Η κυβέρνηση πρέπει να τρέξει πολύ για να κλείσει τη λίστα με τα 95 προαπαιτούμενα έως τις αρχές Δεκεμβρίου. Η αναχώρηση του κουαρτέτου συνέπεσε με την πιστοποίηση 24 υλοποιημένων προαπαιτούμενων, αφήνοντας ανοιχτά 71 μέτωπα, άλλα μικρότερα και άλλα μεγαλύτερα, έως την επάνοδο των Βελκουλέσκου, Κοστέλο, Ντρούντι και Τζιαμαρόλι στις 27 Νοεμβρίου, μετά τη γιορτή των Ευχαριστιών, σύμφωνα με το ισχύον χρονοδιάγραμμα.

Οι διαφορές σε σχέση με τις προηγούμενες πρώτες επαφές στην πρώτη και δεύτερη αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος είναι εμφανείς. Εκατέρωθεν μνημονεύεται «καλή συνεργασία», φαίνεται να απουσιάζουν συγκρουσιακές διαθέσεις και όλες οι πλευρές συγκλίνουν πως είναι εφικτή η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης έως το τέλος του έτους.

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν «αγκάθια». Μεταξύ αυτών, οι καθυστερήσεις στην πώληση μονάδων της ΔΕΗ ΔΕΗ 0,00% και το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, η αξιολόγηση στο δημόσιο, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ενώ ειδικό κεφάλαιο αποτελεί η μεταρρύθμιση των οικογενειακών επιδομάτων.

Τα δημοσιονομικά

Ο πρώτος κύκλος επαφών έκλεισε με τη συζήτηση που αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2017, άφησε όμως ανοιχτούς λογαριασμούς για το κοινωνικό μέρισμα και τον προϋπολογισμό του 2018.

Για φέτος, κυβέρνηση και δανειστές συμφώνησαν στην εκτίμηση ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί πέριξ του 2,8% του ΑΕΠ ή 1,05% παραπάνω σε σχέση με τον μνημονιακό στόχο. Πρόκειται για μια υπεραπόδοση που υπερβαίνει το 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Αυτό βέβαια ουδόλως σημαίνει ότι διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος τέτοιου μεγέθους κατά τα περυσινά πρότυπα της «13ης σύνταξης».

Οι δανειστές προκρίνουν διάθεση του μεγαλύτερου μέρους του υπερβάλλοντος πλεονάσματος σε αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου, ιδίως εκκρεμών συντάξεων, καθώς και στη δημιουργία ενός «μαξιλαριού» ταμειακών διαθεσίμων. Αφήνουν όμως και ένα περιθώριο στοχευμένων κοινωνικών παροχών.

Όπως ανέφερε στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, από την υπέρβαση του 1,05% του ΑΕΠ, περίπου το μισό θα κρατηθεί στην άκρη προκειμένου να καλυφθεί ο κίνδυνος αναθεωρήσεων από τη Eurostat, δεδομένου ότι και φέτος από τον Απρίλιο στον Οκτώβριο η κοινοτική στατιστική υπηρεσία επικύρωσε στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, με βάση τα οποία το πρωτογενές πλεόνασμα κατά πρόγραμμα χαμήλωσε στο 3,8% του ΑΕΠ έναντι 4,2% του ΑΕΠ που είχε αρχικά εκτιμηθεί.

Το υπόλοιπο, των περίπου 800-900 εκατ. ευρώ, δεν έχει συμφωνηθεί ακόμα πώς θα κατανεμηθεί. Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν μέσω τηλεδιασκέψεων, με στόχο να υπάρξει συμφωνία το αργότερο έως το τέλος Νοεμβρίου.

Όσον αφορά στον προϋπολογισμό του 2018, το ενδεχόμενο πρόσθετων μέτρων πέρασε, τουλάχιστον επί του παρόντος, στο παρασκήνιο. Παρότι οι δανειστές ήρθαν με εκτιμήσεις για δημοσιονομικό κενό μεταξύ 0,3% και 0,5% του ΑΕΠ για το 2018, οι εξηγήσεις που δόθηκαν από την κυβέρνηση θεωρήθηκαν επαρκείς,προκειμένου να μπει στο συρτάρι το ενδεχόμενο νέων μέτρων. «Εκτιμώ με μεγάλη ασφάλεια πως δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα το επόμενο έτος», δήλωσε την Παρασκευή μετά την τελευταία συνάντηση με τους δανειστές, αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών.

Η συζήτηση παραμένει ανοιχτή όπως και όλα τα ενδεχόμενα, με ορισμένες πηγές να παραπέμπουν στις αρχές του 2018, όταν θα υπάρχει πλήρης εικόνα τόσο για τις φετινές δημοσιονομικές επιδόσεις, όσο και για τη δυναμική ανάπτυξης προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Ήδη τόσο το Ίδρυμα Οικονομικών Ερευνών όσο και το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών δεν συμμερίζονται την κυβερνητική αισιοδοξία για ρυθμό ανάπτυξης 1,8% φέτος, θέτοντας τον πήχη στο 1,3% και το 1% αντίστοιχα. Αναλόγως των εξελίξεων, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Προς το παρόν όμως, ζήτημα νέων μέτρων δεν ετέθη.