Στην Ελλάδα,  οι πρόσφατες μονάδες Συμπαραγωγής δημιουργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του '70 στον βιομηχανικό τομέα, χωρίς καμία κρατική οικονομική βοήθεια. Όλοι οι  συμπαραγωγοί ήταν αυτοπαραγωγοί και τα κύρια καύσιμα ήταν το πετρέλαιο ή τα προϊόντα πετρελαίου, ενώ εγκαταστάθηκαν, σε πιλοτική μορφή, και δυο μονάδες μικρής ΣΗΘ στον τριτογενή τομέα, με επιδότηση από Ευρωπαϊκά προγράμματα (VALOREN).

Το 1985, η εγκατεστημένη ισχύ της ΣΗΘ σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς ήταν 346,3 ΜWe όπου στα διυλιστήρια ήταν εγκατεστημένα 93,5 MWe (27%), στις βιομηχανίες χάλυβα 80 MWe (23%), στις βιομηχανίες τροφίμων 56 MWe (16%), σε χημικές βιομηχανίες 48  MWe (14%), σε βιομηχανίες χάρτου 43 MWe (12%), στην υφαντουργία 14,5 MWe (4%) και στο αλουμίνιο 11,3 MWe (3%). 

Το 1995, η αποβιομηχανοποίηση της χώρας είχε αρχίσει και πολλές βιομηχανίες που λειτουργούσαν  με Συμπαραγωγή βγήκαν εκτός λειτουργίας για διαφορετικούς - οικονομικούς ή άλλους - λόγους. 

Έτσι, ως αποτέλεσμα, το 1995, η εγκατεστημένη ΣΗΘ μειώθηκε σημαντικά και η εγκατεστημένη ισχύ μονάδων ΣΗΘ στους διάφορους βιομηχανικούς τομείς ήταν 116,4 ΜWe, όπου στα διυλιστήρια ήταν εγκατεστημένα 93,5 MWe (81%), στο αλουμίνιο 11,3 MWe (10%) και στη χημική βιομηχανία 11,6 MWe (9%).

    Στις αρχές του 21ου αιώνα, η κατάσταση της ΣΗΘ βελτιώθηκε, με τη θέσπιση νομικού πλαισίου (Ν.2773/99, για την απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας) και της ασφάλειας τροφοδοσίας καυσίμου πχ προγραμματισμένη  υποδομή  για τη χρήση του φυσικού αέριου. 

    Η εγκατεστημένη ισχύ για ΣΗΘ, το 2005, ήταν στα 168,16 MWe, όπου στα διυλιστήρια ήταν εγκατεστημένα 93,5 MWe (56%), στο αλουμίνιο 11,3 MWe (7%), στη χημική βιομηχανία 11 MWe (7%), στις βιομηχανίες τροφίμων 4,5 MWe (3%), σε βιομηχανίες μετάλλου3 MWe (2%). Αναφορά γίνεται, επίσης, στις εγκαταστάσεις ΣΗΘ στον τριτογενή τομέα (νοσοκομεία, πανεπιστήμια κλπ.) και σε μονάδες ΣΗΘ σε έξι διαφορετικές δημοτικές εταιρείες ύδρευσης σε όλη τη χώρα, όπου λειτουργούν μονάδες ΣΗΘ  με αέριο από αστικά απόβλητα, που χρηματοδοτήθηκαν από τα ΚΠΣ.

    Σύμφωνα με τον Λειτουργό της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ΛΑΓΗΕ, (σήμερα ΔΑΠΕΕΠ) κατά τη διάρκεια των ετών 2006-2009, τα τεχνικά δεδομένα των «παραγωγών με κύρια δραστηριότητα τη ΣΗΘ» που εγχέουν  τη συμπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στο Δίκτυο και ανταμείβονται με «Feed-in-Tariff»,  παρουσιάζεται στον Πίνακα 1.

