Η Τουρκία εμφανίστηκε χθες έτοιμη για αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και στέλνει το Όρουτς Ρέις στο λιμάνι. Οι κινήσεις της Γερμανίας φαίνεται αποδίδουν, κάτι που προκύπτει και από την θετική ανταπόκριση της Ελλάδας. Ερωτηματικά προκύπτουν από τις κινήσεις της Τουρκίας και το κατά πόσο θα προσέλθει με νέα λίστα απαιτήσεων από την ΕΕ ενόψει του Gymnich που θα πραγματοποιηθεί σ’ ένα μήνα στο Βερολίνο. Στη Λευκωσία, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ενημέρωσε χθες την πολιτική ηγεσία τόσο για τις κινήσεις των Γερμανών όσο και για τις αντιδράσεις των Γάλλων σε σχέση με την Τουρκία. 

Η τουρκική πλευρά, έρχεται εκ νέου να επαναλάβει τη γνωστή της τακτική: πρόκληση έντασης-αποκλιμάκωση-διπλωματική δράση-ανταλλάγματα. Μετά την πρόκληση έντασης με την Ελλάδα, ακολουθεί τώρα η αποκλιμάκωση και η διπλωματική δράση και θεωρείται σίγουρο ότι θα προχωρήσει πολύ σύντομα και στη διατύπωση των αιτημάτων της, αναμένοντας ανταπόκριση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης και κρατών της περιοχής. 

Το παζλ δεν είναι εύκολο καθώς οι τουρκικές κινήσεις μπορεί να γίνουν προς δύο κατευθύνσεις: 

Α. Προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ζητώντας ανταλλάγματα στη βάση της κοινής ευρωτουρκικής ατζέντας και σε θέματα όπως είναι η βίζα και η τελωνειακή ένωση. Δύο από τα πολλά που θέλει η Άγκυρα και τα οποία ενδεχομένως να κρίνει ότι είναι ευκαιρία να εκμεταλλευθεί τη γερμανική πρωτοβουλία και προεδρία της ΕΕ προκειμένου να τα κερδίσει. 

Β. Το μήνυμα του ίδιου του Ερντογάν για να ακολουθηθεί μια εποικοδομητική πολιτική και να αναβληθούν οι έρευνες για λίγο, δεν μπορεί να αφορά μόνο την ίδια την Τουρκία. Δεν αποκλείεται να είναι κι ένα μήνυμα προς την κατεύθυνση της Ελλάδας αλλά κυρίως της Κύπρου, από τις οποίες απαιτεί να αναστείλουν τις δικές τους έρευνες ως μια ένδειξη καλής θέλησης. Σ’ ό,τι αφορά το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου, ούτως ή άλλως βρίσκεται στο ψυγείο και εκεί θα παραμείνει μέχρι το καλοκαίρι του 2021. 

Η Γερμανία φαίνεται αυτή τη στιγμή να κερδίζει στην προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο. Αυτό που κοιτάζουν με ιδιαίτερη προσοχή τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία είναι το πώς θα διαχειριστεί το επόμενο διάστημα μέχρι και την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – γνωστή ως Gymnich – η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Βερολίνο. 

Κατέγραψε κινήσεις η Άγκυρα 

Η τουρκική κυβέρνηση εμφανίστηκε έτοιμη για να ρίξει τους τόνους της έντασης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Ιμπραχίμ Καλίν κοινοποίησε τις απόψεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σ’ ό,τι αφορά την αποκλιμάκωση, εμφανίζοντας την Άγκυρα να ανταποκρίνεται θετικά στις πρωτοβουλίες της Γερμανίας, η οποία αυτό το εξάμηνο προεδρεύει της ΕΕ. 

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας η Άγκυρα «μπορεί να αναστείλει τις δραστηριότητές της στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς αναμένονται συνομιλίες». Σύμφωνα με τον Ιμπραχίμ Καλίν (πηγή ΓΤΠ) ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος είχε δηλώσει σχετικά με την έρευνα της Τουρκίας για υδρογονάνθρακες στην ανατολική Μεσόγειο: «Ας ακολουθήσουμε μια εποικοδομητική πολιτική και ας αναβάλουμε (τις έρευνες) για λίγο». 

Στις δηλώσεις του, ο Ιμπραχίμ Καλίν ανέφερε ότι ο γερμανικός Τύπος υπερέβαλε λίγο, γιατί «δεν φτάσαμε στα πρόθυρα του πολέμου» επισημαίνοντας την ίδια ώρα ότι «η κ. Μέρκελ συνέβαλε εποικοδομητικά». 

Ο Ιμπραχίμ Καλίν είπε ότι “η Ελλάδα είναι συνοριακός μας γείτονας και έχουμε ιστορικές σχέσεις. Πρέπει να δούμε πώς πρέπει να βελτιώσουμε αυτή την περιοχή μαζί χωρίς διαμάχες. Το κύριο πρόβλημα εδώ είναι το κενό που υπάρχει σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας προβλέπει διμερή επίλυση των διαφορών μεταξύ των χωρών. Εάν σκέφτεστε το Καστελόριζο με βάση τις κανονικές συνθήκες, μας φυλακίζεται στον κόλπο της Αττάλειας. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συνομιλήσουμε χωρίς όρους και προϋποθέσεις”, ανέφερε. 

