Καλή σας τύχη να βρείτε έναν κλάδο που έχει πληγεί από τον πληθωρισμό και τα προβλήματα εφοδιασμού όσο οι κατασκευαστές ανεμογεννητριών.

Εταιρείες όπως η Vestas έχουν εκτροχιαστεί από μια "τέλεια καταιγίδα" προβλημάτων στη μεταφορά και αυξημένου κόστους μεταφοράς και πρώτων υλών. Αντί να έχει κέρδη λόγω της ζήτησης-ρεκόρ για καθαρή ενέργεια, η δανέζικη εταιρεία αγωνίζεται να τα φέρει στα ίσια. Την περασμένη εβδομάδα, η ανταγωνίστριά της, Siemens Gamesa, απομάκρυνε τον διευθύνοντα σύμβουλο - η δεύτερη φορά που το πράττει μέσα σε δύο χρόνια. Ο βραχίονας ΑΠΕ της General Electric επίσης έχει ζημιές.

Είναι μια ανησυχητική καμπή για έναν κλάδο που παίζει ζωτικό ρόλο στην απανθρακοποίηση. Για τους επενδυτές δείχνει πως το να ποντάρουν σε φανερές "μεγα-τάσεις", όπως την άνοδο των ΑΠΕ, μπορεί να γυρίσει ανάποδα βραχυπρόθεσμα. Οι μετοχές των πετρελαϊκών τα πήγαν καλύτερα από τις αντίστοιχες της καθαρής ενέργειας πέρυσι, καθώς οι τιμές του πετρελαίου έφτασαν στα 90 δολάρια. Είναι επίσης προειδοποίηση ότι ακόμα και οι έντονα καθετοποιημένοι κλάδοι, όπως οι ανεμογεννήτριες, μπορεί να δυσκολευτούν να μετακυλίσουν το αυξημένο κόστος στους καταναλωτές.

Ένα χρόνο πριν, οι κατασκευαστές ανεμογεννητριών βρίσκονταν στα ύψη. Τα χρήματα έρρεαν στις μετοχές καθαρής ενέργειας κα οι επενδυτές δεν είχαν πολλά να αφαιρέσουν από τις εταιρείες κατασκευής αιολικών. Εκτός της Κίνας, οι κορυφαίοι τρεις παίκτες που προανέφερα ελέγχουν το 75% της αγοράς χερσαίων αιολικών. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι η αποτίμησή τους εκτοξεύτηκε.

Όμως, καθώς συσσωρεύονταν οι προειδοποιήσεις για τα κέρδη, οι χρηματικές ροές μειώθηκαν και οι μετοχές το ίδιο. Της Vestas βρίσκεται σχεδόν στο μισό από πέρυσι, ενώ της Siemens Gamesa έχει πέσει ακόμα περισσότερο. Επενδυτικά ταμεία έχουν "σορτάρει" τη μετοχή της γερμανικής Nordex, στοιχηματίζοντας ότι θα πέσει κι άλλο (ενώ της GE δεν είναι εισηγμένη χωριστά από τη μητρική).

Αν αναλογιστείτε το μέγεθος και την περιπλοκότητα των ανεμογεννητριών, δεν προκαλεί έκπληξη που οι εταιρείες έχουν πρόβλημα: Οι έλικες των κορυφαίων μοντέλων έχουν διάμετρο πάνω από 160μ. και ο πύργος μπορεί να ζυγίζει εκατοντάδες τόνους. Οι τελευταίες υπεράκτιες ανεμογεννήτριες είναι ακόμα μεγαλύτερες.

 Σύμφωνα με το BNEF, ο χάλυβας αντιστοιχεί στο 85% της μάζας μιας ανεμογεννήτριας. Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε πως εξελίχθηκε το κόστος αυτό. Ακόμα και μετά την πρόσφατη πτώση, η τιμή του χάλυβα είναι σχεδόν διπλάσια σε σύγκριση με τα επίπεδα προ της πανδημίας.Οι τιμές του χαλκού και της ρητίνης επίσης αυξήθηκαν.

Η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένας ακόμα μεγαλύτερος πονοκέφαλος. Λόγω του μεγέθους των μηχανών και λόγω των τοπικών ρυθμίσεων, η διαδικασία σύνδεσης ανεμογεννητριών είναι απλωμένη σε όλο τον πλανήτη. Αποτελεί μια πρόκληση ακόμα και όταν η αλυσίδα λειτουργεί φυσιολογικά. Όμως, οι χρόνοι παράδοσης ορισμένων εξαρτημάτων αυξήθηκαν από τις 5 στις 50 εβδομάδες, όπως ανέφερε η Siemens Gamesa νωρίτερα αυτό το μήνα. Οι καθυστερήσεις επιφέρουν αυξημένο κόστος ή ακόμα και πρόστιμα, καθιστώντας τη μεταφορά και εγκατάσταση μια πολυέξοδη διαδικασία.

