Με τα τεχνικά κλιμάκια να έχουν απορρίψει την πρόταση που έφερε η ελληνική πλευρά στο τραπέζι σχετικά με τον οδικό χάρτη αναμόρφωσης της αγοράς αερίου, ειδικά δε στο τμήμα της που αφορούσε το ρόλο της ΔΕΠΑ, το παιχνίδι έχει μεταφερθεί τώρα στις απευθείας επαφές και συζητήσεις που έχει η ΔΕΠΑ με τους συνεταίρους της, SHELL και ENI.

Κεντρικό ζήτημα ως γνωστόν είναι ο ρόλος και οι συμμετοχές της ΔΕΠΑ στην χονδρική, στη διανομή, αλλά κυρίως στη λιανική του αερίου. Το θέμα συζητήθηκε και κατά τη χθεσινή συνάντηση του Γιώργου Σταθάκη με τον Επίτροπο Μοσκοβισί, στη λογική να υπάρχει κάποια ευελιξία για να βρεθεί η βέλτιστη λύση.

Οι δανειστές έχουν ζητήσει (και έχει μπεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο) να καταρτισθεί ως το τέλος του χρόνου ένας οδικός χάρτης για τον τομέα του φυσικού αερίου, προκειμένου μεταξύ άλλων να αρθούν, όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά, καταστάσεις που δεν προωθούν τον ανταγωνισμό.

Παρά τη γενικότητα με την οποία περιγράφεται η απαίτηση, στην πραγματικότητα οι θεσμοί πιέζουν για να μην είναι η ΔΕΠΑ, όπως λέει χαρακτηριστικά ανταγωνιστής της, «πανταχού παρούσα»: Χονδρέμπορος και προμηθευτής αερίου, μέτοχος των ΕΠΑ, μέτοχος των ΕΔΑ, αυτόνομος λιανοπωλητής αερίου.

Το ίδιο έχουν ζητήσει επίσημα πλέον, με επιστολές τους στον κ. Σταθάκη, οι στρατηγικοί εταίροι των ΕΠΑ και ΕΔΑ στην Αττική και στη Θεσσαλία – Θεσσαλονίκη, δηλαδή η Shell και η ENI  αντίστοιχα.

Η ελληνική πλευρά έχει αποδεχθεί ότι πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις στην αγορά και να επανεξεταστεί ο ρόλος της ΔΕΠΑ. Άλλωστε έχει παρουσιάσει πρόταση προς αυτή την κατεύθυνση, ανεξάρτητα αν απορρίφθηκε ως ανεπαρκής από τους θεσμούς.

Πρακτικά η κυβέρνηση βρίσκεται σε αναζήτηση λύσης η οποία να μην εγείρει ζητήματα νόθευσης του ανταγωνισμού. Ταυτόχρονα όμως έχει θέσει δύο όρους που πρέπει να καλύπτονται από την όποια λύση:

• Πρώτον, να μην υπάρχει από την εξέλιξη που θα δρομολογηθεί κάποιου είδους ζημιά ή απομείωση της αξίας της ΔΕΠΑ και εν πάση περιπτώσει η ΔΕΠΑ να αποζημιωθεί αντίστοιχα. «Είναι αυτονόητο. Σε αντίθετη περίπτωση τόσο η διοίκηση της επιχείρησης όσο και η κυβέρνηση θα βρεθεί υπόλογη για απιστία» λέγεται χαρακτηριστικά από αρμόδιο παράγοντα.
• Δεύτερον, η ΔΕΠΑ να συνεχίσει να έχει παρουσία και ρόλο στη λιανική του αερίου, ανεξάρτητα ποια μορφή θα πάρει η παρουσία αυτή.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες του energypress, τις ημέρες αυτές υπάρχουν συνεχείς συναντήσεις της διοίκησης της ΔΕΠΑ με τους εκπροσώπους των SHELL και ENI΄. Έχουν συζητηθεί πολλά σενάρια (ανταλλαγές μετοχών, αποχώρηση της ΔΕΠΑ από κάποιες θέσεις και ενίσχυσή της σε άλλες, διαχωρισμός των εταιρειών με βάση το ποσοστό που έχει κάθε πλευρά κ.λπ.), χωρίς όμως να έχει βρεθεί ακόμα σημείο σύγκλισης.  

