Δεν είναι όλα καλά και ανθηρά στον "Οίκο" του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC).

Καθώς οι υπουργοί Πετρελαίου του καρτέλ ετοιμάζονται να συναντηθούν σε λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα για να αποφασίσουν για το επόμενο βήμα στην πρωτόγνωρη ιστορικά συμφωνία τους για το ζήτημα της παραγωγής τους, αξιωματούχοι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συνήθως πιστό σύμμαχο της Σαουδικής Αραβίας, αμφισβητούν σε ιδιωτικές συζητήσεις τα οφέλη της συμμετοχής στο μπλοκ και πιθανόν να εξετάζουν ακόμη και μια πιθανή αποχώρηση από τον Οργανισμό.

Διαπραγματευτικό τρικ;

Οι συζητήσεις, οι οποίες διέρρευσαν στον Τύπο την Τετάρτη, μπορεί να μην είναι τίποτε περισσότερο από μια προσπάθεια να ζητηθεί από την ομάδα των πετρελαιοπαραγωγών εθνών να επανεξεταστεί η ποσόστωση περικοπών στην παραγωγή της χώρας του Αραβοπερσικού Κόλπου.

Εάν είναι έτσι, μοιάζει απίθανο να πετύχει. Ακόμη χειρότερα, κινδυνεύει να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις συζητήσεις σχετικά με το πώς οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες πρέπει να ανταποκριθούν στις αντικρουόμενες πιέσεις από τα θετικά νέα για τα εμβόλια και από τον αρνητικό αντίκτυπο των ανανεούμενων περιορισμών τύπου lockdown λόγω κορονοϊού στα ταξίδια και την οικονομική δραστηριότητα.

Τα ερωτηματικά σχετικά με το μέλλον των ΗΑΕ στον OPEC, ακόμη και αν πρόκειται μόνον για προκαταρκτικού χαρακτήρα εσωτερικές συζητήσεις, έρχονται σε μια δύσκολη στιγμή για την ομάδα και τους συμμάχους της στον ευρύτερο OPEC+. Ήδη ανακύπτουν εντάσεις σχετικά με το τι πρέπει να γίνει σχετικά με τους στόχους παραγωγής, οι οποίοι πρόκειται να χαλαρώσουν από τις αρχές του επόμενου έτους.

Η απάντηση φαντάζει προφανής. Τα εμβόλια πρόληψης της Covid-19 είναι απίθανο να επηρεάσουν τη ζήτηση πετρελαίου σύντομα και τα αποθέματα παραμένουν υψηλά. Εν τω μεταξύ, η Λιβύη, μέλος του OPEC το οποίο προέρχεται από εμφύλιο πόλεμο, έχει προσθέσει περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως στην παγκόσμια προσφορά μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Ως αποτέλεσμα, η συμμαχία του OPEC+ αναμένεται να παρατείνει τις τρέχουσες περικοπές παραγωγής για άλλους τρεις έως έξι μήνες.

Υπάρχει όμως ένα σημείο-κλειδί στην υπόθεση: δεν σέβονται όλοι τις δεσμεύσεις τους. Έτσι, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που ήδη δυσανασχετούν για τους περιορισμούς, αναφέρουν ότι δεν πρέπει να υπάρξει καμία απόφαση έως ότου όλα τα μέλη εφαρμόσουν πλήρως τις συμφωνημένες περικοπές τους.

Τα στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν κατά τη συνεδρίαση της Μικτής Υπουργικής Επιτροπής Παρακολούθησης, η οποία επιβλέπει τη συμφωνία επί της παραγωγής του OPEC+ την περασμένη εβδομάδα, δείχνουν ότι λιγότεροι από τους μισούς από τους υπογράφοντες το έχουν πράξει.

Η Ρωσία στο απυρόβλητο

Ενώ οι "υπερπαραγωγοί" όπως το Ιράκ, η Νιγηρία και τα ίδια τα ΗΑΕ έχουν υποστεί έντονη πίεση από τον ντε φάκτο ηγέτη του OPEC, τη Σαουδική Αραβία, για να αντισταθμίσουν τις προηγούμενες αποτυχίες με βαθύτερες "περικοπές ως αποζημίωση", μια χώρα παρέμεινε εμφανώς απούσα από τον κατάλογο εκείνων που "κλέβουν" σε σχέση με τα συμφωνηθέντα: η Ρωσία. Παρά το γεγονός ότι είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος "υπερπαραγωγός" στο πλαίσιο του OPEC+, η χώρα δεν αντιμετώπισε καμία δημόσια κριτική.

