Η Exxon Mobil συνεχίζει το ερευνητικό γεωτρητικό της πρόγραμμα στην κυπριακή ΑΟΖ και, παρά τους φόβους της κυπριακής κυβέρνησης, δεν έχουν εμφανιστεί τουρκικά πλοία στον ορίζοντα.
Το γεωτρύπανο Stena IceMax εισήλθε στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ και ξεκίνησε τις γεωτρήσεις πριν από λίγες μέρες. Μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει σημαντική αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας, αν και η κυβέρνηση του Erdogan έχει δηλώσει ότι θα αντιδράσει σε κάθε είδους ερευνητική δραστηριότητα στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Η Τουρκία έχει διεκδικήσει δικαιώματα σε ορισμένα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ και, παρόλο που το οικόπεδο 10 δεν περιλαμβάνεται σε αυτές τις διεκδικήσεις, η Άγκυρα έχει επανειλημμένως προειδοποιήσει (έχει απειλήσει, μάλλον ορθότερα) πως θα αντιδράσει με σκοπό να προστατεύσει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.
Ωστόσο, μέχρι τώρα δεν έχει υπάρξει η παραμικρή κίνηση της Τουρκίας να παρεμποδίσει το ερευνητικό έργο της αμερικανικής Exxon Mobil.
Απεναντίας, το Stena IceMax έχει ήδη ξεκινήσει να επιχειρεί με σκοπό να φτάσει στον πυθμένα της Μεσογείου προς ανεύρεση κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα "Φιλελεύθερος", η γεώτρηση θα φτάσει τα 3.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι προοπτικές από τις έρευνες στον στόχο Δελφύνη-1 είναι αρκετά υψηλές και η κυπριακή κυβέρνηση αναμένει ότι οι γεωτρήσεις θα φέρουν στο φως εκείνες τις ποσότητες φυσικού αερίου που θα κάνουν το κοίτασμα εμπορικά αξιοποιήσιμο.
Η Noble Energy, το 2011, ανακάλυψε σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά δεν ήταν αρκετές για να αξιοποιηθούν εμπορικά. Από τότε, άλλες τέσσερις γεωτρήσεις έχουν λάβει χώρα στην κυπριακή ΑΟΖ, με αρνητικά όμως αποτελέσματα. Μόνο μία γεώτρηση από την ENI, στην αρχή του 2018, χαρακτηρίστηκε ως "ικανοποιητική", αλλά εκκρεμεί ακόμη η επιβεβαιωτική γεώτρηση.
Όλοι είναι πολύ αισιόδοξοι για την εν εξελίξει γεωτρητική έρευνα της Exxon Mobil και της Qatar Petroleum, καθώς σχεδόν όλες οι γειτονικές χώρες της Κύπρου έχουν ανακαλύψει τεράστια κοιτάσματα αερίου, και μάλιστα πολύ κοντά στην ΑΟΖ του νησιού.
Οι τουρκικές φραστικές απειλές
Οι πρώτες τουρκικές αντιδράσεις ήρθαν μέρες μετά την έναρξη των εργασιών της Exxon Mobil, και ήταν φραστικές.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία προειδοποιούσε πως τέτοιες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ θέτουν σε κίνδυνο τις λεπτές ισορροπίες όσον αφορά το Κυπριακό. Για όσους δεν γνωρίζουν, πρόκειται για το ζήτημα που προκλήθηκε από την εισβολή/κατοχή του βορείου τμήματος του νησιού από τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις το 1974. Μέχρι και σήμερα δεν έχει βρεθεί πολιτική λύση που να επιτρέπει την επανένωση της Κύπρου.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ επανέλαβε τη στάση του πως ο φυσικός πλούτος της Κύπρου δεν ανήκει αποκλειστικά στους Ελληνοκύπριους, αλλά και στους Τουρκοκύπριους. "Έχουμε προειδοποιήσει την ελληνοκυπριακή διοίκηση (σ.σ: μόνο η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία) να σταματήσει μονομερείς έρευνες υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο", σημειωνόταν στην ανακοίνωση. Μάλιστα, στόχο των τουρκικών απειλών αποτέλεσαν και οι εταιρείες που συνεργάζονται με την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως η Exxon Mobil, η Total και η Noble Energy.
Τώρα, όμως, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει έναν σημαντικό σύμμαχο: τις ΗΠΑ.
Εκτός των ανακοινώσεων και δημόσιων τοποθετήσεων Αμερικανών αξιωματούχων, ο Francis Fannon, ο αρμόδιος για τους Ενεργειακούς Πόρους, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο, δήλωσε πως "η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει το δικαίωμα της Κύπρου να αναπτύσσει τον φυσικό της πλούτο".
Σύμφωνα με τον F. Fannon, οι έρευνες υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο είναι άμεσης προτεραιότητας για την αμερικανική κυβέρνηση. Τα σχόλιά του έγιναν την ημέρα έναρξης των γεωτρητικών εργασιών της Exxon Mobil.
Μετά τη συνάντηση που είχε με τον Κύπριο υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Γιώργο Λακκοτρύπη, ο κ. Fannon εξήγησε ότι η επίσκεψή του αποτελεί μέρος του ταξιδιού του στην περιοχή με σκοπό τη μελέτη των ενεργειακών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, η στιγμή της άφιξής του στην Κύπρο κάθε άλλο από τυχαία και συμπτωματική μπορεί να θεωρηθεί. Μάλλον μοιάζει να αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου να παρεμποδιστεί η Τουρκία από το να προβεί σε παρακινδυνευμένες κινήσεις που θα προκαλέσουν προσκόμματα στις έρευνες της Exxon.
Παράλληλα, μιλώντας στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Fannon ανέφερε ότι οι ΗΠΑ "ενθαρρύνουν τις δύο κοινότητες σε μια λύση που θα διασφαλίζει την από κοινού συνεκμετάλλευση των φυσικών πόρων του νησιού".
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, ο Τούρκος πρόεδρος Erdogan προειδοποίησε άλλη μια φορά πως "η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά της Ελλάδας -με την υποστήριξη κάποιων ευρωπαϊκών κρατών- σε συνεργασία με την ελληνοκυπριακή διοίκηση αποτελεί κίνδυνο πρωτίστως για αυτούς τους ίδιους". Και συνέχισε: "Είμαστε αποφασισμένοι να βάλουμε στη θέση του όποιον προσβάλλει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων".
Την Πέμπτη, οι υπουργοί της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργος Λακκοτρύπης και Νίκος Χριστοδουλίδης, επισκέφθηκαν την εξέδρα του Stena IceMax. Μαζί τους ήταν η πρέσβης των ΗΠΑ στην Κύπρο, Cathleen Doherty, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία.
(του Αντώνη Αντωνίου, Forbes, capital.gr)