Του Κ.Ν. Σταμπολή
Τετ, 23 Σεπτεμβρίου 2020 - 08:11
Σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή τάση, όπως αυτή διαφάνηκε το Α’ εξάμηνο του έτους, όπου η ζήτηση φυσικού αερίου σημείωσε πτώση σχεδόν κατά 7.0% (y-o-y), λόγω του συνδυαστικού αποτελέσματος ενός ήπιου χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο και του lockdown, η ελληνική αγορά παρουσίασε αξιόλογη αύξηση στην κατανάλωση σε σύγκριση με το 2019. Όπως αναφέρει το τελευταίο Δελτίο Ενεργειακής Ανάλυσης του ΙΕΝΕ για τον μήνα Αύγουστο, «οι συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου το πρώτο οκτάμηνο του 2020 διαμορφώθηκαν σε 41.5 TWh (4.0 bcm), αυξημένες κατά 5.9% σε σύγκριση με τις περίπου 39.2 TWh (3.5 bcm) την ίδια περίοδο του περασμένου έτους».
Η βασική αιτία για την παρατηρούμενη αύξηση στην κατανάλωση φ. αερίου στην Ελλάδα, παρά την κατά τα άλλα μειωμένη ζήτηση στον οικιακό και εμπορικό τομέα λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, δεν είναι άλλη από την μαζική στροφή προς το φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή. Καθώς η χώρα έχει εδώ και ένα χρόνο εισέλθει σε τροχιά απολιγνιτοποίησης, με τον λιγνίτη να συνεισφέρει πλέον κάτι λιγότερο του 6.0% στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής (από 20%-25% που ήτο για πολλά χρόνια), το φυσικό αέριο έχει στην πράξη αντικαταστήσει τον λιγνίτη ως το βασικό καύσιμο, μαζί με τις εισαγωγές, για την κάλυψη φορτίων βάσης (base load). Με συνολική κατανάλωση που ξεπέρασε τα 5.0 bcm το 2019, οι εκτιμήσεις είναι ότι αυτή θα βαίνει αυξανόμενη τα αμέσως επόμενα χρόνια, με τον μηδενισμό της λιγνιτικής συμμετοχής και την αναμενόμενη ανάκαμψη της οικονομίας την περίοδο 2021/2022.
Όμως, καθώς θα αυξάνεται η ζήτηση και άρα οι εισαγωγές - με την Ελλάδα να εισάγει το 100% των ποσοτήτων φ. αερίου που καταναλώνει - θα αλλάζει και το προφίλ των εισαγωγών, αφού ήδη από το 2019 παρατηρούμε μια σημαντική διαφοροποίηση ως προς την προέλευσή τους. Κομβικό ρόλο ως προς την διαφοροποίηση των εισαγωγών παίζει εδώ και 18 μήνες το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το ποσοστό συμμετοχής του οποίου στο συνολικό μίγμα εισαγωγών του περασμένου έτους ξεπέρασε για πρώτη φορά αυτό του αερίου μέσω αγωγών. Από τα 5.0 bcm συνολικές εισαγωγές το 2019 το LNG αντιστοιχεί στο 56.0%, ενώ η ίδια τάση, ελαφρώς ενισχυμένη, παρατηρείται το πρώτο 8μηνο του 2020.
Όπως παρατηρεί το ΙΕΝΕ, «από το σύνολο των 41.5 TWh (4.0 bcm) το πρώτο οκτάμηνο του 2020, το 59% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου αφορά εισαγωγές LNG και αν μάλιστα δεν λάβουμε υπόψη τους δύο τελευταίους μήνες (Ιούλιος και Αύγουστος), όπου παρατηρείται μία πτωτική πορεία της χρήσης LNG, το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο και προσεγγίζει το 64%».
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών για την Ενέργεια (EIA), η Ελλάδα εισήγαγε περισσότερα από 27.7 εκατ. κυβικά πόδια αμερικανικού LNG το πρώτο εξάμηνο του 2020, ποσότητα σχεδόν διπλάσια από το αμερικανικό LNG που εισέρρευσε στη χώρα όλο το 2019, μιας και δεν ξεπέρασε τα 14.6 εκατ. κυβικά πόδια.
Η κατακόρυφη άνοδος των εισαγωγών LNG από τις ΗΠΑ έρχεται σε μία περίοδο που οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών μειώνονται σημαντικά και αυξάνονται αντίστοιχα οι εισαγωγές υγροποιημένου αερίου, το οποίο προσφέρεται πλέον σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές. Σε πρόσφατο δημοσίευμά του, το Platts τόνισε ότι οι εισαγωγές LNG στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2020 σχεδόν διπλασιάστηκαν, με τις αμερικανικές εισαγωγές να τετραπλασιάζονται περίπου και να καλύπτουν σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των εισαγωγών LNG.
