Η πετρελαϊκή αγορά είχε κάποτε εστιάσει στο πώς ο OPEC θα τροποποιούσε την προσφορά σε μικρές δόσεις για να ενισχύσει τις τιμές. Αυτή η ανησυχία ξαφνικά φαίνεται γραφική: το μέγεθος της παγκόσμιας πτώσης της κατανάλωσης που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού μπορεί να ισοδυναμεί με ολόκληρη την παραγωγή του καρτέλ.

Η Σαουδική Αραβία έχει δεσμευτεί να ενισχύσει τις εξαγωγές της στο πλαίσιο του πολέμου τιμών της, όμως η κατάρρευση της ζήτησης θα αναγκάσει άλλους παραγωγούς εντός και εκτός των 13 μελών του OPEC να μην εξορύξουν ζημιογόνες προμήθειες.

Η ζήτηση είναι πλέον χαμηλότερη έως 25%, ή περίπου 25 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Κοντά δηλαδή σε αυτό που παράγουν κάθε μέρα οι χώρες του OPEC, ή σαν οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς να είχαν σταματήσει απότομα να καταναλώνουν πετρέλαιο. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης σύντομα δεν θα έχουν χώρο, λένε οι αναλυτές, εκτός και αν η βιομηχανία μπορέσει να βρει τρόπο να μειώσει την παραγωγή σε κλίμακα που δεν είχε καταφέρει ποτέ στο παρελθόν να κάνει.

Την Κυριακή το βράδυ η τιμή του West Texas Intermediate, του αμερικανικού δείκτη αναφοράς, υποχώρησε κάτω από τα 20 δολάρια το βαρέλι σε χαμηλό 18 ετών, περίπου 70 σεντς λιγότερα απ’ ότι ήταν στην αρχή του έτους. Αρκετοί αναλυτές προβλέπουν μονοψήφιες τιμές στον ορίζοντα, καθώς θα γεμίζουν οι αγωγοί και οι δεξαμενές.

«Όταν προβλέπεις πλεόνασμα άνω των 20 εκατ. βαρελιών ημερησίως, σύντομα θα έχεις πρόβλημα υποδομής», ανέφερε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής ενεργειακής εταιρείας Energean, Μαθιός Ρήγας. «Με τις τιμές του πετρελαίου κάτω από τα 20 δολάρια, θα δούμε πολλά λουκέτα».

Ενώ ορισμένοι παραγωγοί θα χρεοκοπήσουν, οι πιο ισχυροί θα αποφασίσουν αν θα λάβουν πιο δραστικά και πιθανότατα κοστοβόρα μέτρα: κλείσιμο πηγών που τώρα λειτουργούν με ζημιά, διακινδυνεύοντας να προκαλέσουν ζημιά στους ταμιευτήρες. Άλλοι δεν θα φτάσουν μέχρι εκεί, όμως μπορεί να μειώσουν την παραγωγή. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει μακροπρόθεσμα τις συμβατικές πετρελαιοπηγές, επιτρέποντας την ανάκαμψη της πίεσης.

Η εταιρεία συμβούλων Energy Aspects, προβλέπει πως η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου θα μειωθεί κατά 200.000 βαρέλια ημερησίως φέτος –πρόκειται για την πρώτη ετησιοποιημένη πτώση από το 2009- και κατά 1,8 εκατ. βαρέλια ημερησίως 2021. Και αυτό παρά τις προσδοκίες πως η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία και άλλοι που μάχονται για απόκτηση μεριδίου αγοράς θα προσθέσουν περίπου 4 εκατ. βαρέλια ημερησίως στην αγορά με νέα προμήθεια, δίνοντας κάποια ένδειξη του πόσο θα χρειαστεί να κόψουν την παραγωγή τους άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες.

Η Goldman Sachs λέει πως θα διακοπούν έως και 900.000 βαρέλια ημερησίως, «με τον πραγματικό αριθμό να είναι πιθανότατα υψηλότερος και να αυξάνεται ώρα με την ώρα». Η πτώση θα μπορούσε να μειώσει τη δυνατότητα παραγωγής κατά 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με την τράπεζα.

Οι απώλειες στην προμήθεια δεν θα είναι ισοκατανεμημένες. Η παραγωγή κοντά στα λιμάνια θα είναι πιο προστατευμένη από το σοκ στην τιμή, σύμφωνα με αναλυτές. Η νορβηγική Equinor υποστηρίζει μάλιστα πως το offshore project Sverdrup στη Βόρεια Θάλασσα θα υπερβεί την προγραμματισμένη παραγωγή αργότερα φέτος.

