Η ΚΡΙΣΗ που προκαλεί η Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ δεν επέτρεψε να γίνει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της συμφωνίας Αιγύπτου και Ισραήλ για το φυσικό αέριο. Πρόκειται για μια ιστορικής σημασίας συμφωνία, την οποία συνήψαν στο πεδίο της ενέργειας Ισραήλ και Αίγυπτος. Η συμφωνία είναι σημαντική τόσο για τις δύο χώρες όσο και για την περιοχή και αφορά τον εφοδιασμό της Αιγύπτου με ισραηλινό φυσικό αέριο. Πρόκειται για εξέλιξη που ανατρέπει πολλές ισορροπίες στην περιοχή, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως οι δυο αυτές χώρες μέχρι και πρόσφατα δεν μπορούσαν να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, της συμφωνίας, καθώς γνώριζαν ότι θα υπήρχαν αντιδράσεις. Κυρίως στο εσωτερικό τους. Άραβες και Ισραηλινοί συνάπτουν μια συμφωνία που θα ενισχύσει και τις συνεργασίες που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια ως χωριστές τριμερείς.
ΣΤΑ Ιεροσόλυμα, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου, ανακοινώνοντας τη συμφωνία που συνήψε η κυβέρνησή του με την Αίγυπτο, ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως αυτή «θα φέρει δισεκατομμύρια στα ταμεία του κράτους». Ανέδειξε, δηλαδή, την οικονομική διάσταση. Σαφώς και υπάρχει πολιτική και γεωστρατηγική. Οι εταιρείες Ντέλεκ και Νομπλ, οι οποίες συνεργάζονται στα «οικόπεδα» Ταμάρ και Λεβιάθαν, υπέγραψαν συμφωνία με την αιγυπτιακή εταιρεία «Dolphinus Holdings Ltd» για την πώληση 64 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου μέσα στην επόμενη δεκαετία. Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα στο Ισραήλ, μία από τις συμφωνίες που υπεγράφησαν μεταξύ των δύο πλευρών προβλέπει την πώληση 3,5 bcm (δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα) φυσικού αερίου ετησίως από τον Λεβιάθαν για ένα σύνολο 32 bcm. Με τα έσοδα για τις εταιρείες να υπολογίζονται στα 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
ΤΙ σημαίνει αυτή η εξέλιξη για την Κύπρο; Σύμφωνα και με τους αναλυτές, τα οφέλη για την Κύπρο θα είναι πολλαπλά τόσο σε σχέση με την πολιτική διάσταση αυτής της εξέλιξης όσο και αναφορικά με τους μελλοντικούς σχεδιασμούς της στον τομέα της ενέργειας. Είναι προφανές πως με τη συμφωνία Ισραήλ και Αιγύπτου εξουδετερώνεται σε μεγάλο βαθμό η προοπτική μεταφοράς αερίου με αγωγούς μέσω Τουρκίας. Αυτή η επιλογή, η οποία προβλήθηκε πολλές φορές στο παρελθόν ως «η μοναδική, πιο συμφέρουσα», άρχισε να περιθωριοποιείται, πρωτίστως επειδή η συμπεριφορά της Τουρκίας, του καθεστώτος Ερντογάν, καθιστά αυτή την όδευση ως υψηλού ρίσκου. Δεν μπορούν χώρες και εταιρείες να ρισκάρουν τα σχέδιά τους επιλέγοντας την Τουρκία. Τέτοιες, συνεπώς, συμφωνίες, όπως αυτή που έχουν συνάψει Αίγυπτος και Ισραήλ, τοποθετούν στο ράφι τον σχεδιασμό μεταφοράς του αερίου μέσω Τουρκίας. Ακόμη και οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές της τουρκικής επιλογής έχουν αλλάξει στάση και κάνουν δεύτερες σκέψεις (ή καθόλου σκέψεις). Όλα αυτά κι ενώ διεξάγονται διεργασίες και συζητήσεις για το μεγαλόπνοο σχέδιο μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κύπρο και το Ισραήλ μέσω του σχεδιαζόμενου αγωγού East Med προς την Ελλάδα και την Ιταλία. Ένας σχεδιασμός, ο οποίος ενθαρρύνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα βοηθήσει χρηματοδοτώντας πρώτα τα σχέδια και μετά το έργο. Όλα αυτά θα πρέπει να τα αξιολογούμε συνεχώς όταν διαμορφώνουμε πολιτικές δράσεις. Όλα αυτά πρέπει να τα λαμβάνουμε υπόψη όταν ακούμε φωνές που θέλουν να υποκύψουμε στους τουρκικούς εκβιασμούς, υποδεικνύοντας πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
(Φιλελεύθερος)