Νέα, σαφώς πιο αρνητικά δεδομένα δημιούργησε για την παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου η πρωτοφανής κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να καταγραφεί μείωση σοκ στη ζήτηση, να υποχωρήσουν οι τιμές και να περικοπούν χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η πτώση της ζήτησης εκτιμάται ότι έφτασε στο 10% (99,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα) ενώ οι τιμές του Brent κινήθηκαν κατά μέσο όρο στα 42 δολάρια το βαρέλι, με μεγάλη μεταβλητότητα καθώς έφτασαν μέσα στη χρονιά έως και κάτω από τα 20 δολάρια το βαρέλι, έναντι 64 δολαρίων το βαρέλι το 2019.

Πλήγμα δέχθηκε και η ζήτηση καυσίμων, με τις πωλήσεις να καταγράφουν διψήφια μείωση σε μια σειρά από χώρες όπως η Πορτογαλία (14%), η Ισπανία (25%) και η Ιταλία (17%).

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η ελληνική αγορά, με τη συνολική πτώση στην αγορά πετρελαιοειδών να ανέρχεται στο 27% έναντι του 2019, ενώ την ίδια στιγμή τα περιθώρια διύλισης κυμάνθηκαν σε ιστορικά χαμηλά.

Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται στα αεροπορικά καύσιμα, όπου λόγω της κατάρρευσης του τουρισμού, οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 67,1% στους μόλις 434.194 Μετρικούς Τόνους, από 1.319.546 ΜΤ την προηγούμενη χρονιά. Αντίστοιχη μείωση καταγράφεται και στα ναυτιλιακά καύσιμα, με την υποχώρηση να ξεπερνά το 1 εκατ. ΜΤ, με πτώση της τάξης του 32,6%.

Στα καύσιμα κίνησης η ζήτηση μειώθηκε στους 4,466 εκατ. τόνους, ή αλλιώς κατά 13,1% σε ετήσια βάση. Εξαίρεση στον κανόνα της πτώσης, αποτέλεσαν οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης, που λόγω ειδικών συνθηκών παρουσίασαν άνοδο κατά +15,3% τους 1.247.675 ΜΤ.

Σε διεθνές επίπεδο, η αγορά αντιμετώπισε το χειρότερο περιβάλλον διύλισης όλων των εποχών, με τις αθροιστικές ζημιές των 5 εταιρειών κολοσσών του πετρελαϊκού κλάδου (ExxonMobil, BP, Shell, Chevron και Total)  για το 2020 να αγγίζουν το ποσό ρεκόρ των 76 δισ. δολαρίων.

Από τις συνολικές ζημιές περίπου 69 δισ. δολάρια αφορούσαν σε απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων και διαγραφές, καθώς οι εταιρείες επανακαθορίζουν τη στρατηγική τους και επικεντρώνονται στην υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης και στη μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο.

Πιο συγκεκριμένα, η ExxoMobil, ο μεγαλύτερος παραγωγός των ΗΠΑ ανακοίνωσε ζημιές 22,4 δισ. δολάρια, η Shell 21,7 δισ. δολάρια και η BP 20,3 δισ. δολάρια. Μικρότερες ζημιές κάτω από τα 6 δισ. δολάρια ανακοίνωσαν Total και Chevron.

Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις η ExxonMobil θα προχωρήσει σε περικοπή του 15% του εργατικού της δυναμικού σε ορίζοντα διετίας, η Shell θα περικόψει έως και 9 χιλιάδες θέσεις απασχόλησης και η Chevron ανακοίνωσε περιστολή κατά 6 χιλιάδες άτομα.

Αντίστοιχη είναι η εικόνα στον κλάδο διύλισης διεθνώς καθώς τα περιθώρια υποχώρησαν σε ιστορικά χαμηλά και ασκούνται σημαντικές πιέσεις για αναδιάρθρωση. Ήδη, η δυναμικότητα των διυλιστηρίων που έκλεισαν -ή έχουν ανακοινώσει ότι θα κλείσουν- ανέρχεται στα 2,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί το επόμενο διάστημα. 

Στην Ευρώπη, οι εταιρείες διύλισης μείωσαν σημαντικά την παραγωγή τους το 2020, ενώ  πολλές μονάδες συνεχίζουν τις περικοπές στην λειτουργία τους και το πρώτο τρίμηνο του 2021. Μάλιστα, η μείωση της ζήτησης προϊόντων αργού συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο, με την επιβολή νέου αυστηρού lockdown στις περισσότερες χώρες.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Wood Mackenzie, ο ευρωπαϊκός κλάδος διύλισης θα καταγράψει απώλειες 1,4 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως μέχρι το 2023, εξαιτίας της εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.

Το τελευταίο διάστημα πάνω από 8 διυλιστήρια στην Ευρώπη έχουν προχωρήσει είτε σε αναστολή είτε σε περιορισμό της λειτουργίας τους. Στη Γαλλία, εξαιτίας της πτώσης της ζήτησης και των χαμηλών περιθωρίων, η Total προχώρησε σε προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του διυλιστηρίου Donges. Στην Πορτογαλία η Galp ανακοίνωσε ότι εντός του 2021 θα διακόψει τις εργασίες στο διυλιστήριο του Πόρτο.

Το διυλιστήριο Heide της Γερμανίας θα μειώσει το προσωπικό του κατά 106 θέσεις, ενώ το διυλιστήριο στη Ριέκα της Κροατίας σταμάτησε προσωρινά την παραγωγή του. Στη Φινλανδία, η Neste ανακοίνωσε το κλείσιμο του διυλιστηρίου Naantali μέχρι το τέλος Μαρτίου, ενώ το διυλιστήριο της Αμβέρσας, ιδιοκτησίας του Ομίλου Gunvor, σταμάτησε την επεξεργασία αργού στα τέλη του περασμένου Μαΐου.

Μία από τις δύο μονάδες απόσταξης της Cepsa στο La Rabida της Ισπανίας βρίσκεται σε αδράνεια και θα τεθεί εκ νέου σε λειτουργία μόνο όταν βελτιωθεί η ζήτηση. Τουλάχιστον δύο διυλιστήρια στην περιοχή της Μεσογείου εξετάζουν το ενδεχόμενο οριστικού κλεισίματος.

Ακόμη και στην Τουρκία η Tupras ανακοίνωσε μείωση της συνολικής παραγωγής διύλισης κατά 16,8% σε ετήσια βάση ενώ η Lukoil ανακοίνωσε ότι στα διυλιστήρια της Ρωσίας και της Ευρώπης, η παραγωγή ήταν μειωμένη κατά 14,7% σε ετήσια βάση. Τέλος το μεγαλύτερο διυλιστήριο της Πολωνίας PKN Orlen, γνωστοποίησε ότι στο τέταρτο τρίμηνο του 2020 η μείωση της παραγωγής του ανήλθε στο 12%, ενώ αντίστοιχη ήταν και η μείωση στα γαλλικά διυλιστήρια της Total.

(capital.gr)