Συνέντευξη στον Αδάμ Αδαμόπουλο
Παρ, 23 Οκτωβρίου 2020 - 08:00
Από την ημέρα που ιδρύθηκε η «Ελληνική Παραγωγή-Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη», στις 5 Απριλίου 2017 ο νεοσύστατος βιομηχανικός φορέας με τα 60 μέλη, που έθεσε ως στόχο την επανασυσπείρωση της παραδοσιακής βιομηχανίας στην Ελλάδα έχει αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλιών προκειμένου να αναδείξει με τεκμηρίωση, μέσω μελετών σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ, τη σοβαρότατη επίπτωση που έχει στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας το δυσανάλογα υψηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας. Η τελευταία τριμηνιαία Έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
για το β’ τρίμηνο του 2020, επιβεβαίωσε του λόγου το αληθές, δηλαδή, ότι η χώρα μας εξακολουθεί να κατέχει τα αρνητικά πρωτεία στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται κατά 50% πιο υψηλή από το μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Κι όμως! Εάν το κόστος της ενέργειας μειωνόταν μόνο κατά 10%, το ΑΕΠ της χώρας θα αυξανόταν κατά 600 εκατ. ευρώ, οι φόροι και οι εργοδοτικές εισφορές κατά 140 εκατ. ευρώ και η απασχόληση κατά 12.000 θέσεις εργασίας, αναφέρει η τελευταία έκθεση του ΙΟΒΕ!
Το energia.gr απευθύνθηκε στον κ. Κώστα Θέο, γενικό διευθυντή της Ελληνικής Παραγωγής και πρώην αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ, από τον οποίο ζητήσαμε να μας αναλύσει τις βασικές θέσεις και αιτιάσεις της βιομηχανίας σε μια περίοδο που σκιάζεται από την απειλή μιας νέας γενικευμένης υγειονομικής κρίσης.
«Η βιομηχανία έχει υποστεί ζημιές, όμως, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που τη διακρίνουν, όπως λόγου χάρη, η διαφοροποίηση, διαθέτει επαρκείς μηχανισμούς αντιστάθμισης κινδύνου. Βέβαια, ορισμένοι κλάδοι έχουν πληγεί άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο και ορισμένοι άλλοι είτε καθόλου, είτε πάνε καλύτερα. Συνολικά η κατάσταση ισορροπεί, αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι έχουμε περάσει μια δύσκολη κατάσταση», υποστηρίζει ο ίδιος.
«Η Ελληνική Παραγωγή ιδρύθηκε το 2017 και από την αρχή θέλαμε να έχουμε μια σοβαρή τεκμηρίωση σε ό,τι λέγαμε και κάναμε και γι΄αυτό ξεκινήσαμε τη συνεργασία με το ΙΟΒΕ, με το οποίο έχουμε εκπονήσει τρείς μελέτες. Η πρώτη είχε αναγνωριστικό χαρακτήρα, καθώς θέλαμε να ξέρουμε ποιο είναι το πραγματικό αποτύπωμα της ελληνικής βιομηχανίας. Μεταξύ άλλων, από την μελέτη προέκυψε ένα εύρημα που και εμείς οι ίδιοι αγνοούσαμε, δηλαδή, ότι συγκριτικά, και παρά το μικρό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα μέγεθός της, η βιομηχανία στην Ελλάδα έχει πολύ μεγάλες διεθνείς προοπτικές. Πράγματι, ενώ η συνεισφορά της στο ΑΕΠ είναι μόλις 9%-9,5%, εν τούτοις, η πραγμτική εμβέλειά της φθάνει κοντά στο 30% του ΑΕΠ. Στην ουσία, δηλαδή, επηρεάζει περισσότερο την ευρύτερη οικονομία, ακόμη και σε σύγκριση με τον τουρισμό», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Θέος.