Σε ερώτηση εάν τίθεται θέμα να αναβάλουν για ένα μήνα τις σεισμικές έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο, ο Ιμπραχίμ Καλίν απάντησε πως “όταν κυκλοφόρησε η τελευταία NAVTEX η Ελλάδα αντέδρασε υπερβολικά. Το σημείο που το Ορούτς Ρέις σχεδιάζεται να κάνει έρευνες απέχει 180 χλμ από το Καστελόριζο”.  Ο Ιμπραχίμ Καλίν ανέφερε πως “ο Πρόεδρός μας (Ερντογάν) δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν είπε να περιμένουμε κι εμείς ένα χρονικό διάστημα. Εδώ ο βασικός σκοπός του προέδρου μας είναι να είμαστε πάντοτε ένα βήμα μπροστά στις διαπραγματεύσεις”. 

Έριξε άγκυρα το Ορούτς Ρέις 

Το ερευνητικό σκάφος Ορούτς Ρέις, το οποίο όλοι ανέμεναν να κινηθεί προς την κατεύθυνση την ελληνικά και κυπριακά ύδατα τελικά έφυγε από το αγκυροβόλιο και μπήκε στο λιμάνι της Αττάλειας. 

Το πόσο θα παραμείνει στο λιμάνι στης Αττάλειας το Ορούτς Ρέις φαίνεται ότι θα εξαρτηθεί από τις διπλωματικές και πολιτικές εξελίξεις. Τουρκικά μέσα ενημέρωσης σε δημοσιεύματά τους αφήνουν να διαφανεί ότι είναι θέμα χρόνου πότε θα βγει το Ορούτς Ρέις από το λιμάνι της Αττάλειας για έρευνες. Στα ίδια δημοσιεύματα αναφέρεται ότι ανατέθηκε σε δύο φρεγάτες, από τη Διοίκηση Ναυτικών Δυνάμεων, για να διασφαλίσουν την ασφάλεια του ερευνητικού σκάφους. 

Επανέρχεται το «Μπαρμπαρός»

Νέα Navtex εξέδωσε χθες η Τουρκία, αυτή τη φορά για σεισμογραφικές έρευνες του «Μπαρμπαρός» στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Αμμοχώστου. Η Navtex έχει ισχύ από χθες μέχρι και τις 18 Σεπτεμβρίου 2020 και εκδόθηκε από το κέντρο της Αττάλειας. Πρόκειται για περιοχή που εμπίπτει εντός των τεμαχίων 2,3 και 13 της κυπριακής ΑΟΖ. Το ερευνητικό σκάφος βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο λιμάνι Τασουτσού της Τουρκίας. 

Ανησυχεί η πολιτική ηγεσία 

Στη Λευκωσία συνήλθε χθες το Συμβούλιο Αρχηγών προκειμένου να ενημερωθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για όλες τις εξελίξεις στην περιοχή και το Κυπριακό. Σύμφωνα με πληροφορίες μας ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στο να ενημερωθεί η πολιτική ηγεσία για τις συναντήσεις του ΠτΔ με την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για αποκλιμάκωση της έντασης. Επίσης υπήρξε ενημέρωση για την επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στη Γαλλία και τις συνομιλίες με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. 

Η πολιτική ηγεσία εμφανίστηκε να ανησυχεί για τις κινήσεις της Τουρκίας και τις προσπάθειες κλιμάκωσης της έντασης. Ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ δήλωσε με τη λήξη της συνεδρίας ότι θα πρέπει να αποφευχθούν ενέργειες που θα οδηγήσουν σε στρατιωτικοποίηση του Κυπριακού. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ υπέδειξε την ανάγκη να ακολουθηθεί στρατηγική που θα επιφέρει κόστος στην Τουρκία. 

Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ είπε πως αυτό που προέχει είναι η ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος Ελλάδας και Κύπρου, ενώ ο πρόεδρος του ΕΛΑΜ ζήτησε εκ νέου κλείσιμο των οδοφραγμάτων ως μέτρο πίεσης κατά των τουρκικών ενεργειών. Τις ανησυχίες τους για τις εξελίξεις εξέφρασαν οι ηγέτες των άλλων κομμάτων με γραπτές δηλώσεις τους.

Ικανοποιημένη η Αθήνα 

Θετική εξέλιξη χαρακτήρισε την τοποθέτηση του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας περί παγώματος των ερευνητικών επιχειρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, απαντώντας σε ερώτηση μετά τη συνάντηση με την Ισπανίδα ομόλογό του Αράντσα Γκονθάλεθ Λάγια. «Η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει πάντοτε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τον διάλογο είναι η έμπρακτη αποκλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας. Δεν μπορούμε να συζητάμε όταν μια πλευρά προβαίνει σε ενέργειες που είναι αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», κατέστησε σαφές ο κ. Δένδιας.

Ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας σημείωσε ακόμα ότι η Αθήνα επιθυμεί να έχει ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία. Ο κ. Πέτσας σημείωσε ακόμη τα ακόλουθα: «Το πλαίσιο των συζητήσεων  που μπορεί να υπάρξει είναι να πιάσουμε το νήμα ξανά από τις διερευνητικές επαφές, όταν διεκόπησαν και οι οποίες φυσικά δεν μπορεί να γίνουν, ούτε με απειλές, ούτε με τετελεσμένα, ούτε με έμπρακτη αμφισβήτηση των θεμάτων που είναι το αντικείμενο της συζήτησης».