Δεν θα ήταν τόσο μεγάλο πρόβλημα αν οι εταιρείες μπορούσαν να μετακυλίσουν γρήγορα το κόστος στους πελάτες τους. Δυστυχώς, οι παραγγελίες τους ανάγονται σε ένα χρονικό διάστημα όταν το κόστος πρώτων υλών και μεταφοράς ήταν χαμηλό και φαίνεται πως δεν μπόρεσαν να προστατευτούν με αντασφάλιση. Οι αναλυτές αναμένουν ότι η Siemens Gamesa θα δαπανήσει πάνω από 750 εκατ. ευρώ στο οικονομικό έτος ως το φετινό Σεπτέμβριο, καθώς διαθέτει περισσότερα αποθέματα ως ασφάλεια ενάντια στις καθυστερήσεις.

Αν και οι κατασκευαστές αυξάνουν τις τιμές - μια ξαφνική αλλαγή για έναν κόσμο συνηθισμένο να βλέπει μείωση του κόστους - οι συζητήσεις με τους πελάτες είναι δύσκολες διότι απειλείται η κερδοφορία του εκάστοτε έργου. Αν η ολοκλήρωση καθυστερήσει, τότε ο πελάτης που έχει ήδη συμβολαιοποιήσει την παραγωγή, θα πρέπει να αγοράσει την ενέργεια σε τιμές αγοράς που είναι αυξημένες. Επίσης, οι εταιρείες που διαχειρίζονται αιολικά στην Ευρώπη επλήγησαν πέρυσι από ασυνήθιστα χαμηλές ταχύτητες ανέμου. Δεν προκαλεί έκπληξη που ορισμένοι εξ αυτών δεν προχωρούν σε νέες παραγγελίες.

Αν και ορισμένα από αυτά τα πράγματα είναι απλά ατυχία, τα κέρδη των εταιρειών ανεμογεννητριών τελούσαν υπό πίεση ήδη πριν την πανδημία. Αδειοδοτικά θέματα και τοπικές αντιδράσεις καθυστερούσαν την ανάπτυξη σε περιοχές της Ευρώπης, ενώ η στροφή από τις ταρίφες προς τις δημοπρασίες άσκησε πίεση στην τιμολόγηση.

Οι κατασκευαστές το αντιστάθμισαν μέσω μεγαλύτερων, πιο ισχυρών ανεμογεννητριών, όμως αντιμετώπισαν θέματα ποιότητας: Το κόστος εγγύησης της Vestas αυξήθηκε λόγως των επιδιορθώσεων πτερυγίων, ενώ η Siemens Gamesa χρειάστηκε σχεδιαστικές αλλαγές στις νέες μεγαλύτερες χερσαίες ανεμογεννήτριές της. Τώρα περιλαμβάνουν με καθυστέρηση πιο σφιχτούς όρους μείωσης κόστους στα συμβόλαια και συνεργάζονται με εταιρείες μεταφορών για να εξασφαλίσουν τις παραγγελίες που έχουν προτεραιότητα.

Η νέα έμφαση στην προστασία της κερδοφορίας λογικά θα ανακουφίσει τους επενδυτές. Επίσης, υπάρχουν και άλλοι λόγοι αισιοδοξίας. Η άνοδος των τιμών ηλεκτρισμού ξεπερνά κατά πολύ το κόστος του εξοπλισμού και αναμένεται να ενισχύσει τη ζήτηση για καθαρή ενέργεια. Ο κλάδος μπορεί επίσης να λάβει ώθηση από την ανανέωση των αμερικανικών επιδοτήσεων που έληξαν πέρυσι. Τα συμβόλαια με υψηλά περιθώρια και πολυετή συντήρηση, όπως και τα υπεράκτια αιολικά αποτελούν πλεονεκτήματα.

Και πάλι, το επόμενο έτος μοιάζει κουραστικό. Οι πληγμένοι μέτοχοι της Siemens Gamesa μπορούν να περιμένουν πως η μέτοχος Siemens Energy AG θα προσφερθεί να αγοράσει τις μετοχές τους έναντι ενός premium. Για όλους τους άλλους, όμως, η καταιγίδα δεν θα περάσει τόσο εύκολα.

(του Κρις Μπράιαντ, Bloomberg)