Ποια τιμή πετρελαίου χρειάζεται ο κλάδος για να αυξήσει την παραγωγή; Το συμβόλαιο Brent έφτασε υψηλό επταετίας με 89 ευρώ αυτή τη βδομάδα και κάποιοι ειδικοί προβλέπουν 100 δολάρια σύντομα. Το πόσο πετρέλαιο μπορεί ο κλάδος να φέρει στην αγορά ίσως είναι το πιο κρίσιμο ερώτημα σήμερα.

Λόγω των πιέσεων των επενδυτών για τις επιστροφές και την ενεργειακή μετάβαση, οι παραγωγοί δεν αντιδρούν στις τωρινές υψηλές τιμές όπως έκαναν άλλοτε. Οι εισηγμένες πετρελαϊκές εξασφαλίζουν την επιστροφή των επενδυτών με αναθεωρημένα επιχειρηματικά σχέδια που έχουν προτεραιότητα τα μερίσματα και τις επαναγορές μετοχών περισσότερο από την ανάπτυξη της παραγωγής. Για αυτές τις εταιρείες θα χρειάζονταν παρατεταμένες τιμές πάνω από τα 100 δολάρια για να φτάσουν σε μια νέα συμφωνία με τους επενδυτές που θα αλλάξει την ισορροπία προς πιο επιθετική ανάπτυξη.

Η Energy Intelligence αναμένει ότι φέτος οι κεφαλαιακές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 10% στα 420 δις. δολάρια, όμως οι παγκόσμιοι δείκτες επανεπένδυσης - το ποσοστό των δαπανών προς τις ροές - θα παραμείνουν κοντά στα ιστορικά χαμηλά του 40%, καθώς οι επιστροφές των μετόχων παραμένουν προτεραιότητα για τις εισηγμένες.

Οι αγορές πετρελαίου είναι ανήσυχες που οι παραγωγικές επενδύσεις παραμένουν χαμηλά, ιδίως τη στιγμή που μειώνεται η υπερβάλλουσα παραγωγική δυνατότητα του ΟΠΕΚ+ και η ζήτηση ανακάμπτει. Οι δαπάνες επικεντρώνονται περισσότερο σε βραχυπρόθεσμα έργα με έμφαση στο χαμηλό κόστος και τα βαρέλια χαμηλών εκπομπών. Λίγες εισηγμένες ήταν πρόθυμες να προχωρήσουν με μεγάλα έργα την τελευταία διετία - μια τάση που αναδεικνυόταν πριν την πανδημία, καθώς οι επενδυτές κουράστηκαν από την χαμηλή κεφαλαιακή αποδοτικότητα και άρχισαν να ανησυχούν για τη μακροπρόθεσμη ζήτηση.

Καθώς οι εισηγμένες επικεντρώνονται σε μικρά έργα, όπως στο σχιστολιθικό πετρέλαιο, η έμφαση δίδεται πλέον στις κρατικές πετρελαϊκές και τις ιδιωτικές μη εισηγμένες πετρελαϊκές μήπως φέρουν περισσότερες ποσότητες στην παραγωγή. Μια ανάλυση της Energy Intelligence για τα χρονοδιαγράμματα των έργων παραγωγής δείχνει ότι η αγορά είναι σφιχτή, όμως ολοένα και περισσότερο βασίζεται σε προμήθειες την τελευταία στιγμή από μικρά έργα που είναι επιρρεπή σε διαταραχές και αυξομειώσεις της τιμής.

Το αμερικανικό σχιστολιθικό πετρέλαιο θεωρούνταν κάποτε ως ο μεγάλος παραγωγός με δυνατότητα διακύμανσης πέραν του ΟΠΕΚ, όμως η δέσμευσή του στην κεφαλαιακή πειθαρχία το οδήγησε σε πολύ μικρότερη ανταπόκριση στις υψηλότερες τιμές από ότι στα χρόνια της έκρηξης ως το 2019.

