Κατά μισή ποσοστιαία μονάδα χαμηλώνει τον πήχη του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας η Κομισιόν, προβλέποντας επέκταση κατά 1,6% έναντι 2,1% που προέβλεπε την περασμένη άνοιξη.

Οι φθινοπωρινές προβλέψεις, οι οποίες δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, θέτουν τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,5% για το 2018, με την Κομισιόν να εμφανίζεται οριακά πιο αισιόδοξη σε σχέση με το υπουργείο Οικονομικών για το επόμενο έτος (2,4% προβλέπει το προσχέδιο προϋπολογισμού).

Ιδιαίτερη αξία, αν γίνει αντιπαραβολή με τις θέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σύμφωνα με τις οποίες σε βάθος χρόνου η ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να πετύχει ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 1%, έχει η πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης 2,5% και το 2019 . Κι αυτό διότι από τον Ιανουάριο -όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ- θα αρχίσουν οι συζητήσεις για το λεγόμενο γαλλικό μοντέλο σύνδεσης των μελλοντικών -«αν χρειαστεί»- παρεμβάσεων στο ελληνικό χρέος με τις επιδόσεις ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Υψηλότερη ανάπτυξη μεταφράζεται σε αναγκαία μικρότερη παρέμβαση για το ελληνικό χρέος, κατά το σκεπτικό της γαλλικής πρότασης.

Οι προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας φέτος έχουν υποστεί διαδοχικές καθοδικές αναθεωρήσεις. Πέρυσι τέτοια εποχή, η Κομισιόν προέβλεπε ρυθμό ανάπτυξης 2,7% για την ελληνική οικονομία το 2017, όσο προέβλεπε και ο προϋπολογισμός, πλην όμως οι μεγάλες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης κόστισαν πολύ.

Η διαφορά με τις νέες προβλέψεις ξεπερνά τη μία ποσοστιαία μονάδα, προσεγγίζοντας τα 2 δισ. ευρώ «χαμένου» ΑΕΠ. Αντίστοιχες προσαρμογές έχουν υποστεί και οι προβλέψεις που περιλαμβάνονται και στον προϋπολογισμό. Από το 2,7% ο ρυθμός ανάπτυξης χαμήλωσε στο 1,8% για φέτος, με το προσχέδιο προϋπολογισμού 2018, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού έως τις 21 Νοεμβρίου, οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου θα προσαρμοστούν με αυτές τις Κομισιόν στο 1,6%.

Έκρηξη επενδύσεων

Από τις υπόλοιπες προβλέψεις της Κομισιόν ξεχωρίζει το επενδυτικό «μπουμ» για την επόμενη διετία. Εκτιμάται ότι οι συνολικές επενδύσεις, μετά από αύξηση 5,1% φέτος, θα σημειώσουν εκρηκτική αύξηση κατά 11,5% το 2018 και κατά 12,1% το 2019, επηρεάζοντας και την ανεργία, η οποία, παρότι παραμένει εφιαλτικά υψηλή, θα επιδείξει σημάδια δραστικής αποκλιμάκωσης.

Η ανεργία προβλέπεται να υποχωρήσει από 21,8% φέτος στο 20,4% του εργατικού δυναμικού το 2018 και στο 18,7% το 2019, με την απασχόληση να σημειώνει αύξηση κατά 1,9% φέτος, 1,7% το 2018 και 1,8% το 2019.

Επιστρέφοντας στις επενδύσεις, αξίζει να σημειωθεί ότι η μέση προβλεπόμενη αύξηση για την ευρωζώνη είναι 3,9% φέτος και το 2018 και 3,3% για το 2019, ενώ η Ελλάδα βγαίνει από ένα τούνελ διαρκούς συρρίκνωσης των συνολικών επενδύσεων με αθροιστικές απώλειες 17,1% την περίοδο 2008-2012 και διαρκή πτώση στη συνέχεια (-8,4% το 2013, -4,7% το 2014, -0,3% το 2015) και επιστροφή σε θετικό πρόσημο το 2016, όταν οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 1,6%. Το 2018 μάλιστα η αύξηση των επενδύσεων αναμένεται η υψηλότερη στο σύνολο των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αν και φέτος τις δύο πρώτες θέσεις κερδίζουν η Λετονία (αύξηση 17,8%) και η Εσθονία με 16,6%. 

Στα δημοσιονομικά, το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης επιδεινώνεται φέτος ( έλλειμμα 1,2% του ΑΕΠ) σε σχέση με πέρυσι (από πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ) αλλά βελτιώνεται σε 0,9% το επόμενο έτος και 0,8% του ΑΕΠ το 2019.

Στο χρέος, από 179,6% του ΑΕΠ φέτος προβλέπεται μικρή αποκλιμάκωση σε 177,8% του ΑΕΠ το 2018, αλλά σημαντική πτώση στο 170,5% το 2019. Ο πληθωρισμός κινείται σε θετικά επίπεδα 1,2% φέτος, 0,8% το 2018 και 1,3% το 2019.

Το ελληνικό πρόγραμμα είναι πάλι σε τροχιά

Η ουσιαστική σταθεροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος που ήρθε με την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης έχει ενισχύσει την εικόνα της δημοσιονομικής πολιτικής για φέτος και μεσοπρόθεσμα. Τα μηνιαία στατιστικά της κυβέρνησης δείχνουν πως ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος (1,75% του ΑΕΠ σε όρους προγράμματος) θα πιαστεί, με πιθανότητα να είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Ενώ τα φορολογικά έσοδα είναι κάπως κατώτερα των μηνιαίων στόχων, η είσπραξη ληξιπρόθεσμων φόρων και τα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές είναι ισχυρά, αντανακλώντας τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και της εναρμόνισης των ποσοστών εισφοράς. Υπέρ της επίτευξης των στόχων λειτουργεί και η υποεκτέλεση των δαπανών στον προϋπολογισμό. 

Η Ελλάδα αναμένεται να πιάσει τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και να τον διατηρήσει και το 2019, όπως συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της β’ αξιολόγησης. Η πρόβλεψη λαμβάνει υπόψη τα δημοσιονομικά μέτρα που αντιστοιχούν σε 4,5% του ΑΕΠ, τις το Εισόδημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης που ξεκίνησε φέτος και το πακέτο που θα εφαρμοστεί μετά το τέλος του προγράμματος. Στο τελευταίο θυμίζει περιλαμβάνεται ο επανυπολογισμός των συντάξεων που οδηγεί σε εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2019. Υπό την προϋπόθεση ότι θα πιαστούν οι στόχοι θα εφαρμοστεί και το πακέτο των αντίμετρων.

Στα πτωτικά ρίσκα σχετίζονται με την πλήρη εφαρμογή των δεσμεύσεων του προγράμματος, ειδικά το 2018, και την τήρηση των ανώτατων ορίων δαπανών που συμφωνήθηκαν στο μεσοπρόθεσμο.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι όλες οι εκτιμήσεις βασίζονται στην εκτίμηση για ομαλή ολοκλήρωση της γ’ αξιολόγησης και κλείσιμο του προγράμματος τον επόμενο Αύγουστο. Επιπλέον, σημειώνει υπάρχει ένας κίνδυνος υποεκτέλεσης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων το 2018, κάτι που θα πλήξει συνολικά την ανάπτυξη.