Μπορεί η φράση «αξιοποίηση» στην ορολογία της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τις αποκρατικοποιήσεις να έχει αντικαταστήσει τη λέξη «πώληση» για ευνόητους λόγους, αλλά στην περίπτωση των Ελληνικών Πετρελαίων ενδεχομένως να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Και αυτό γιατί υπάρχει βούληση το Δημόσιο να μη ρευστοποιήσει το σύνολο της συμμετοχής του στα ΕΛΠΕ (35,47%), αλλά μέρος αυτής, καθώς επιθυμία της κυβέρνησης είναι να διατηρήσει το κράτος έστω και μια συμβολική συμμετοχή στο μεγαλύτερο διυλιστήριο της χώρας.
Ετσι, θα μετέχει στο ΔΣ και θα έχει λόγο για σημαντικά projects, όπως οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα, αλλά και για ευαίσθητα θέματα, όπως τα στρατηγικά αποθέματα καυσίμων της χώρας.
Σύμμαχο στην προσπάθεια αυτή η κυβέρνηση φαίνεται να βρίσκει τον όμιλο Λάτση, μεγαλομέτοχο των ΕΛΠΕ με 45,47%. Ο όμιλος Λάτση εμφανίζεται θετικός να πωλήσει και αυτός ένα πακέτο μετοχών, ώστε ο ενδιαφερόμενος επενδυτής μαζί με το ποσοστό του Δημοσίου που θα βγει προς πώληση να αποκτήσει την πλειοψηφία των μετοχών και να έχει κίνητρο να συμμετάσχει στον διαγωνισμό.
Σε διαφορετική περίπτωση, δύσκολα κάποιος στρατηγικός επενδυτής θα ενδιαφερόταν για το 35% του Δημοσίου, εφόσον γνώριζε ότι θα υπάρχει άλλος μεγαλύτερος μέτοχος που θα κάνει το κουμάντο στην εταιρεία.
Ανοικτή γραμμή
Το ενδεχόμενο να διεκδικήσει ο όμιλος Λάτση ο ίδιος το 35% του Δημοσίου (έχει με βάση τη συμφωνία του 2003 και δικαίωμα πρώτης άρνησης) φαίνεται να απομακρύνεται.
To τελευταίο διάστημα υπάρχει ανοικτή γραμμή κυβέρνησης με Γενεύη, τόσο για το θέμα των ΕΛΠΕ όσο και για το θέμα του Ελληνικού. Πρόθεση είναι να αμβλυνθούν οι διαφωνίες για το Ελληνικό και να προχωρήσει η επένδυση, με «αντάλλαγμα» να υπάρξει μια κοινή γραμμή ως προς την αξιοποίηση της συμμετοχής του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ.
Ηδη οι δύο σύμβουλοι που έχει προσλάβει το ΤΑΙΠΕΔ για την αξιοποίηση του ποσοστού του Δημοσίου, η Εθνική Τράπεζα και η Goldman Sachs, δουλεύουν πυρετωδώς, αναζητούν επενδυτές και περίπου τον Μάρτιο του 2018 θα υποβάλουν στη διοίκηση του Ταμείου τα σενάρια για την αξιοποίηση του 35%.
Αν και η διαδικασία είναι σε πρώιμο στάδιο, όλα δείχνουν ότι θα προκριθεί το σενάριο που προαναφέρθηκε. Δηλαδή, από κοινού διάθεση ποσοστών ώστε μετά τον διαγωνισμό πλειοψηφών μέτοχος στα ΕΛΠΕ να είναι ο νέος επενδυτής και να ακολουθεί ο όμιλος Λάτση και μετά το Δημόσιο.
Αν για κάποιον λόγο το σενάριο αυτό «στραβώσει», δεν αποκλείεται να υπάρξει διάθεση τμήματος του 35% μέσω book building στις αγορές.
Η αποτίμηση
Ενα πάντως είναι σίγουρο. Οτι δύσκολα η προκήρυξη του διαγωνισμού, η ανάδειξη πλειοδότη και η καταβολή του τιμήματος θα ολοκληρωθούν εντός του 2018, όπως αναφέρει ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε πρόσφατα. Εντύπωση προκαλεί και η πρόβλεψη του υπουργείου Οικονομικών πως από την πώληση του 35% των ΕΛΠΕ θα εισπράξει 500 εκατ. ευρώ. Σήμερα η αποτίμηση στο Χρηματιστήριο του 35% ανέρχεται στα 783 εκατ. ευρώ και οι ειδικοί εκτιμούν ότι με κέρδη EBITDA 800 εκατ. ευρώ για το 2017 και αυτή η αποτίμηση, που ανεβάζει στα 2,21 δισ. την αξία της εταιρείας για το 100%, δεν είναι «δίκαια» για τα ΕΛΠΕ.
Τόσο το 2016 όσο και το 2017 ο όμιλος πέτυχε ιστορικά ρεκόρ παραγωγής, εξαγωγών και κερδών ως αποτέλεσμα της πλήρους εκμετάλλευσης της παραγωγικής δυναμικότητας των διυλιστηρίων, των διευρυμένων επιλογών προμήθειας πρώτων υλών και της μείωσης στα χρηματοοικονομικά κόστη.
Στις αρχές του 2019 αναμένονται οι πρώτες γεωτρήσεις στον Πατραϊκό Κόλπο από την κοινοπραξία ΕΛΠΕ - Edison, ενώ το ενδιαφέρον στην παρούσα φάση εντοπίζεται στις θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές σε Ιόνιο και Δυτική Ελλάδα, αλλά και ανοικτά της Κρήτης, όπου ο όμιλος κατέθεσε πρόταση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από κοινού με την Total και την ExxonMobil.
Ποιοι είναι υποψήφιοι μνηστήρες
Ενδιαφέρον για τα ΕΛΠΕ αναμένεται να δείξουν μεγάλοι «παίκτες» του κλάδου, ενδεχομένως μια πετρελαιοπαραγωγός χώρα που θα επιθυμεί να διυλίζει δικές της ποσότητες στα διυλιστήρια του ομίλου και να αποκτήσει με αυτόν τον τρόπο μια βάση στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου, μεγάλοι traders του χώρου, ακόμη και ένα επενδυτικό συνταξιοδοτικό fund μπορεί κάλλιστα να ενδιαφερθεί για μια εταιρεία με ισχυρές λειτουργικές ροές και σταθερή μερισματική πολιτική, όπως είναι η ελληνική εταιρεία.
Σημειώνεται πως τα ΕΛΠΕ ελέγχουν το 35% της ΔΕΠΑ και το 35% του ΔΕΣΦΑ, με τον διαγωνισμό πώλησης του δεύτερου να ολοκληρώνεται εντός του πρώτου τριμήνου του 2018.