Οι συνεχόμενες αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης σε Ελλάδα και Κύπρο αλλά και οι εξελίξεις αναφορικά με την επερχόμενη Πενταμερή έχουν επισκιάσει μιαν από τις πιο σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών σχετικά με τα ενεργειακά της περιοχής μας. Την περασμένη Κυριακή ακριβώς πραγματοποιήθηκε μια πολύ σημαντική επίσκεψη του Υπουργού Πετρελαίου και Φυσικών Πόρων της Αιγύπτου, Τάρεκ ελ-Μολά, στο Ισραήλ. Ήταν η πρώτη φορά μετά το 2016 που μέλος της αιγυπτιακής κυβέρνησης μετέβη στο εβραϊκό κράτος. Εκεί συναντήθηκε με τον Ισραηλινό Υπουργό Ενέργειας Γιούβαλ Στάινιτς και συμφώνησαν την εξέταση επιλογής μεταφοράς φυσικού αερίου του Λεβιάθαν από την ισραηλινή ΑΟΖ στην Αίγυπτο, για υγροποίηση και εξαγωγή στις ευρωπαϊκές αγορές. Η εξέλιξη αυτή φαίνεται να επηρεάζει και την Κύπρο, καθώς το κοίτασμα Αφροδίτη στο οικόπεδο 12 προοριζόταν και αυτό να μεταφερθεί προς την Αίγυπτο. Ωστόσο, για μια σειρά από λόγους, η Αφροδίτη που ανακαλύφθηκε το 2011 παραμένει ακόμα στον πάτο της θάλασσας. Βασικότερος λόγος είναι το γεγονός ότι οι Ισραηλινοί ζητούν να έχουν λόγο στη διαχείριση του κοιτάσματος, αφού ισχυρίζονται πως ένα πολύ μικρό ποσοστό εκτείνεται στο κοίτασμα «Ιshai» της δικής τους ΑΟΖ. Εδώ και κάποια χρόνια συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των εταιρειών και των δυο χωρών, χωρίς, ωστόσο, να καταλήξουν σε τελική συμφωνία.

«Τίποτα μεμπτό, αντιθέτως...»

Για το κατά πόσον η συμφωνία Ισραήλ-Αιγύπτου επηρεάζει αρνητικά τις προοπτικές εμπορικής αξιοποίησης της Αφροδίτης από την Chevron και αν υπάρχει ανταγωνισμός με το Λεβιάθαν, μίλησε προχθές στο Ράδιο Πρώτο και την Πρώτη Εκπομπή η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου: «Το να πάρει προβάδισμα το Λεβιάθαν σίγουρα δεν έχει να κάνει με τις τελευταίες εξελίξεις με την Chevron, αλλά περισσότερο με το γεγονός ότι η Noble βρίσκεται στο Ισραήλ από το 1998, ενώ η ανακάλυψη του Αφροδίτη έγινε το 2011. Άρα υπήρχε ήδη ένα προβάδισμα και τα κοιτάσματα του Ισραήλ παράγουν ήδη φυσικό αέριο», είπε.

«Επομένως, σίγουρα δεν μπορεί να εμποδίσει κανείς ή να θεωρήσει μεμπτό το γεγονός ότι γίνεται μια προσπάθεια μεταφοράς του φυσικού αερίου εκείνου που είναι έτοιμο προς αξιοποίηση. Όμως, αυτό δεν αλλάζει τον σχεδιασμό. Αντίθετα υπάρχουν συνέργειες σε σχέση με το πώς θα μπορέσει να χτιστεί υποδομή (στην Αίγυπτο), ούτως ώστε το φυσικό αέριο της Κύπρο να εξάγεται προς τον σταθμό υγροποίησης του Ίτκου», πρόσθεσε.

Η κ. Πηλείδου σημείωσε, επίσης, πως το Υπουργείο Ενέργειας είχε την Τετάρτη συνάντηση με τη Shell, η οποία είναι και η εταιρεία της κοινοπραξίας στο οικόπεδο 12 της ΑΟΖ που θα είναι ο πωλητής του φυσικού αερίου. «Συμφωνήσαμε ότι προχωρούμε πιο δυναμικά στην ανάκαμψη των τιμών και συζητήθηκε το θέμα της αξιοποίησης και πώλησης του φυσικού μας αερίου, χωρίς να αλλάζει το πλάνο για τη μεταφορά στο Ίτκου και την εξαγωγή από την Αίγυπτο», επεσήμανε.

