Οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Επιτροπής ξεκίνησαν μια επίθεση γοητείας χθες Πέμπτη 23 Ιουλίου για να λάβουν την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Σχέδιο Ανάκαμψης που συμφωνήθηκε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα από την ΕΕ των 27, αλλά οι βουλευτές επέμειναν να επαναδιαπραγματευτούν τις περικοπές του προϋπολογισμού. «Έχουμε τώρα την ευκαιρία να επιτύχουμε κάτι ιστορικό για την Ευρώπη από κοινού», δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen στους ευρωβουλευτές. Η συμφωνία είναι «δίκαιη, ισορροπημένη και πρωτοποριακή», πρόσθεσε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Charles Michel.

Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν την Τρίτη (21 Ιουλίου) για ένα τεράστιο πακέτο ανάκαμψης, συμπεριλαμβανομένου ενός μεταρρυθμισμένου προϋπολογισμού 1,074 τρισεκατομμυρίων ευρώ και ενός ταμείου ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί με δανεισμό χρημάτων από διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Το Κοινοβούλιο πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή του.

Κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης με τον Michel και την von der Leyen, οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν τη λύπη τους για το γεγονός ότι η συμφωνία επιτεύχθηκε σε βάρος ενός πολύ πιο φιλόδοξου προϋπολογισμού της ΕΕ, αφήνοντας πίσω του βασικές μελλοντοστραφείς πολιτικές, όπως επενδύσεις στην καινοτομία και την έρευνα ή το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, όλα εκ των οποίων υπέστησαν μεγάλες περικοπές στην τελευταία πρόταση.

Ο Πράσινος συμπρόεδρος Philippe Lamberts κατηγόρησε ανοιχτά για τα νέα κενά τα «λιτά κράτη», την Αυστρία, τις Κάτω Χώρες, τη Δανία και τη Σουηδία, καθώς και την Πολωνία και την Ουγγαρία, οι οποίες, είπε, ότι βλέπουν την ΕΕ ως «αντλία χρήματος».

Η ανάγκη ομοφωνίας στις αποφάσεις του Συμβουλίου, είπε ο Λάμπερτς, άφησε τις υπόλοιπες κυβερνήσεις «στο έλεος των εξτρεμιστών».

Η Von der Leyen παραδέχτηκε ότι «αυτό το λιτό ΠΔΠ (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο) είναι ένα δύσκολο χάπι να καταπιείς», αλλά ζήτησε από τους νομοθέτες της ΕΕ «να δουν τη μεγαλύτερη εικόνα» και υπερασπίστηκε τη «μαζική, άνευ προηγουμένου οικονομική δύναμη» που η συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης έχει φέρει.

«Από εκεί που ξεκινήσαμε, αυτό είναι ένα τεράστιο επίτευγμα. Και είναι αρκετά μεγάλο για να κάνει μια τεράστια διαφορά », είπε, αλλά δεν κατάφερε να πείσει τους ευρωβουλευτές.

«Δεν είμαστε διατεθειμένοι να καταπιούμε το «πικρό χάπι»», απάντησε ο αρχηγός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Manfred Weber, ο οποίος υπενθύμισε επίσης, σε αυτούς που φοβούνται ότι μία μη συγκατάθεση από το Κοινοβούλιο θα μπορούσε να καθυστερήσει την έγκριση του σχεδίου αποκατάστασης, ότι η πρώτη πρόταση ΠΔΠ μπήκε στο τραπέζι τον Μάιο του 2018.

«Μην μας πείτε για την καθυστέρηση των πραγμάτων», τόνισε ο Weber, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία και συνεπώς οι ευρωβουλευτές πρέπει να έχουν λόγο για τα σχέδια δαπανών του μπλοκ.

Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Ιράτεξ Γκαρσία επέμεινε ότι δεν μπορούν να δεχτούν περικοπές στον προϋπολογισμό «σε μια εποχή που πρέπει να ενισχύσουμε τη στρατηγική μας αυτονομία και να μειώσουμε τις ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών» και ότι «το Κοινοβούλιο θα διαπραγματευτεί ισότιμα με το Συμβούλιο».

Οι νομοθέτες της ΕΕ επικρίνουν όχι μόνο το μέγεθος του προϋπολογισμού ή το μερίδιο των δανείων και των επιχορηγήσεων, αλλά και την έλλειψη σαφέστερου χάρτη πορείας για τους ίδιους πόρους που απαιτούνται για την αποπληρωμή του χρέους που θα αντληθεί για τη δημιουργία του ταμείου ανάκτησης.

Ωστόσο, ένα από τα βασικά στοιχεία της συμφωνίας που οι ευρωβουλευτές δεν εκτίμησαν ιδιαιτέρως ήταν ότι το Συμβούλιο της ΕΕ των 27 χαλάρωσε επίσης τη σχέση μεταξύ της υπεράσπισης της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και της πρόσβασης σε πόρους της ΕΕ.

Στο τελικό κείμενο, υπάρχει απλή αναφορά στον αντίκτυπο των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.

Ο Πρόεδρος Σαρλ Μισέλ υπερασπίστηκε τη συμφωνία και είπε ότι «είχαμε μια πολύ μακρά συζήτηση, κοιτάξαμε ο ένας τον άλλον και συζητήσαμε πρόσωπο με πρόσωπο για το κράτος δικαίου».

Είπε ότι η συμφωνία δημιουργεί ισχυρό δεσμό μεταξύ των αξιών της ΕΕ και της χρηματοδότησης, αλλά οι νομοθέτες της ΕΕ δεν εντυπωσιάστηκαν.

Ο Cioloş απαίτησε «όχι μια δήλωση αλλά τα πραγματικά μέσα επί τόπου» και σαφείς διατάξεις για το κράτος δικαίου, «για να βεβαιωθείτε ότι τα χρήματα της ΕΕ δεν χρηματοδοτούν πολιτικούς που στρέφονται καθημερινά τις ευρωπαϊκές αξίες», μια κρυφή αναφορά στην Πολωνία και την Ουγγαρία, η οποία βρισκόταν στο στόχαστρο των Βρυξελλών για παραβίαση των θεμελιωδών αξιών του κράτους δικαίου.

«Οι αξίες δεν μπορούν να διαπραγματεύονται για μερικά δισεκατομμύρια», δήλωσε ο συμπρόεδρος της Ενωμένης Αριστεράς (GUE / NGL) Martin Schirdewan.

Σε μια κίνηση που έχει γίνει πολύ συνηθισμένη, όπως επεσήμανε η Sophie in ‘t Veld της Renew Europe, ο Michel και η von der Leyen έφυγαν από το ημικύκλιο πριν από την ολοκλήρωση της συζήτησης.

Πριν φύγει, ο Michel πήρε το λόγο για άλλη μια φορά και παραδέχτηκε ότι η απόφαση των ηγετών είναι μόνο η αρχή ενός μεγάλου δρόμου, με πολλή σκληρή δουλειά μπροστά «να μετατρέψει αυτή τη συμφωνία σε χαρτί».