Eπί τάπητος τίθεται η επιστροφή των ερευνών για κοιτάσματα φυσικού αερίου στο «εγχειρίδιο» της ενεργειακής στρατηγικής της χώρας.Την απόφαση αυτή θα επιβεβαιώσει σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που θα συμμετάσχει σε συνάντηση εργασίας στα γραφεία της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) στο πλαίσιο της προσπάθειας για ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας που θεωρείται επιβεβλημένη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο επίκεντρο των ανακοινώσεων θα βρεθούν τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα, τα δύο στο Ιόνιο («μπλοκ Ιόνιο» και «μπλοκ 10-Κυπαρισσιακός Κόλπος) που είναι πιο «ώριμα», αφού τα ΕΛΠΕ που είναι ο Διαχειριστής ολοκλήρωσαν μέσα στον χειμώνα τις δισδιάστατες σεισμικές έρευνες, και τα δύο στο Αιγαίο («Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης») που θεωρούνται τα πλέον υποσχόμενα, λόγω της γειτνίασής τους με άλλα θαλάσσια οικόπεδα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου είτε έχουν βρεθεί κοιτάσματα φυσικού αερίου (Ζορ στην Αίγυπτο, Λεβιάθαν στο Ισραήλ), είτε υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις και η διαδικασία των ερευνών είναι πιο προχωρημένη από ό,τι στην Ελλάδα (Κύπρος).

Πηγές του κλάδου εκτιμούν ότι έως το 2023-2024 μπορούν να ολοκληρωθούν οι σεισμικές έρευνες σε όλα τα οικόπεδα, ώστε το 2025-2026 να πραγματοποιηθούν οι πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις. Στην περίπτωση που οι ερευνητικές γεωτρήσεις δείξουν εκμεταλλεύσιμο ορυκτό πλούτο, η πρώτη παραγωγική εξόρυξη αερίου μπορεί να ξεκινήσει το 2028 με 2029. Στόχος της κυβέρνησης είναι να δώσει ένα σαφές μήνυμα πολιτικής στήριξης των μελετών για πιθανά κοιτάσματα αερίου. Πιθανή είναι και η ανακοίνωση πρωτοβουλιών για την επίσπευση των σεισμικών ερευνών στις υφιστάμενες παραχωρήσεις, μέσω της άρσης γραφειοκρατικών εμποδίων για την επιτάχυνση της αδειοδότησης των σχετικών διαδικασιών, λαμβάνοντας υπόψη και τα σχετικά παράπονα που έχουν εκφράσει εταιρείες-παραχωρησιούχοι.

Την ίδια στιγμή, αναμένεται να σταλεί μήνυμα προς τις εταιρείες για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων των ερευνητικών φάσεων, σύμφωνα με τις συμβάσεις που έχουν υπογράψει με το ελληνικό Δημόσιο που εκπροσωπείται από την ΕΔΕΥ, με φόντο τη φημολογία ότι διεθνής όμιλος εξετάζει το ενδεχόμενο αποχώρησης από τον κλάδο και τις επισημάνσεις αρμόδιων στελεχών ότι «η κατάσταση όσον αφορά τα σχήματα των παραχωρησιούχων είναι δυναμική». Πράγμα που σημαίνει ότι στο τραπέζι βρίσκεται και η είσοδος νέων ξένων «παικτών», καθώς το ενδιαφέρον για τις έρευνες φυσικού αερίου αναθερμαίνεται διεθνώς. Για τα δύο μπλοκ στο Ιόνιο, όπως δήλωσε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ Ανδρέας Σιάμισιης, το επόμενο βήμα είναι η πρόσκτηση τρισδιάστατων σεισμικών καταγραφών στις εν λόγω περιοχές, με την επεξεργασία των αποτελεσμάτων να απαιτεί έως και 12 μήνες.

Στα δύο οικόπεδα της Κρήτης, στα οποία τα Ελληνικά Πετρέλαια συμμετέχουν σε κοινοπραξία με την Total και την ExxonMobil, οι σεισμικές έρευνες δεν πραγματοποιήθηκαν την πρόσφατη χειμερινή περίοδο (που ήταν το τελευταίο «χρονικό παράθυρο» με βάση τη σύμβαση). Επομένως, για να διατηρήσει τις παραχωρήσεις, θα πρέπει η κοινοπραξία να ζητήσει παράταση από την ΕΔΕΥ. Σύμφωνα με τον κ. Σιάμισιη, η προσφυγή περιβαλλοντικών οργανώσεων στο ΣτΕ αποτέλεσε εμπόδιο για την έναρξη των ερευνών και η δικαστική εκκρεμότητα (που προσδοκάται να αρθεί στις αρχές Οκτωβρίου) θολώνει τον ορίζοντα. Παρ’ όλα αυτά, οι παραχωρήσεις της Κρήτης θα παραμείνουν στο «κάδρο» της δραστηριοποίησης των ΕΛΠΕ στο upstream.

Σημαντικά οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη θα εξασφάλιζε η Ελλάδα σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, για τα οποία υπάρχουν σοβαρότατες ενδείξεις, επισημαίνει το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) σε ειδική Έκθεση που δημοσιεύθηκε χθες.

Το ΙΕΝΕ επικαλείται πρόσφατες μελέτες (ΕΔΕΥ, Ακαδημία Αθηνών κ.ά.) που πιθανολογούν την ύπαρξη πολύ σημαντικών αποθεμάτων φυσικού αερίου στη χώρα. «Στις θαλάσσιες περιοχές όπου έχουν διεξαχθεί αναγνωριστικές σεισμικές έρευνες έχουν ήδη προδιαγραφεί πάνω από 30 πιθανοί ερευνητικοί στόχοι, οι οποίοι με συμπληρωματικές έρευνες θα μπορούσαν να αναδειχθούν σε στόχους ερευνητικών γεωτρήσεων για ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Εάν υποτεθεί ότι θα είναι επιτυχημένο το 1/4 των γεωτρήσεων στις γεωλογικές δομές που έχουν εντοπιστεί στις θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου και νοτίως και δυτικώς της Κρήτης, τότε οι δομές αυτές θα μπορούσαν να φιλοξενούν δυνητικά αποθέματα της τάξης των 70-90 τρισ. κυβικών ποδιών αερίου, ικανών να καλύψουν το 15%-20% των καταναλώσεων της Ε.Ε.», αναφέρει μεταξύ άλλων η μελέτη που επαναλαμβάνει την εκτίμηση της ΕΔΕΥ ότι η δυνητική αξία των αποθεμάτων φυσικού αερίου της χώρας υπερβαίνει τα 250 δισ. ευρώ.

Στο ερώτημα εάν υπάρχει χρόνος για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, δεδομένης της πολιτικής απανθρακοποίησης της Ε.Ε., το ΙΕΝΕ απαντά θετικά, επικαλούμενο τις ταχείες διαδικασίες που εφάρμοσε η Αίγυπτος για την έναρξη παραγωγής από τα κοιτάσματα Zohr και Tuna.

(της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου, Ναυτεμπορική)