Οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ενεργειακός τομέας εξαιτίας της κρίσης του COVID-19 αλλά και εξαιτίας της πετρελαϊκής κρίσης τόσο διεθνώς όσο και ειδικά στη χώρα μας, βρέθηκαν στο επίκεντρο της διαδικτυακής συζήτησης που διοργάνωσε το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, μαζί με το Boston Consulting Group με θέμα “Ο ρόλος της ενέργεια στην υποστήριξη της οικονομίας στην εποχή του COVID-19”. Ιδιαίτερη έμφαση στη συζήτηση δόθηκε στις στρατηγικές που ακολουθούν οι εταιρείες του τομέα για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ κοινή ήταν η εκτίμηση ότι η κρίση του COVID-19 δεν θα επηρεάσει την ενεργειακή μετάβαση. Σε ό,τι αφορά την πετρελαϊκή κρίση, εκτιμάται ότι σε  μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα συνεχιστεί το περιβάλλον χαμηλών τιμών και η έντονη μεταβλητότητα.

Πιο συγκεκριμένα στα εισαγωγικά του σχόλια ο Senior Partner του BCG στην Ελλάδα Βασίλης Αντωνιάδης υπογράμμισε ότι στο πλαίσιο της κρίσης του

COVID-19 το brandname της χώρας μας έχει κερδίσει πόντους. Παράλληλα ο  ενεργειακός τομέας βιώνει πρωτοφανείς συνθήκες στο πλαίσιο του πολέμου τιμών

μεταξύ της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας, ενώ οι τιμές αναμένεται να μείνουν σε χαμηλά επίπεδα το επόμενο 18μηνο. Οι προκλήσεις που δημιουργήθηκαν από τον ιό είναι ανθρωπιστικές, κοινωνικές και οικονομικές ανέφερε ο ίδιος, θέτοντας το ερώτημα προς τους συμμετέχοντες εάν η πανδημία θα καθυστερήσει την μετάβαση του ενεργειακού συστήματος αλλά και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι βασική προτεραιότητα παραμένει η απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών, ενώ ταυτόχρονα ψηλά στις προτεραιότητες βρίσκεται η διασύνδεση της ελληνικής ενεργειακής αγοράς με την περιφερειακή αγορά ενέργειας, που θα αυξήσει τη διαφάνεια και θα φέρει πιο κοντά το στόχο για χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Ο ίδιος ανέφερε ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι  προσπάθειες για περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στην ελληνική αγορά, καθώς επίσης και η πολιτική απολιγνιτοποίησης, καθώς το κόστος του λιγνίτη είναι πλέον υψηλό.

Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι η υιοθέτηση του ευρωπαϊκού μοντέλου αγοράς ενέργειας υποστηρίζει τόσο τη βιομηχανία όσο και τους καταναλωτές. Τέλος ο

ίδιος αναφέρθηκε σε δύο επιμέρους ειδικά ζητήματα που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το σημαντικό για την ελληνική βιομηχανία

μηχανισμό της διακοψιμότητας αλλά και το μηχανισμό αποζημίωσης ισχύος (TFRM). Είμαστε σε διαρκή διάλογο με τη βιομηχανία, παρακολουθούμε στενά την αγορά ενώ λάβαμε έκτακτα επείγοντα μέτρα παρακολουθώντας και τι κάνουν οι άλλες κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν την κρίση. Η αποτυχία δεν αποτελεί επιλογή για τον τομέα της ενέργειας και τη βιομηχανία, κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης. 

Ο Christophe Brognaux, Global Power Leader, Boston Consulting Group  χαρακτήρισε το πετρελαϊκό σοκ στην αγορά ως το μεγαλύτερο των τελευταίων δεκαετιών, καθώς στην μείωση της κατανάλωσης στην Κίνα αρχικά, και στη συνέχεια σε όλο τον κόσμο, ήρθε να προστεθεί ο πόλεμος τιμών μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας, που άσκησαν μεγάλη πίεση στον τρίτο παίκτη, τις ΗΠΑ. Είδαμε η ζήτηση να πέφτει 95% στα αεροπορικά καύσιμα, και 20 με 30% στα άλλα καύσιμα. Ο ίδιος εκτίμησε ότι η μεταβλητότητα στην αγορά θα κρατήσει από 1,5 έως 2 με 4 χρόνια. 

Ως προς τις επιπτώσεις της πετρελαϊκής κρίσης, σημείωσε ότι για χώρες όπως η Ελλάδα θα υπάρξουν οφέλη από τις χαμηλές τιμές, ενώ τα διυλιστήρια θα βρεθούν σε πίεση. Ο τομέας της ναυτιλίας θα επωφεληθεί από τις υψηλές αποζημιώσεις για τη χρήση των τάνκερ ως αποθηκευτικών χώρων, ωστόσο ο τομέας μεσοπρόθεσμα εξαρτάται από την πορεία της οικονομίας. Ο τομέας του ηλεκτρισμού καλείται να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ενεργειακής ασφάλειας προμήθειας σε συνδυασμό με τη χαμηλή ζήτηση. Ο ιός μπορεί να οδηγήσει σε πιστωτική κρίση και κρίση ρευστότητας τις εταιρείες ωφέλειας καθώς πάνω από το 40% των εσόδων βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω της μειωμένης ζήτησης αλλά και της ρευστότητας που επικρατεί στην ΕΕ για θέματα που σχετίζονται με τους καταναλωτές.