Όπως μας είπε ο γενικός διευθυντής της «Ελληνικής Παραγωγής», η έννοια της βιομηχανίας έχει δαιμονοποιηθεί στην Ελλάδα. «Σε αυτό συνέβαλε κατά κόρον το κακό παρελθόν και η διαπλοκή της με την ελληνική πολιτική τάξη. Δυστυχώς αυτό το κακό παρελθόν, μαζί με τις όποιες αδυναμίες και παραλείψεις προέκυψαν, μας έφεραν σε σημείο ώστε να πρέπει να πείσουμε, σήμερα, την κοινωνία και τους φορείς του τόπου, ότι η βιομηχανία είναι χρήσιμη για την οικονομία και πρέπει να υποστηριχθεί!», τόνισε για να προσθέσει: «Μας κάνει εντύπωση ένα πράγμα. Η Ευρώπη έκανε μια μεγάλη στροφή προς τη βιομηχανία πριν από δέκα χρόνια, με την υιοθέτηση κατάλληλων πολιτικών ανάπτυξης του κλάδου, αλλά εμείς στην Ελλάδα δεν ακολουθήσαμε, λες και δεν το είχαμε ανάγκη. Όλες οι διεθνείς αντιπαραθέσεις και διενέξεις που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια οφείλονται στο γεγονός πως όλες οι μεγάλες δυνάμεις έχουν συνειδητοποιήσει το πόσο κρίσιμο μέγεθος για την οικονομία αποτελεί η βιομηχανία. Για παράδειγμα, η Ευρώπη που βρίσκεται στη μέση της σινοαμερικανικής εμπορικής διαπάλης, έχει συνειδητοποιήσει πως χωρίς βιομηχανία, δεν πρόκειται να πάει πουθενά. Επίσης, θα πρέπει να καταλάβουμε πως ακόμη και η υψηλή τεχνολογία χωρίς βιομηχανία δεν μπορεί να σταθεί, δεν μπορεί να ευδοκιμήσει και δεν θα έχει πελάτες.»
Το αγκάθι του ενεργειακού κόστους
«Το πιο σημαντικό εμπόδιο για τη βιομηχανία, όπως προέκυψε από τις μελέτες του ΙΟΒΕ, είναι το κόστος της ενέργειας, Είναι πολύ σημαντικός παράγοντας. Δεν είναι βέβαια ο μοναδικός. Υπάρχουν τρία –τέσσερα βασικά πράγματα που έχουμε επισημάνει. Μάλιστα, στην τελευταία μελέτη ο ΙΟΒΕ προέβει και σε μια ποσοτικοποίηση για να δει πόσο σημαντικό είναι αυτό το κόστος, ώστε να προτείνει λύσεις για τη μείωσή του, αλλά αι για τα οφέλη που θα απέφερε. Το ΙΟΒΕ εντυπωσιαστηκε από το πόσο σημαντικά πολλαπλασιαστικά λειτουργεί η μείωση του ενεργειακού κόστους για τη λειτουργία των βιομηχανιών. Δεν το πίστευαν έως ότου βάλουν τα νούμερα κάτω! Η πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει πολύ μεγάλος συντελεστής κόστους για πολλές βιομηχανίες και μια μείωσή του, έστω σε αυτό το ποσοστό (10%) θα είχε ως άμεσο αποτέλεσμα, τόνωση της ανταγωνιστικότητας και την αύξηση των εξαγωγών, ενώ θα απέφερε 600 εκατ. ευρώ αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ», ανέφερε στο energia.gr ο κ. Θέος.
Δυστυχώς, συνέχισε ο γενικός διευθυντής της «Ελληνικής Παραγωγής», η Ελλάδα είναι η χώρα των εξαιρέσεων και αυτό αποτυπώνεται και στον τομέα της ενέργειας.
«Παραμένουμε η εξαίρεση στην Ευρώπη, όσον αφορά στην υιοθέτηση των κανόνων. Οι άλλες χώρες έχουν ήδη προβεί στη σύζευξη των δικτύων τους και έχουν δημιουργήσει μια μεγάλη αγορά (Γερμανία- Γαλλία, Ιταλία, Κ. Ευρώπη, κλπ) όπου εξομαλύνονται οι τιμές επειδή λειτουργεί μια ευρύτερη αγορά, όπως είναι και ο απώτερος στόχος της Ε.Ε.» υπογράμμισε.
