Όλες οι ενδείξεις συντείνουν στο ότι η Ελλάδα πιθανώς διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία, υπό την προϋπόθεση επιβεβαίωσης και εκμετάλλευσής τους, μπορούν να της αποφέρουν σημαντικά έσοδα. Οι μέχρι σήμερα διαθέσιμες εκτιμήσεις υποδεικνύουν τη δυνατότητα ανάπτυξης μίας αγοράς η αξία της οποίας υπερβαίνει τα 120 δις ευρώ, και δύναται να κυμαίνεται μεταξύ 200 και 850 δις ευρώ (Stratakis & Pelagidis, 2020 &  Konofagos 2018). Αντίστοιχα, από εκτιμήσεις της Αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας (USGS), προκύπτει ότι η συγκεκριμένη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου θα μπορούσε γενικά να διαθέτει έως και 300 TCF (τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου). Για να γίνουν, δε, πιο εύκολα αντιληπτά τα οικονομικά αυτά μεγέθη αρκεί να αναφέρουμε ότι το ετήσιο κόστος του ελληνικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης είναι περίπου 15 δισεκατομμύρια ευρώ, του εκπαιδευτικού συστήματος περίπου 13 δισεκατομμύρια ευρώ και των αμυντικών δαπανών 5,5 δισεκατομμύρια.

Σήμερα, ο ενεργειακός τομέας τόσο σε εθνικό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο υφίσταται μία ριζική αναδιάρθρωση καθώς εγκαταλείπεται σταδιακά ο άνθρακας και τη θέση του παίρνουν ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτής της ενεργειακής μετάβασης, έχει δρομολογήσει μια από τις πιο φιλόδοξες εθνικές πολιτικές, εκμεταλλευόμενη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που της προσφέρει η πρόσβαση σε ηλιακή και αιολική ενέργεια, με παράλληλη σημαντική αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου (του καθαρότερου καύσιμου υδρογονάνθρακα). Η δρομολογημένη πλέον μετάβαση θα κριθεί τελικά από την αποτελεσματικότητα της και το οικονομικό αποτέλεσμα που θα παράγει.

Η επιτακτική ανάγκη υλοποίησης κατά τρόπο επιτυχημένο και αποτελεσματικό της ενεργειακής μετάβασης, δεν αφήνει περιθώρια καθυστερήσεων και ως εκ τούτου, η αναμονή για την τεχνολογική και οικονομική ωρίμανση εξιδανικευμένων λύσεων, που ενδεχομένως χρειάζεται περισσότερο από μια δεκαετία για να επιτευχθούν, δεν αποτελεί μια πρακτική λύση, ενώ ταυτόχρονα η μονομερής επένδυση σε δυνητικές λύσεις των οποίων η οικονομική βιωσιμότητα είναι ασαφής, δεν φαίνεται να αποτελεί την πλέον συνετή προσέγγιση.

Δεδομένου ότι η ενεργειακή μετάβαση δημιουργεί μια προσωρινή (είτε βραχυπρόθεσμη είτε μεσοπρόθεσμη) αποδιοργάνωση της αγοράς, είναι τελικά θέμα χρόνου να κυριαρχήσουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικές συνθήκες αγοράς. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω γίνεται εμφανές ότι ένας επιτυχημένος τομέας εγχώριου φυσικού αερίου όχι μόνο θα ωφελούσε την εγχώρια αγορά, παρέχοντας ως καύσιμο-γέφυρα τον απαραίτητο χρόνο για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης και συμβάλλοντας στις επενδύσεις που απαιτούνται για την επιτάχυνσή της, αλλά ταυτόχρονα θα μείωνε σημαντικά την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, που συνιστούν περίπου το 1/3 του εθνικού εμπορικού ελλείματος, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την οικονομική ανταγωνιστικότητα της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής και δημιουργώντας εξαγωγικές προοπτικές. Στο πλαίσιο αυτό, και προκειμένου να αντισταθμιστούν οι υπολειπόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η ΕΔΕΥ ΑΕ εργάζεται μεθοδικά για την ανάπτυξη έργων δέσμευσης και μόνιμης αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, τα οποία έχουν ενταχθεί και στο εθνικό σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης.

Είναι αλήθεια, ότι σήμερα δεν είμαστε ακόμα σε θέση να εκτιμήσουμε με ακρίβεια την αξία των φυσικών πόρων της Ελλάδας. Αυτό όμως που γνωρίζουμε με βεβαιότητα, είναι ότι καταφέραμε να προσελκύσουμε πολλές διεθνείς εταιρείες, οι οποίες θέλουν να επενδύσουν από κοινού με τις εγχώριες εταιρείες για να πραγματοποιηθούν οι σεισμικές και γεωλογικές έρευνες που απαιτούνται και που θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε μία βαθύτερη κατανόηση του ορυκτού μας πλούτου και των ευκαιριών που τυχόν προκύπτουν από αυτόν. Το κόστος διεξαγωγής τέτοιων έργων αποτελεί μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό της αποτίμησης μίας δυνητικής ανακάλυψης, συνεπώς είναι επιτακτική ανάγκη να επισπευσθούν οι διαδικασίες και οι σχετικές αποφάσεις, ώστε να καταστεί εφικτή η πραγματοποίηση των εν λόγω επενδύσεων, βασιζόμενη σε στέρεα επιστημονικά δεδομένα και μελέτες και με γνώμονα τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας. Αυτές οι αποφάσεις είναι το προνόμιο του ελληνικού λαού και των εκλεγμένων αντιπροσώπων του.

Παράλληλα, με την επιτάχυνση των γεωλογικών ερευνών για την ωρίμανση της εξερεύνησης, η Ελλάδα θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οποιεσδήποτε εργασίες στην επικράτειά της θα διεξάγονται σύμφωνα με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, την προστασία του περιβάλλοντος και τον μετριασμό των  κοινωνικοοικονομικών ανησυχιών. Η ΕΔΕΥ ΑΕ έχει ήδη αναλάβει ορισμένες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της διακυβέρνησης της στα διεθνή πρότυπα, και εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση εφαρμογής των διεθνών προτύπων, με στόχο την εξασφάλιση της ικανότητάς της να ανταποκρίνεται με την απαιτούμενη ταχύτητα και ποιότητα στις τρέχουσες εξελίξεις.

Η χώρα μας, μέσα από το Εθνικό της Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, καλείται να εξισορροπήσει από τη μία πλευρά τη διαχείριση του περιβαλλοντικού κινδύνου και της κοινωνικοοικονομικής ανησυχίας, και από την άλλη, να εκμεταλλευθεί σημαντικό δυνητικό πλούτο, που δεν μπορεί να αγνοηθεί, στην περίοδο της οικονομικής ανάκαμψης που βρισκόμαστε, ιδίως όταν ο πλούτος αυτός μπορεί να χρηματοδοτήσει εθνικές στρατηγικές προτεραιότητες που έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν την Ελλάδα και την θέση της στο κόσμο. Μια καλοζυγισμένη και προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας εθνική ενεργειακή στρατηγική, θα μπορούσε να καταστήσει τη χώρα έναν κορυφαίο πράσινο επενδυτικό προορισμό. Η επένδυση στην περιβαλλοντική και κοινωνικοοικονομική προστασία, καθώς και στην οικοδόμηση ενός ευέλικτου συστήματος δημόσιας διοίκησης, απαλλαγμένου από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος που θα εξυπηρετήσει τις σύγχρονες και συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες της αγοράς είναι στο χέρι μας.

-----------------------------------------

Ο κ. Αριστοφάνης Στεφάτος είναι Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΔΕΥ