«Λίγες ώρες μετά τις χθεσινές δηλώσεις του κ. Χουλιαράκη στην ίδια επιτροπή περί συνειδητής [υπερ-]φορολόγησης της μεσαίας τάξης, ο κ. Τσακαλώτος εμφανίστηκε να συμφωνεί μαζί του, δηλώνοντας όμως ότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να το κάνει» (iefimerida.gr 2/11/17).
Δεν θα επιμείνω στην έννοια του όρου «μεσαία τάξη» που πρωτοχρησιμοποιήθηκε στον 18ο αιώνα, για να πάρει κατόπιν πλήθος διαφορετικές θετικές είτε αρνητικές σημασίες. Οι αστοί κάτοικοι του Παρισιού που αποκλήθηκαν Le tiers état και πρωταγωνίστησαν στην Επανάσταση του 1789 ήταν, μπορούμε να πούμε, η τάξη μεταξύ των ευγενών και των κληρικών από τη μία και της αγροτιάς από την άλλη.
Αργότερα μεσαία τάξη θεωρήθηκε η κοινωνική ομάδα μεταξύ της πλουτοκρατίας και της μισθωτής εργασίας. Αλλά το να εμβαθύνουμε σε κοινωνιολογικούς ή άλλους ορισμούς είναι πολύ λιγότερο σημαντικό από το να συνειδητοποιήσουμε τα πραγματικά συμφραζόμενα των λόγων του κυρίου υπουργού.
Χωρίς να έχουμε εντρυφήσει στον Μαρξ ή τον Βέμπερ μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε βιωματικά, τουτέστιν στο πετσί μας, ότι ανάμεσα στους Ελληνες κατέχοντες (εξουσία, κύρος, χρήμα) και τους όλο και πιο εξαθλιωμένους μη κατέχοντες ανοίγεται ένα συνεχώς αυξανόμενο βάραθρο που καταπίνει αυτούς που είναι -είτε υποτίθεται πως είναι- στη μέση.
Ο αυξανόμενος αριθμός των μικρών -αλλά όχι μόνον- επιχειρήσεων που κλείνουν κάθε μέρα, το φαινόμενο των νεόπτωχων, η κατακρήμνιση της αξίας των ακινήτων, τα «κόκκινα» δάνεια, η δραπέτευση της σπουδαγμένης με έξοδά μας νεολαίας στο εξωτερικό, η εξαπλούμενη ανασφάλεια, καχυποψία και ενοχή μάς μιλούν πιο πειστικά από οποιαδήποτε εμβριθή ανάλυση για το τι συμβαίνει.
Τα προσχήματα ωστόσο που χρησιμοποιούνται είναι έωλα και πολιτικά επικίνδυνα.
Πρώτον, μια ματιά στους κατώτερους μισθούς και συντάξεις αρκεί να μας πείσει ότι η εξαθλίωση της «μεσαίας τάξης» επιβεβαιώνει το απυρόβλητο των κατεχόντων, ενώ κάθε άλλο παρά αποφέρει την ανακούφιση των ασθενεστέρων.
Δεύτερον, η συρρίκνωση του μεσαίου στρώματος μιας κοινωνίας, ιδίως αν δέχεται εσωτερικές και εξωτερικές επιθέσεις ή απειλές, υποσκάπτει δραματικά την απαραίτητη συνοχή της, γιατί το στρώμα αυτό είναι και η γέφυρα για να επικοινωνούν και όταν χρειάζεται να συναινούν τα υπόλοιπα.
Και, τρίτον, η επίθεση αυτή πλήττει ό,τι απομένει από την κοινωνική βάση του πολιτικού χώρου του Κέντρου, τον οποίο επιχειρούν να προσεταιριστούν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Νέα Δημοκρατία.
Στα παραμύθια, η μεσαία αδελφή είναι κάποτε η πιο αδικημένη. Στο ινδικό έπος της Μαχαμπχαράτα ο μεσαίος αδελφός, ο Μπίμα, είναι ο πιο τρομερός. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις αυτός που τους προσβάλλει πληρώνει το τίμημα της αδικίας του.