Ο Andrew Lewis, επικεφαλής έρευνας και παραγωγής της Vitol, είπε πως πολλές εταιρείες θα ήθελαν να αποφύγουν να διακόψουν τελείως την παραγωγή, όμως, ακόμα και οι μικρές περικοπές θα ήταν πολιτικές αποφάσεις που θα ενέπλεκαν πολλές χώρες που βασίζονται στα royalties ενέργειας.

«Στις αποφάσεις αυτές θα εμπλέκονται οι κυβερνήσεις», ανέφερε ο κ. Lewis. «Όταν η παραγωγή χρειαστεί να επανέλθει, όμως, δεν θα επανέλθει εν μία νυκτί.»

Ιδιαίτερα ισχυρό πλήγμα θα δεχθούν οι onshore παραγωγοί της Βόρειας Αμερικής. Η αμερικανική παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου εξαρτάται από τη συνεχή εξόρυξη χιλιάδων πηγαδιών ετησίως και αντιδρά γρήγορα στις αλλαγές τιμών. Οι παραγωγοί έχουν ήδη περικόψει τις δαπάνες φέτος κατά 30-50% και ο αριθμός των πλατφορμών εξόρυξης μειώθηκε κατά 40 σε 624 την περασμένη εβδομάδα σύμφωνα με την Baker Hughes, εταιρεία της GE.

«Στην πραγματικότητα κανένας δεν βγάζει χρήμα σε τιμή κάτω από τα 35 δολάρια το βαρέλι», σχολίασε ο Francisco Blanch της Bank of America, αναφερόμενος στους παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου της Αμερικής.

Τα βαρέλια αργού άλλαζαν χέρια στο Midland του Τέξας έως και 7 δολάρια το βαρέλι τη Δευτέρα, πολύ χαμηλότερα από τον δείκτη αναφοράς. Οι operators των αγωγών ζήτησαν από τους παραγωγούς να μειώσουν της προμήθειες για να αποφύγουν το ενδεχόμενο να πλημμυρίσουν τους αγωγούς και τις δεξαμενές αποθήκευσης.  

Η εταιρεία συμβούλων Rystad Energy, ανέφερε πως στις τρέχουσες τιμές, χιλιάδες σχεδιασμένα πηγάδια θα ακυρωθούν. Η αμερικανική παραγωγή θα μπορούσε να μειωθεί κατά σχεδόν 4 εκατ. βαρέλια ημερησίως στο τέλος του 2021, σύμφωνα με την Rystad, έναντι του ρεκόρ των άνω των 13 εκατ. βαρελιών ημερησίως τον περασμένο μήνα.

Η παραγωγή βαρέως πετρελαίου σε χώρες όπως η Βενεζουέλα και το Μεξικό και η ασφαλτούχος άμμος του Καναδά, θα είναι επίσης ευάλωτες τώρα, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie. Ο ερευνητής τη Wood Mackenzie, Fraser McKay σημείωσε πως για να δημιουργήσουν θετική ταμειακή ροή, σχεδόν 3 εκατ. βαρέλια ημερησίως της καναδικής παραγωγής πρέπει να είναι σε τιμές 25 δολαρίων ή και περισσότερο.

Στην ασφαλτούχο άμμο της Αλμπέρτα, το τοπικό σημείο αναφοράς πωλείται προς περίπου 5 δολάρια το βαρέλι και οι παραγωγοί αφαίρεσαν 4 δισ. δολάρια από τους προϋπολογισμούς της, σύμφωνα με την αναλύτρια της RS Energy Group, Morgan Kwan.

Η καναδική Suncor Energy ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως θα καθυστερήσει την επανέναρξη ενός project και θα μειώσει την παραγωγή σε ένα άλλο, περιορίζοντας κατά περίπου 30.000 βαρέλια ημερησίως τη προβλεπόμενη παραγωγή ασφαλτούχου άμμου φέτος.

Η κ. Kwan είπε πως και άλλοι παραγωγοί θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα έχει μικρότερο κόστος: η παραγωγή με ζημιά ή το κλείσιμο των projects.

Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν πως η διακοπή παραγωγής θα κάνει τις τιμές ακόμα πιο ευμετάβλητες στο μέλλον, αν δεν επιστρέψει τελικά ολόκληρη η παραγωγή.

«Η ζημιά σήμερα υποδηλώνει μικρότερη παραγωγή αύριο», σύμφωνα με τον Bjarne Schieldrop της σκανδιναβικής τράπεζας SEB, «όταν θα έχουμε αφήσει πίσω μας τον Covid-19».