«Έως πρόσφατα, τα βήματα που είχαμε κάνει στην Ελλάδα προς αυτή την κατεύθυνση ήταν πάρα πολύ λίγα, έως ανύπαρχτα, ξεκινώντας από το πώς είναι δομημένη η εγχώρια αγορά όπου έως και σήμερα, δεν επιτρέπονται τα διμερή συμβόλαια μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή, παρά υπάρχει το λεγόμενο υποχρεωτικό pool που είναι ένα είδος θεσμοθετημένου μονοπωλίου. Ευτυχώς αυτό προβλέπεται να εξαλειφθεί με τη λειτουργία του target model. Επιτέλους βλέπουμε πως η κυβέρνηση είναι διατεθημένη να το εφαρμόσει και να απελευθερώσει την αγορά για να μπορέσουμε να έχουμε και άλλα προϊόντα, όπως έχουν οι υπόλοιπες προηγμένες χώρες», εξήγησε ο κ. Θέος.
«Βέβαια, είναι σαφές πως δεν θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι από την εφαρμογή του, αλλά το θέμα είναι να γίνουν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Θυμίζω πως η Ελλάδα έχει αν όχι το υψηλότερο, το δεύτερο πιο υψηλό κόστος ενέργειας στην Ε.Ε., με τεράστια διαφορά από τον μέσο όρο και αυτό ορθώνει ανυπέρβλητο εμπόδιο για τη βιομηχανία. Τώρα ειδικά που προέκυψε και η κρίση με την πανδημία και όλοι μιλούν για ανάπτυξη και για προσπαθεια μετριασμού των επιπτώσεων στον τουρισμό, πρέπει να αναπτύξουμε νέα προϊόντα. Το να συνεχίσουμε να στρουθοκαμηλίζουμε και να μη βλέπουμε αυτό το πρόβλημα, που μπορεί, με τη λύση του, να απελευθερώσει επενδυτικές και παραγωγικές δυνάμεις, είναι κρίμα!» υπογράμμισε.
Σε ερώτησή μας για το πώς αντιδρά η ΔΕΗ στα αιτήματα της βιομηχανίας για φθηνότερο ρεύμα, ο κ. Θέος απάντησε πως αν και υπάρχει μια κάποια συννενόηση, εν τούτοις πολλές βιομηχανικές επιχειρήσεις-μέλη της "Ελληνικής Παραγωγής" έχουν προβλήματα με την ΔΕΗ και υπέστησαν συνέπειες από τις αυξήσεις των τιμολογίων που επέβαλε πέρυσι. «Ειδικά για τη Μέση Τάση, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα μειώσει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στις ενεργοβόρες βιομηχανίες και περιμένουμε να το κάνει πράξη, επειδή θα δώσει σημαντική ανάσα στα μέλη μας», είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος, επίσης, στην πολιτική της απολιγνιτοποίησης και το πώς αυτή επηρεάζει μεσοπρόθεσμα τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, ο κ. Θέος είπε πως διαφωνεί με το χρονοδιάγραμμα αλλά όχι με τη στρατηγική της κυβέρνησης στο θέμα.
«Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ένα σοβαρό πρόβλημα που έχουμε ως χώρα, δηλαδή το ότι βρισκόμαστε στην εσχατιά της Ευρώπης, και περιβαλλόμαστε από δύσκολους γείτονες, κάτι που έχει σοβαρό αντίκτυπο στο κόστος μεταφοράς της ενέργειας. Επειδή ακριβώς μας χαρακτηρίζει μια ενεργειακή απομόνωση, γι’ αυτό τονίζουμε στις ανακοινώσεις μας την αναγκαιότητα να προχωρήσουν οι ηλεκτρικές συζεύξεις και διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες», επισήμανε και κατέληξε λέγοντας πως είναι καιρός να αρθούν οι χρόνιες στρεβλώσεις στην αγορά ηλεκτρισμού ώστε να αρχίσει, επιτέλους, να λειτουργεί υγιής και ουσιαστικός ανταγωνισμός. «Μόνο έτσι η χώρα θα συμμετέχει ισότιμα στην Ενεργειακή Ένωση, αντί να αποτελεί μια νησίδα εξαίρεσης όσον αφορά στους κανόνες αλλά και στις τιμές.»
Τέλος, σχολιάζοντας την προώθηση πολιτικών για την εξοικονόμηση ενέργειας από τα κτίρια και το πώς αντιλαμβάνεται η βιομηχανία το δικό της ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, ο κ. Θέος τόνισε ότι η βιομηχανία προσβλέπει στην υλοποίηση των μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας, επειδή θα αποφέρουν νέες θέσεις εργασίας και υψηλότερη εγχώρια παραγωγή προϊόντων.