Ανοίγματα σε ασιατικές αγορές

Κληθείσα να σχολιάσει αν η Κυβέρνηση βλέπει και άλλες πιθανές αγορές, πέραν της ευρωπαϊκής, για εξαγωγή του φυσικού αερίου, όπως Ασία και Ιαπωνία, η κ. Πηλείδου απάντησε: «Η Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου κάνει όλες τις αναλύσεις και γνωρίζουμε πώς κυμαίνονται οι τιμές, πού υπάρχει ζήτηση και πιθανόν ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα, για την Ιαπωνία, όπου υπάρχει ήδη εδώ και ένα χρόνο, υπάρχει κυπριακή πρεσβεία. Γίνεται πάρα πολύ καλή δουλειά και από την πρεσβεία για χρηματοδοτικά εργαλεία και διάφορες άλλες πτυχές που έχουν να κάνουν με την Ιαπωνία. Όμως οι ακριβείς συμφωνίες θα γίνουν όταν βρισκόμαστε πολύ πιο κοντά στην παραγωγή και πώληση του φυσικού αερίου. Σίγουρα έχουν αρχίσει οι συζητήσεις και η Ασία είναι μια αγορά που μας ενδιαφέρει πάρα πολύ. Πιστεύουμε ότι το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο θα συνεχίσει να είναι ελκυστικό για χώρες της Ασίας περισσότερο απ’ ό,τι για χώρες της Ευρώπης, αν εξαιρέσουμε την Ανατολική. Είναι μια περιοχή η Ασία που εξετάζουμε».

Αντίδραση Χαμάς

Αντιδρώντας πάντως στη συμφωνία Ισραήλ-Αιγύπτου για κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου, ο επικεφαλής του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων της Χαμάς και πρώην Υπουργός Υγείας στη Γάζα, δήλωσε ότι τα δικαιώματα των Παλαιστινίων στην Ανατολική Μεσόγειο τα σφετερίστηκε το Ισραήλ. Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα πάρα πέρα, κάλεσε ουσιαστικά την Τουρκία να επέμβει για να προστατεύσει τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, λέγοντας «είμαστε έτοιμοι να προστατεύσουμε τη συμφωνία για τα δικαιώματα με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο».

Παραμερίζεται ο αγωγός EastMed;

Αναλυτές πάντων θεωρούν πως η συμφωνία Ισραήλ-Αιγύπτου θα οδηγήσει σε αύξηση των προμηθειών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που δεν είναι προς το συμφέρον των ρωσικών εταιρειών Gazprom και Novatek. Η συμφωνία Καΐρου-Τελ Αβίβ δεν σημαίνει ταυτόχρονα ταφόπλακα για τον αγωγό EastMed. Όπως αναφέρει στην Dweche Welle o Stefan Wolfrum, ερευνητής στο Ίδρυμα Επιστήμης και Πολιτικής του Βερολίνου (SWP), ένα κορυφαίο γερμανικό ερευνητικό ινστιτούτο που συμβουλεύει τόσο τη γερμανική κυβέρνηση όσο και το κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, οι ισραηλινοί πολιτικοί κύκλοι εξακολουθούν να βασίζονται στην ευκαιρία να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου. «Ωστόσο, το Ισραήλ δεν θέλει να περιμένει άλλα πέντε έως δέκα χρόνια για την υλοποίηση του γιγαντιαίου έργου EastMed, επειδή μιλάμε για τον μακρύτερο υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου στον κόσμο», δήλωσε o ίδιος, προσθέτοντας: «Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί μια άλλη επιλογή: να εγκατασταθεί ένας αγωγός φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα και να αρχίσει να κερδίζει έσοδα από εξαγωγές το συντομότερο δυνατό, κάτι που είναι απαραίτητο, ιδίως, για την περαιτέρω ανάπτυξη της παραγωγής φυσικού αερίου».

«Ωστόσο, το Ισραήλ δεν θέλει να περιμένει άλλα πέντε έως δέκα χρόνια για την υλοποίηση του γιγαντιαίου έργου EastMed, επειδή μιλάμε για τον μακρύτερο υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου στον κόσμο», δήλωσε ο Stefan Wolfrum σε συνέντευξή του στην DW. «Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί μια άλλη επιλογή: να εγκατασταθεί ένας αγωγός φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα και να αρχίσει να κερδίζει έσοδα από εξαγωγές το συντομότερο δυνατό, κάτι που είναι απαραίτητο, ιδίως, για την περαιτέρω ανάπτυξη της παραγωγής φυσικού αερίου».