Επτά από τους κορυφαίους παραγωγούς ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάλεσαν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να συμφωνήσουν σε μια φιλόδοξη και γρήγορη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας αγοράς άνθρακα σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν τους επενδυτές στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα.

Εταιρείες όπως η Electricite de France, η Statkraft και η Fortum Oyj - οι οποίες διαθέτουν μεγάλους στόλους πυρηνικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας – επιδιώκουν την επιβολή ενός ειδικού μηχανισμού ο οποίος θα ελέγχει την υπερπροσφορά στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ETS) για να διατηρήσει αυστηρότερες παραμέτρους μετά το 2023, σύμφωνα με κοινή δήλωση. Καλούν επίσης τους νομοθέτες της ΕΕ να συμφωνήσουν για ταχύτερο ρυθμό μείωσης εκπομπών άνθρακα από το 2023.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 14 Ιουλίου αναμένεται να παρουσιάσει τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που έχει γίνει στον τομέα έως σήμερα, προκειμένου να ευθυγραμμίσει το πρόγραμμα ανώτατων ορίων εμπορίας ρύπων με τους αυστηρότερους κλιματικούς στόχους για το 2030. 

Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να επιβάλει δασμούς που σχετίζονται με τις εκπομπές άνθρακα στις εισαγωγές αγαθών, συμπεριλαμβανομένου του χάλυβα, του σιδήρου, του αλουμινίου, των λιπασμάτων,  του τσιμέντου και της ηλεκτρικής ενέργειας, μέσα από ένα καθεστώς που θα συνδέεται με το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (EU ETS). 

Οι εισαγωγείς θα πρέπει να αγοράσουν ψηφιακά πιστοποιητικά, με το καθένα να αντιπροσωπεύει έναν τόνο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ενσωματωμένο στα εισαγόμενα προϊόντα τους. Η τιμή των πιστοποιητικών θα συνδέεται με το κόστος των αδειών στην αγορά άνθρακα της ΕΕ και θα βασίζεται στη μέση τιμή των εβδομαδιαίων δημοπρασιών αδειών άνθρακα της ΕΕ.  

Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, ο συνοριακός δασμός θα εφαρμοστεί πλήρως από το 2026, με πιθανή «μεταβατική περίοδο» από το 2023, ωστόσο το τελικό σχέδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό διαμόρφωση.

Σημειώνεται ότι η αγορά άνθρακα της ΕΕ, που ξεκίνησε το 2005, καλύπτει σήμερα περίπου 12.000 εγκαταστάσεις που ανήκουν σε παραγωγούς, κατασκευαστές και αεροπορικές εταιρείες επιβάλλοντας ανώτατα όρια ρύπανσης τα οποία περιορίζονται κάθε χρόνο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει να επεκτείνει το σύστημα στη ναυτιλία και να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο πρόγραμμα εμπορίας εκπομπών για τα καύσιμα θέρμανσης και οδικών μεταφορών στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης.

Αυτό το σχέδιο έχει ήδη προκαλέσει κριτική από πολλές εθνικές κυβερνήσεις, επιχειρηματικές οργανώσεις και περιβαλλοντικά λόμπι που ανησυχούν για τον κίνδυνο αύξησης των τιμών.