Έχει ενδιαφέρον ότι και στην γειτονική Τουρκία οι εισαγωγές LNG αυξήθηκαν σημαντικά έναντι αυτών μέσω αγωγών φθάνοντας το 52.5% του συνόλου τον περασμένο Μάρτιο, ενώ για τους πρώτους 4 μήνες του 2020 οι εισαγωγές LNG αντιστοιχούσαν στο 44% των συνολικών εισαγωγών. Με δεδομένο ότι η συνολική κατανάλωση φ. αερίου στην Τουρκία το 2019 έφθασε τα 47 bcm, πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι το 2020 οι εισαγωγές LNG θα κυμανθούν μεταξύ 18 – 20 bcm.
Όπως παρατηρούν ανώτερα στελέχη της ελληνικής ενεργειακής αγοράς, δύο φαίνεται ότι είναι οι βασικοί λόγοι για την κατακόρυφη αύξηση των εισαγωγών LNG στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα. Ο πρώτος έχει να κάνει με τις συνθήκες που επικρατούν στην διεθνή αγορά όπου λόγω του συνδυασμού υπερπαραγωγής LNG και κάμψης της παγκόσμιας ζήτησης λόγω πανδημίας, έχουν υποχωρήσει αισθητά οι διεθνείς τιμές. Αρκεί να σημειώσουμε ότι το Α’ τρίμηνο του έτους οι τιμές spot συμπιέστηκαν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα μεταξύ $2.0/MMBtu και $5.50/MMBtu. Ενδεικτικά, το Northeast Asia (NEA) Spot LNG, αν και εμπορευόταν με premium σε σχέση με τα φορτία LNG που προορίζονταν για τις Ευρωπαϊκές αγορές στα τέλη Απριλίου έφθασε στο $1.68.
- Γράφημα: Εξέλιξη τιμών LNG σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ιαπωνία (2011 – 2020)
Έκτοτε οι τιμές LNG σε Ασία και Ευρώπη έχουν ανακάμψει με τις υψηλότερες που αφορούν την JKM (Japan Korea Marker) να κυμαίνονται μεταξύ $4.80 - $5.00/mmbtu για παραδόσεις Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου.
Ο δεύτερος λόγος είναι άμεσα συνδεδεμένος με την αναβάθμιση του τερματικού της Ρεβυθούσας, το οποίο από τα τέλη του 2018 λειτουργεί με αυξημένους σε όγκο αποθηκευτικούς χώρους, (225.000 κυβ. μέτρα) δυνατότητα ελλιμενισμού μεγαλύτερου τονάζ πλοίων LNG και υψηλότερο throughput (1250 κυβ. μ. LNG/h).
O αναβαθμισμένος ρόλος του LNG στην ελληνική ενεργειακή προμήθεια αναμένεται ότι πολύ σύντομα θα επηρεάσει πολύ θετικά το τιμολογιακό καθεστώς της ελληνικής και περιφερειακής αγοράς φ. αερίου, καθώς θα εξελίσσεται ο σημερινός κόμβος εμπορίας του ΔΕΣΦΑ (το Hellenic Trading Point) σε ένα κανονικό Gas Trading Hub. Κάτι που αναμένεται να συμβεί το Β’ εξάμηνο του 2021 με την έλευση των πρώτων παραγώγων φυσικού αερίου στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (HEnEx).
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ως εισαγωγείς στην Ελληνική αγορά LNG δραστηριοποιούνται έξι εγχώριοι επιχειρηματικοί όμιλοι, που περιλαμβάνουν τους Mytilineos, Motor Oil, Elpedison, Ήρων, ΔΕΠΑ και ΔΕΗ. Μεταξύ τους, οι ανωτέρω εισήγαγαν 50 φορτία LNG το 2019, έναντι 24 το 2018, ενώ βάσει των τρεχόντων στοιχείων οι εκτιμήσεις είναι ότι τα εισαγόμενα φορτία LNG το 2020 μπορεί να φθάσουν τα 60. Με ένα μικρό αλλά αυξανόμενο μέρος των εισαγωγών να κατευθύνεται προς την Βουλγαρία, μέσω της διασύνδεσης στο Σιδηρόκαστρο.
ΠΗΓΗ:https://www.energia.gr/article/170753/se-rythmisth-toy-ellhnikoy-energeiakoy-systhmatos-exelissetai-to-lng