Εγκρίθηκε οριστικά από την ολομέλεια της Ευρωβουλής το εμβληματικό πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη», οι χρηματοδοτήσεις του οποίου θα φτάσουν στο ποσό ρεκόρ των 95,5 δισ. ευρώ την περίοδο 2021-2027

Οι χρηματοδοτήσεις του προγράμματος θα είναι αυξημένες κατά 30% σε σχέση με την περίοδο 2014-2020, ενώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.

Στήριξη θα δοθεί σε καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στην ανάπτυξη των ερευνητικών υποδομών στην Ευρώπη, ενώ το Κοινοβούλιο εξασφάλισε ότι, μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, θα διατεθεί 1 δισ. ευρώ επιπλέον για την επιστημονική έρευνα. Ο προϋπολογισμός του «Ορίζων Ευρώπη» περιλαμβάνει και 5,4 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, που αναμένεται να στηρίξουν δράσεις σε σχέση με τα συστήματα υγείας στην Ε.Ε. Ειδικότερα, το πρόγραμμα εξασφαλίζει άμεση και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για δράσεις έρευνας και καινοτομίας που στόχο έχουν την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η πανδημία Covid-19.

Το πρόγραμμα αποτελείται από τρεις πυλώνες:

* Ο πυλώνας «επιστήμη αριστείας» θα στηρίξει πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα που θα αναπτύξουν και θα υλοποιήσουν ερευνητές μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας.

* Ο πυλώνας «παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα» θα προσφέρει άμεση στήριξη σε ερευνητικά έργα στον τομέα της κοινωνίας, της τεχνολογίας και της βιομηχανίας και θα καθορίσει τις ερευνητικές προτεραιότητες της Ε.Ε. Θα χρηματοδοτηθούν ακόμα συμπράξεις μεταξύ δημόσιων φορέων, συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, και δράσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών, το οποίο παρέχει ανεξάρτητα επιστημονικά στοιχεία και τεχνική υποστήριξη σε φορείς χάραξης πολιτικής σε επίπεδο Ε.Ε. και κρατών μελών.

* Ο πυλώνας «καινοτόμος Ευρώπη» έχει ως στόχο να καταστήσει την Ευρώπη ηγετική δύναμη στην καινοτομία για την ανάπτυξη αγορών. Μέσω της περαιτέρω ενίσχυσης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT), ο πυλώνας αυτός έχει ως στόχο να προωθήσει την καλύτερη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων και ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Το πρόγραμμα θα στηρίξει επίσης τη συνεργατική έρευνα σχετικά με τις κοινωνικές προκλήσεις και θα ενισχύσει τις τεχνολογικές και βιομηχανικές ικανότητες μέσω θεματικών ομάδων που καλύπτουν το πλήρες φάσμα των παγκόσμιων προκλήσεων.

Για παράδειγμα, οι ομάδες «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα» και «Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα» θα αυξήσουν τους πόρους έρευνας και καινοτομίας σε τομείς που σχετίζονται με το κλίμα και θα διασφαλίσουν την πρόσβαση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις τεχνολογίες και τα δεδομένα που χρειάζονται. Θα δοθεί προτεραιότητα στην Κβαντική Έρευνα, ενώ η ομάδα «Υγεία» θα αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως η πανδημία του κορονοϊού, η επέκταση των κλινικών δοκιμών, τα καινοτόμα προστατευτικά μέτρα, η ιολογία, τα εμβόλια, οι θεραπευτικές αγωγές και η διαγνωστική, καθώς και η μετατροπή των ερευνητικών πορισμάτων σε μέτρα πολιτικής για τη δημόσια υγεία.

Οι ευρωπαϊκές αποστολές θα επικεντρωθούν σε φιλόδοξους, χρονικά προσδιορισμένους και εφικτούς στόχους για την επίτευξη κοινών ευρωπαϊκών αγαθών. Οι στόχοι που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 είναι οι ακόλουθοι: διάσωση 3 εκατομμυρίων ζωών από καρκινοπάθειες, δράσεις σε 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις, υγιείς ωκεανοί, θάλασσες και εσωτερικά ύδατα, υγιή εδάφη και τρόφιμα, ανθεκτικές στις κλιματικές αλλαγές περιοχές.

Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα αυξήσει τον αντίκτυπό του μέσω της στενής συνεργασίας με άλλα προγράμματα και πολιτικές της Ε.Ε., όπως το InvestEU, το Erasmus +, η πολιτική συνοχής της Ε.Ε., η Ψηφιακή Ευρώπη, τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για την προώθηση της ταχύτερης διάδοσης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας.

Επιπλέον, θα εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις σε σχέδια ΜμΕ, όπου έχει απονεμηθεί «Σφραγίδα Αριστείας» στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» με σκοπό την περαιτέρω διευκόλυνση της στήριξης.