Ο κ. Brognaux σημείωσε ότι οι καλύτερες εταιρείες στον κόσμο προσπαθούν να βρουν ευκαιρίες μέσα στην κρίση, τόσο με την επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης, στην απλοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας, τις επενδύσεις αλλά και ευκαιρίες για εξαγορές και συγχωνεύσεις. Για το μέλλον της ενεργειακής μετάβασης εκτίμησε ότι το φθηνό πετρέλαιο καθιστά λιγότερο ανταγωνιστικές τις ΑΠΕ, ωστόσο πρόσθεσε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί δομική και όχι κυκλική πρόκληση και ότι θα ασκηθούν μεγαλύτερες πιέσεις προς τις κυβερνήσεις από τους πολίτες για πιο καθαρές κλιματικές πολιτικές. 

Ο Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΛΠΕ, κ. Ανδρέας Σιάμισιης σημείωσε ότι για την αντιμετώπιση της κρίσης τα ΕΛΠΕ έπρεπε να αντιμετωπίσουν 3 διαφορετικές προκλήσεις: την πανδημία, την κατάρρευση της ζήτησης αλλά και το σοκ στην προμήθεια. Προτεραιότητα για τα ΕΛΠΕ ήταν η ασφάλεια του προσωπικού και των ανθρώπων σε όλη την αλυσίδα παραγωγής, προμήθειας και εμπορίας και ταυτόχρονα η διατήρηση της λειτουργίας των διυλιστηρίων προκειμένου να εξασφαλιστεί ο επαρκής ανεφοδιασμός της αγοράς με καύσιμα. 

Ως προς την εμπορία, ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ σημείωσε ότι η ζήτηση μειώθηκε 95% στα καύσιμα, ποσοστό αναμενόμενο λόγω των απαγορεύσεων ενώ στα καύσιμα κίνησης η μείωση που έπρεπε να διαχειριστεί ο όμιλος ήταν περίπου 50%. Ο ίδιος χαρακτήρισε ακραίες  ις συνθήκες της διεθνούς αγοράς που οδήγησαν σε αρνητικό έδαφος τις τιμές του αργού. Τέλος, ο κ. Σιάμισιης σημείωσε ότι οι έρευνες για υδρογονάνθρακες αποτελούν μια μακροπρόθεσμη επένδυση που δεν επηρεάζεται από τις βραχυπρόθεσμες τάσεις των τιμών του πετρελαίου. Εάν οι τιμές του αργού μείνουν στα 10 με 20 δολάρια τα επόμενα χρόνια, η Ελλάδα είναι η χώρα που θα πρέπει να “ανησυχεί” λιγότερο τόνισε ο κ. Σιάμισιης. Η κρίση ήρθε όταν νομίζαμε ότι έχουμε τελειώσει με τις κρίσεις, πρόσθεσε σημειώνοντας ότι η εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας δείχνει ότι το πρώτο ζητούμενο είναι η συνέχιση της λειτουργικής αριστείας. 

Έχουμε επηρεαστεί από την κρίση με διάφορους τρόπους, όμως κρατήσαμε τα φώτα ανοιχτά τόνισε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, υπογραμμίζοντας ότι για να συμβεί αυτό η εταιρεία έπρεπε να αναδιοργανωθεί δίνοντας έμφαση στην fast track ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της προς τους πελάτες. Η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια έχει μειωθεί, ωστόσο λόγω της χαμηλής τιμής των καυσίμων τα περιθώρια έχουν βελτιωθεί. Η ΔΕΗ διατήρησε την οικονομική πειθαρχία παρά την κρίση ενώ η απολιγνιτοποίηση παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής της εταιρείας, για λόγους τόσο οικονομικούς όσο και περιβαλλοντικούς. Ο ίδιος σημείωσε ότι παρά τις χαμηλές τιμές των καυσίμων, οι ΑΠΕ συνέχισαν να υπερέχουν και στήριξαν το ενεργειακό σύστημα στην κρίση, προσθέτοντας ότι οι επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια είναι βιώσιμες και θα παίξουν μεγαλύτερο ρόλο στο μέλλον. 

Ο κ. Στάσσης σημείωσε ότι από την κρίση θα επιβιώσουν αυτοί που έχουν την ικανότητα να καινοτομούν και μπορούν να αλλάξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο στη βάση των αναγκών της αγοράς αλλά και οι δραστηριότητες χωρίς τις οποίες δεν μπορεί να κινηθεί η οικονομία όπως η ενέργεια. Η Ελλάδα έχει δείξει καλή επίδοση στη διάρκεια της κρίσης και αυτό είναι κάτι που παραδέχονται όλοι. Η Ελλάδα θα βγει πιο γρήγορα από όλους στην κρίση και αυτό είναι καλό για όλους αλλά και για τον ενεργειακό τομέα, κατέληξε ο κ. Στάσσης.