβλέπει το σημερινό ενεργειακό ισοζύγιο.

Βασική προϋπόθεση για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, δηλαδή να αποθηκευτεί στις αυλές των μονάδων όσο το δυνατόν περισσότερος λιγνίτης, είναι να τεθεί προσωρινά εκτός λειτουργίας η συντριπτική πλειοψηφία των επτά λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Σήμερα στο σύστημα μπαίνει μόνο ο Αγ. Δημήτριος 4, με όλες τις υπόλοιπες να παραμένουν κλειστές, αφού το καύσιμο που συσσωρεύεται στις αυλές τους είναι μόνο για ώρα ανάγκης.

(των Τάσου Ευαγγελίου, Γιώργου Φιντικάκη, liberal.gr)