 

Σύνοψη της κατάστασης της Συμπαραγωγής από το 2010 έως το 2019

Η δεκαετία του 2010 αλλάζει πολύ το ενεργειακό τοπίο, ιδιαίτερα αυτό που αφορά τις ΑΠΕ αλλά και τη ΣΗΘΥΑ. Ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης, που ξεκίνησε το 2010, πολλές μονάδες ΣΗΘΥΑ έπαψαν τη λειτουργία τους, λόγω των οικονομικών δυσκολιών των εταιρειών και όσες παρέμειναν σε λειτουργία είχαν σοβαρά προβλήματα ιδιαίτερα στη πληρωμή των λογαριασμών Φ.Α., μετά από πολύμηνες καθυστέρηση από τον ΛΑΓΗΕ, στην πληρωμή των «Feed-in-Tariff» για τη συμπαραγόμενη ΗΕ, που εγχέεται στο Δίκτυο. Σημαντικό θέμα της περιόδου είναι ότι, από το 2014, έχει προστεθεί και κατανεμόμενη μονάδα ΣΗΘΥΑ (35 MWe) που λειτουργεί στο Αλουμίνιο της Ελλάδας, ισχύος 132,9 MWe. 

Αναφορικά με τις εφαρμογές της πολύ μικρής-ΣΗΘ, που εγκαθίστανται κυρίως στον οικιακό τομέα, υπήρξε μια αξιοσημείωτη αύξηση στα χρόνια πριν από την κρίση,  αλλά σήμερα η πορεία είναι πτωτική, λόγω των υψηλών αρχικών δαπανών που απαιτούνται για τα συστήματα αυτά. 

Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει την ετήσια παραγωγή συμπαραγόμενης ΗΕ τόσο από μονάδες ΣΗΘΥΑ (<35 MWe) όσο και από κατανεμόμενη μονάδα ΣΗΘ (>35 MWe), την συνολική ετήσια παραγωγή ΗΕ από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ καθώς και το συνολικό ποσοστό της ΣΗΘ επί της συνολικής παραγωγής ΗΕ από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. 

Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει την παραγωγή ΗΕ από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του διασυνδεδεμένου συστήματος, για την περίοδο 2010-2019, σε GWh, όπως ορίζει το άρθρο 9 του Ν. 3468/2006. 

 

Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει το ετήσιο κόστος συμπαραγόμενης ΗΕ τόσο από μονάδες ΣΗΘΥΑ (<35 MWe) όσο και από κατανεμόμενη μονάδα ΣΗΘ (>35 MWe), το ετήσιο κόστος ΗΕ από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, καθώς και το συνολικό ποσοστό κόστους της ΣΗΘ επί του συνολικού κόστους ΗΕ από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. 

Το Διάγραμμα 2 παρουσιάζει το κόστος ΗΕ από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του διασυνδεδεμένου συστήματος για την περίοδο 2010-2019, σε m€.

 

Ενδιαφέρον στοιχείο της ανάλυσης είναι ότι το ποσοστό της ΣΗΘ στη συνολική παραγωγή ΗΕ είναι πολύ μικρό, σαφώς πτωτικό και βαίνει μειούμενο για επτά συνεχή έτη σε σχέση με τον Μ.Ο της δεκαετίας (1,92%). Αυτό οφείλεται στη ραγδαία αύξηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ στη χώρα, και συνεπώς και της παραγωγής ΗΕ από αυτά, ιδιαίτερα της αιολικής ενέργειας (από 2.062 GWh, το 2010 σε 7.278 GWh το 2019) και των φωτοβολταϊκών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στη στέγη (από 132 GWh, το 2010 σε 3.962 GWh το 2019).

Το ίδιο συμβαίνει με το κόστος της συμπαραγόμενης ΗΕ (περίπου 43 εκ. €) που είναι πολύ μικρό, σε σχέση με το συνολικό κόστος για ΑΠΕ + ΣΗΘΥΑ που κυμαίνεται σε 1,9 δις € περίπου – ένα ποσοστό που ο Μ.Ο., για την επταετία, κυμαίνεται στο 3,1%.

Όλα τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο άρθρο αυτό δείχνουν ότι πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα για την προώθηση της ΣΗΘ στο ενεργειακό σύστημα της χώρας. Πολλά χρόνια προβλήματα, που εμποδίζουν την προώθηση της ΣΗΘ, έχουν αναλυθεί και αναδειχθεί σε προηγούμενα άρθρα από τον ΕΣΣΗΘ. 

Σήμερα όλα αυτά τα εμπόδια πρέπει να υπερπηδηθούν; αυτό είναι θέμα τόσο του Ελληνικού Συνδέσμου Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας να τα αναδείξει αλλά και της ηγεσίας του ΥΠΕΝ να τα επιλύσει άμεσα.