Εδώ και καιρό θεωρούμενα ως ο πιο αξιόπιστος σύμμαχος των Σαουδάραβων στον OPEC, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί τα ΗΑΕ δυσανασχετούν σε αυτήν την φαινομενική ευνοιοκρατία υπέρ της Ρωσίας - μιας χώρας θεωρούμενης εδώ και δεκαετίες ως ανταγωνίστριας, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπ’ όψιν η - εντελώς δημόσια - ταπείνωση που υπέστη τον Σεπτέμβριο ο υπουργός Ενέργειας των ΗΑΕ Suhail Al-Mazrouei από τον ομόλογό του της Σαουδικής Αραβίας.

Τα ΗΑΕ φαίνεται να αισθάνονται ενοχλημένα για το γεγονός ότι κάνουν βαθύτερες περικοπές από όλους τους υπόλοιπους. Οι Εμιρατιανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν αυτό το παράπονο συγκρίνοντας τον στόχο παραγωγής της χώρας με την παραγωγή της τον Απρίλιο, τον μήνα κατά τον οποίο επετεύχθη η συμφωνία.

Αυτό δεν αποτελεί ωστόσο ισχυρό επιχείρημα. Ο Απρίλιος ήταν η περίοδος που όλοι άνοιγαν τις κάνουλές τους, σε ένα καταστροφικό πνεύμα "δωρεάν πετρέλαιο για όλους". Κανένας από τους στόχους για την παραγωγή δεν βασίστηκε σε αυτά τα επίπεδα.

Επιπλέον, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμφώνησαν στη γραμμή εκκίνησης όταν υπέγραψαν τη συμφωνία, οπότε είναι λίγο υπερβολικό να αρχίζουν να την αμφισβητούν επτά μήνες αργότερα.

Ο "Ασκός του Αιόλου"

Η επανεξέταση του στόχου των ΗΑΕ θα άνοιγε τον Ασκό του Αιόλου.

Το Ιράκ επιθυμεί επίσης ειδική μεταχείριση, λόγω του δαπανηρού αγώνα του ενάντια στο λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος. Η Νιγηρία θέλει να αναταξινομηθεί ένα μέρος αργού προκειμένου να αφαιρεθεί από την ποσόστωσή της. Το να λάμβανε κανείς υπ’ όψιν τα παράπονα όλων θα εκκινούσε μία διαδικασία η οποία θα οδηγούσε σε πλήρη αναδιαπραγμάτευση ολόκληρης της συμφωνίας στο πλαίσιο του OPEC+.

Είναι ελάχιστα πιθανό, όχι όμως και αδύνατο, τα ΗΑΕ να αποφασίσουν να εγκαταλείψουν τον OPEC. Άλλες χώρες το έχουν πράξει - σε μερικές περιπτώσεις άνω της μίας φορές - και τα Εμιράτα δεν έχουν καν την ηθική "δέσμευση" να αποτελεί ιδρυτικό μέλος της ομάδας. Ωστόσο, τα πολιτικά και οικονομικά διακυβεύματα θα ήταν υψηλά.

Με μια κίνηση, μια τέτοια πρωτοβουλία θα κατέστρεφε την καλή σχέση μεταξύ των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας, κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί δαπανηρό.

Μετά από μία ημέρα δημόσιας σιωπής μετά τα σχετικά δημοσιεύματα, ο Mazrouei την Πέμπτη δήλωσε ότι τα ΗΑΕ "έχουν υπάρξει πάντοτε αφοσιωμένο μέλος" του OPEC. Η δήλωση μοιάζει να αναφέρεται κυρίως στο παρελθόν και δεν περιλαμβάνει καμία άρνηση ότι το Αμπού Ντάμπι επανεξετάζει τη συμμετοχή του στο μπλοκ.

Ακόμη και αν το ζήτημα ξεπεραστεί, χρησιμεύει ως υπενθύμιση των διχονοιών στο πλαίσιο της ομάδας πετρελαιοπαραγωγών χωρών πριν από μια απόφαση που θα καθορίσει την πορεία των τιμών του πετρελαίου τους επόμενους μήνες.

Εάν ωστόσο δεν ξεπεραστεί, άλλες χώρες θα ακολουθήσουν σίγουρα στον τερματισμό του περιορισμού της παραγωγής. Ο αντίκτυπος επιπλέον 1,6 εκατομμυρίων βαρελιών αργού πετρελαίου ημερησίως εκ μέρους των ΗΑΕ μπορεί να μην είναι καταστροφικός για τις τιμές του πετρελαίου, αλλά αν προσθέσει κανείς άλλα 7 εκατομμύρια βαρέλια από τις υπόλοιπες χώρες του μπλοκ, η κατάρρευση των τιμών τον Μάρτιο σε μόλις κάτω από 20 δολάρια το βαρέλι θα έμοιαζε ακόμη και μετριοπαθές "σενάριο".