Το χρονικό όριο για την εξεύρεση λύσης είναι το πρώτο 15μερο του Οκτωβρίου.

Value gap

Το θέμα της συμμετοχής της ΔΕΠΑ στην αγορά δεν είναι η μοναδική εκκρεμότητα που υπάρχει με τους ξένους επενδυτές. Εκκρεμεί το θέμα που έχουν εγείρει Shell και ΕΝΙ για αποζημίωσή τους έπειτα από την κατάργηση του μονοπωλιακού δικαιώματος των ΕΠΑ δέκα και πλέον χρόνια πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία.

Στην επιστολή της μάλιστα η Shell φέρεται να υποστηρίζει ότι η απώλεια του μονοπωλιακού δικαιώματος προμήθειας που κατείχε μέχρι το 2030 για την Αττική, αποτιμάται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ, ποσό που μοιράζεται βέβαια κατά 50 εκατ. στη Shell και κατά 50 εκατ. στη ΔΕΠΑ.

Η μέθοδος που προκρίνει η ελληνική πλευρά είναι να λυθεί πρώτα το θέμα των κωλυμάτων ανταγωνισμού, να διαμορφωθεί το νέο τοπίο στην αγορά, και στη συνέχεια να εξεταστεί το θέμα των αποζημιώσεων.  

Πηγές του υπουργείου, μάλιστα, εμφανίζονται να αμφισβητούν τα στοιχεία της Shell, υποστηρίζοντας ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να υπολογιστεί κατά πόσο υπάρχει θέμα αποζημίωσης (value gap) καθώς και πόσο είναι αυτό. Δεν είναι δε, καθόλου βεβαιο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ότι θα προκύψει τελικά value gap, εφόσον ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι κατά το παρελθόν είχαν δοθεί δημόσιες χρηματοδοτήσεις για την ανάπτυξη δικτύων, για την επιδότηση αλλαγής καυστήρα κ.ό.κ. Επιπλέον το 2012, οι δύο εταιρείες Αττικής και Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας είχαν εισπράξει επιστροφή κεφαλαίου.

Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιες πηγές, αναφέρουν ότι εφόσον το ζήτημα παραπεμφθεί στη Διαιτησία, τότε θα αξιολογηθεί μεταξύ άλλων και το κατά πόσον έχουν μέχρι σήμερα ικανοποιηθεί οι υποχρεώσεις που είχε η εταιρεία με βάση την αρχική σύμβαση με το Δημόσιο.

Η αρχική πρόταση

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση με την οποία προσήλθε η ελληνική πλευρά στις συνομιλίες με τα τεχνικά κλιμάκια και η οποία κρίθηκε - προς ώρας τουλάχιστον - ανεπαρκής από τους εκπροσώπους των θεσμών, προέβλεπε κατά βάση τα εξής:

• Παραμονή της ΔΕΠΑ στην ΕΠΑ Αττικής και στην ΕΔΑ Αττικής με το σημερινό της ποσοστό.
• Πλήρη αποχώρηση της ΔΕΠΑ από την ΕΠΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης ή δραστική μείωση του ποσοστού της με αντίστοιχη αύξηση του ποσοστού της στην ΕΔΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης.
• Εγκατάλειψη της ιδέας για είσοδο της ΔΕΠΑ στη λιανική του αερίου ως αυτόνομη δραστηριότητα, παρά το γεγονός ότι έχει ήδη αποφασιστεί η αλλαγή καταστατικού και η επέκταση δραστηριότητας  στη λιανική αερίου και ρεύματος.