Κινήσεις και αποφάσεις που κλειδώνουν τις ενεργειακές συμμαχίες της Κύπρου με τις χώρες της περιοχής προωθεί η Λευκωσία ανεξαρτήτως των εκλογικών διαδικασιών. Η σειρά των τριμερών συναντήσεων που ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα με Αίγυπτο και Ελλάδα θα συνεχιστούν και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου. Τη συγκεκριμένη περίοδο θα πραγματοποιηθούν οι τριμερείς με την Ιορδανία και με το Ισραήλ.
Παρά το γεγονός ότι οι επαφές που γίνονται και οι συναντήσεις στη Λευκωσία μπορεί να θεωρηθούν πολιτικά ύποπτες, καθώς είναι λίγες εβδομάδες ή και μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο, εντούτοις δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το ουσιαστικό μέρος των εξελίξεων αυτών πάει πολύ πιο πέρα από ό,τι θα στηθούν κάλπες την τελευταία Κυριακή του Γενάρη και την πρώτη Κυριακή του Φεβράρη. Οι αποφάσεις αλλά και οι εξελίξεις στα ενεργειακά αυτής της περιόδου θα καθορίσουν εν πολλοίς και τα όσα θα επέλθουν στο μέλλον. Κυρίως όμως θα κλειδώσουν τη συνέχιση των συμμαχιών και συνεργασιών όλων των χωρών της περιοχής με την Κύπρο και την Ελλάδα ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο επόμενος ένοικος του Προεδρικού Μεγάρου την 1η Μαρτίου 2018.
Η σημαντικότερη εξέλιξη που προκύπτει, τόσο σε πολιτικό-διπλωματικό επίπεδο όσο και στον ενεργειακό τομέα, αποτελεί το πέρασμα του εκτελεστικού διευθυντή της ιταλικής ΕΝΙ από τη Λευκωσία. Μια επίσκεψη η οποία αφήνει πίσω της τα εξής σημαντικά:
Α) Η ιταλική πλευρά είναι αποφασισμένη να προχωρήσει με τις γεωτρήσεις της και δείχνει ότι ήρθε εδώ για να δουλέψει.
Β) Ως ισχυρός οικονομικός παίχτης η ΕΝΙ κινείται προς κάθε κατεύθυνση προκειμένου να διασφαλίσει τη λειτουργία του αγωγού EastMed.
Γ) Γίνονται αποφασιστικές κινήσεις από ιταλικής πλευράς ώστε να προχωρήσει η συνεργασία της Κύπρου με την Αίγυπτο για μεταφορά του φυσικού αερίου.
Οι κινήσεις του Κλαούντι Ντεσκάλτσι τόσο στην περιοχή όσο και εντός της χώρας του φαίνεται να έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο ώστε και η Ιταλία να μπει για τα καλά στο ενεργειακό παιχνίδι της περιοχής. Η ιταλική παρουσία θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και οι τριμερείς Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ και Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου θα μετατραπούν σε τετραμερείς. Δεδομένα πολύ θετικά για όλες τις χώρες της περιοχής καθώς μπαίνει μέσα ένας σημαντικός ευρωπαϊκός παράγοντας διαφοροποιώντας εν πολλοίς τα δεδομένα προς όφελός τους.
Τα δεδομένα αυτά φαίνεται να καθορίζουν και την πορεία που θα ακολουθήσει το φυσικό αέριο από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου προς την ευρωπαϊκή αγορά. Είναι εμφανές ότι η πορεία θα είναι μέσω των μεσογειακών υδάτων από την περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ισράηλ προς Αίγυπτο, Ελλάδα και Ιταλία.
Ξεθωριάζει η βόρεια κατεύθυνση
Οι εξελίξεις αυτές καταδεικνύουν ακόμα κάτι σημαντικό. Ότι ο πολυσυζητημένος αγωγός από την ανατολική Μεσόγειο προς την Τουρκία και απ’ εκεί προς την ευρωπαϊκή αγορά είναι κάτι που έχει ξεθωριάσει για τα καλά. Οι παράγοντες που έχουν επηρεάσει την εξέλιξη αυτή είναι δύο:
>> Πρώτον: Η αποφασιστικότητα που έχουν δείξει οι Ιταλοί ώστε η πορεία να φυσικού αερίου να κινηθεί προς Αίγυπτο, Ελλάδα και Ιταλία. Και για να επιτευχθεί αυτό υπήρξε έντονο λόμπι από μέρους των Ιταλών. Κάτι που ενισχύει τις προσπάθειες της Λευκωσίας για να προχωρήσει ο αγωγός της Ανατολικής Μεσογείου. Ο Κλαούντιο Ντεσκάλτσι μετά τη συνάντηση που είχε στο Προεδρικό με τον Νίκο Αναστασιάδη επισήμανε ότι η Κύπρος είναι μια γέφυρα προς την Ευρώπη η οποία αναζητεί εναλλακτικές πηγές προμήθειας φυσικού αερίου. «Γι’ αυτό το λόγο η Ιταλία και η Κύπρος μαζί με την Αίγυπτο και την Ελλάδα συζητούν αυτό τον πιθανό διάδρομο και είμαστε αισιόδοξοι και γι’ αυτό είμαστε παρόντες και επενδύουμε πολλά», είπε.
>> Δεύτερον: Παρά τι αρχικές ενστάσεις και επιφυλάξεις, κυρίως στον ευρωπαϊκό χώρο για το κόστος του αγωγού και τη βιωσιμότητα του έργου τα δεδομένα διαφοροποιούνται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο θεωρεί τον αγωγό ως ένα βιώσιμο έργο αλλά προχωρεί και σε κάλυψη σημαντικού μέρους των δαπανών. Όπως έπραξε για τη μελέτη του έργου.
>> Τρίτον: Οι αρνητικές προβλέψεις για την τουρκική οικονομία για το 2018, η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία και μια σειρά άλλοι παράγοντες έχουν σε μεγάλο βαθμό αφήσει εκτός ατζέντας τον αγωγό που θα συνδέει τα κοιτάσματα της ανατολικής μεσογείου με τους αγωγούς σε τουρκικό έδαφος. Οι όποιες αναφορές γίνονται σε σχέση με έναν αγωγό προς Τουρκία προέρχονται κυρίως από την ίδια την Άγκυρα που το χρησιμοποιεί για πολιτικούς σκοπούς σε σχέση και με την Κύπρο. Ενίοτε γίνονται και τοποθετήσεις από πλευράς Ισραήλ οι οποίες δεν είναι πέραν του σημείου ότι «είναι ένα σενάριο που μελετάται».
Όλα αυτά τα δεδομένα λειτουργούν υπέρ της Κύπρου η οποία καταφέρνει μέσα από τις εξελίξεις να διασφαλίσει την ελεύθερη διακίνηση του δικού της φυσικού αερίου, αλλά και αποφεύγει τον εγκλωβισμό της στην Τουρκία. Γιατί εάν υπήρχε ένας αγωγός με βόρεια κατεύθυνση όλοι εκτιμούν ότι η Τουρκία μπορεί να ελέγχει τη διακίνησή του για να αποκομίζει άλλα οφέλη. Ήδη υπάρχουν αρκετά παραδείγματα προς αυτή την κατεύθυνση.
(του Ανδρέα Πιμπίσιη, Φιλελεύθερος)