Η εταιρεία συμβούλων Rystad Energy προβλέπει αύξηση των επενδύσεων στο σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ κατά 19,4% φέτος, από τα 69,8 δις. σε 83,4 δις. Εντούτοις, η εκτίναξη του κόστους συντήρησης μπορεί να καταναλώσει το 67% της ανόδου. Βεβαίως, το σχιστολιθικό πετρέλαιο θα αυξηθεί σημαντικά, κατά 700.000 βαρέλια στα 11,9 εκατ. βαρέλια φέτος και άλλα 360.000 το 2023 ώστε να φτάσει τα 12,3 εκατ. Όμως, δεν θεωρούμε ότι θα ξεπεράσει τα υψηλά προ πανδημίας των 13 εκατ. βαρελιών, καθώς οι εταιρείες προτιμούν τις επιστροφές, όχι την ανάπτυξη.

Έργα στη Βραζιλία, τη Γουιάνα και τη Νορβηγία θα αποφέρουν σημαντική παραγωγή και θα ικανοποιήσουν την αύξηση της ζήτησης στα επόμενα χρόνια, αλλά λίγες τελικές επενδυτικές αποφάσεις - ιδίως στα βαθιά νερά - θα παραμείνουν θελκτικές. Τα προγράμματα επέκτασης στη Σ. Αραβία και στα Εμιράτα θα χρειαστούν χρόνο και λίγες κρατικές πετρελαϊκές ή χώρες πλην του ΟΠΕΚ+ αναμένεται να ενισχύσουν την παραγωγή τους αυτή τη δεκαετία.

Οι προθεσμιακές τιμές του πετρελαϊου δείχνουν ανάγκη για περισσότερο πετρέλαιο τώρα, όμως η εμπρόσθια καμπύλη είναι οπισθοδρομική (backwardation), πράγμα που δείχνει χαμηλότερες τιμές στο μέλλον. Οι μεγάλες επενδύσεις στην παραγωγή είναι επίσης αντίθετες με τα εταιρικά σχέδια ενεργειακής μετάβασης και οι επενδυτές απαιτούν ισορροπία ανάμεσα στα σχέδια αυτά και τις δαπάνες.

Οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές τελούν υπό αυξανόμενη πίεση να μειώσουν την έκθεσή τους στα ορυκτά καύσιμα, περιορίζοντας την πρόσβαση του κλάδου σε κεφάλαια. Πράγματι, οι σημερινές υψηλές τιμές αντανακλούν εν μέρει το "καπέλο" κλιματικού ρίσκου που απαιτούν οι επενδυτές από τα ορυκτά καύσιμα.

Υπάρχει ο κίνδυνος για τον κλάδο ότι ένας νέος υπερ-κύκλος θα επιταχύνει τη στροφή του πλανήτη μακριά από το πετρέλαιο. Ο Πωλ Μπόντναρ, επικεφαλής αειφόρων επενδύσεων της αμερικανικής BlackRock, δήλωσε στο Energy Intelligence ότι η μετάβαση θα χρειαστεί δεκαετίες, όμως η "τεκτονική αλλαγή" στις αγορές κεφαλαίου προς πιο αειφόρες επιχειρήσεις εξελίσσεται ήδη.

Αυτό είναι φανερό στο ενδιαφέρον για πράσινα δάνεια και ομόλογα, καθώς και στη συμπίεση της αξίας των πετρελαϊκών τα τελευταία χρόνια. Ο κίνδυνος είναι ότι η αγορά πετρελαίου θα βρεθεί με μπρος γκρεμό και πίσω ρέμα όπου η τιμή που χρειάζονται για νέες επενδύσεις είναι υψηλότερη από ότι μπορεί να αντέξει η κοινωνία. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η πετρελαϊκή ζήτηση θα μειωνόταν, είτε μέσω μιας ταχύτερης μετάβασης, είτε μέσω χαμηλότερης οικονομικής ανάπτυξης

.

(του Πωλ Μερόλι, Energy Intelligence)