Με υψηλές τιμές στο ρεύμα και το φυσικό αέριο για τουλάχιστον ένα ακόμη χρόνο, θα πρέπει να μάθουν να ζουν νοικοκυριά, επιχειρήσεις και βιομηχανίες, σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν, οι προβλέψεις της οποίας για την ενέργεια, δεν είναι και πολύ αισιόδοξες.

Αν και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης έχουν υποχωρήσει από τα επίπεδα των προηγούμενων μηνών, όπως παρατηρεί σε ειδικό κεφάλαιο για τις ενεργειακές εξελίξεις η έκθεση (https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/economy-finance/ip169_en.pdf), εντούτοις η Επιτροπή προβλέπει για το 2022 πως οι τιμές θα διαμορφωθούν σε υψηλότερα επίπεδα από εκείνα που η ίδια εκτιμούσε το περασμένο φθινόπωρο.

Και μιλά για ουσιαστική αποκλιμάκωση τιμών από την άνοιξη του 2023 και μετά, δηλαδή σε ένα και πλέον χρόνο από σήμερα, αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς και τα δομικά ζητήματα της ενεργειακής κρίσης, που δεν οφείλεται μόνο στον γεωπολιτικό παράγοντα. Επισημαίνει μάλιστα ότι ακόμη και αν δεν γίνουν άλλες αυξήσεις στην αγορά χονδρικής, εντούτοις το μέχρι σήμερα άλμα τιμών, δεν έχει ακόμη μετακυλιστεί πλήρως στις τιμές λιανικής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. 

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η Επιτροπή μιλά για κορύφωση των τιμών στο ρεύμα και γενικότερα των καυσίμων στο πρώτο τρίμηνο του 2022 και μετά βλέπει αποκλιμάκωση, χωρίς ωστόσο να αποκλείει τη διατήρησή τους σε υψηλά επίπεδα. Επισημαίνει ότι το υψηλό ενεργειακό κόστος αναμένεται να περάσει και στα υπόλοιπα προϊόντα του καλαθιού του καταναλωτή, γεγονός που σηματοδοτεί πως έπεται συνέχεια ως προς τις ανατιμήσεις των τιμών συνολικότερα στην ελληνική αγορά.

Στο κεφάλαιο ωστόσο που αφορά τις ενεργειακές εξελίξεις πανευρωπαϊκά, η έκθεση αναφέρει ότι αυτές θα παραμείνουν το βασικό στοιχείο ώθησης του πληθωρισμού προς τα πάνω, προσθέτοντας ότι παρά την αναμενόμενη σταθεροποίηση των τιμών χονδρικής από το 2ο τρίμηνο του 2022 και μετά, το peak στην λιανική του φυσικού αερίου δεν αναμένεται πριν τα μέσα του έτους. Και αυτό, καθώς οι προηγούμενες αυξήσεις θα συνεχίσουν να τροφοδοτούν τις τιμές και να τις συντηρούν σε υψηλά επίπεδα.

Το πιο ανησυχητικό βρίσκεται στην επόμενη παράγραφο, όπου η Κομισιόν διευκρινίζει πως παρά την αποκλιμάκωση που καταγράφουν οι τιμές στο φυσικό αέριο έναντι εκείνων του Δεκεμβρίου, εντούτοις η τάση στα futures υποδηλώνει ότι αυτές θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα μέχρι και τα μέσα της επόμενης χρονιάς.

Πράγματι, βλέποντας την πορεία στα futures του φυσικού αερίου, δεν διαφαίνεται κάποια σοβαρή αποκλιμάκωση πριν τα μέσα του 2023. Χθες, η τιμή για το συμβόλαιο Μαρτίου διαμορφώθηκε στα 74,4 ευρώ/ MWh, για τον Απρίλιο υπολογίζεται στα 73,35 ευρώ, για το Μάιο στα 72,55 ευρώ, για τον Ιούλιο στα 72,15 ευρώ, για το γ’ τρίμηνο του 2022 στα 71,80 ευρώ και για το δ’ τρίμηνο στα 73 ευρώ /MWh. Ουσιαστική αποκλιμάκωση δεν καταγράφεται πριν το δεύτερο τρίμηνο του 2023, όπου και οι τιμές στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης υποχωρούν στα 45,27 ευρώ, για να πέσουν περαιτέρω το γ’ τρίμηνο του 2023 στα 43,70 ευρώ. 

Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση βλέπει μετά την άνοιξη του 2023 μια απότομη πτώση, διευκρινίζοντας πως ό,τι ισχύει για το φυσικό αέριο, ισχύει και τις τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα. Τα καλά νέα, σύμφωνα με τους αναλυτές της Επιτροπής είναι ότι δεν πρέπει να αναμένουμε απότομες διακυμάνσεις των τιμών, είτε προς τα πάνω, είτε και προς τα κάτω, με την απότομη δηλαδή ένταση των προηγουμένων μηνών.

Στο μέτωπο του πετρελαίου, η έκθεση σημειώνει ότι η ακρίβεια στα καύσιμα, θα αρχίσει σταδιακά να εξασθενεί τους επόμενους 12 μήνες, τονίζοντας ότι τη σταθεροποίηση αυτή δείχνουν και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης.

Επισημαίνεται επίσης ότι όλα τα παραπάνω αφορούν στο άμεσο αντίκτυπο της ανόδου των τιμών στα βασικά ενεργειακά προϊόντα. Οι έμμεσες επιπτώσεις που επίσης επηρεάζουν τις πληθωριστικές εξελίξεις είναι πιθανό να παραμείνουν για περισσότερο διάστημα.

Σε κάθε περίπτωση, τόσο οι προβλέψεις της Κομισιόν, όσο και άλλων οίκων και αναλυτών, διέπονται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, με άγνωστο φυσικά Χ, το τι θα συμβεί στην Ουκρανία. Σύμφωνα με αναλυτές, σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου άνθρακα, οι τιμές του φυσικού αερίου οδηγούν τις χρηματιστηριακές τιμές ηλεκτρισμού στα επίπεδα των 220 ευρώ/MWh, που ίσως μειωθούν προς τα 180 ευρώ/MWh τους επόμενους μήνες του 2022. Οι τιμές αυτές είναι τρεις φορές πιο υψηλές από τις τιμές που ίσχυαν στις αρχές του 2021.