Παιχνίδι για δύο θα είναι τελικά η πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ σύμφωνα με τη short list που θα ανακοινώσει, ενδεχομένως και σήμερα, το ΤΑΙΠΕΔ.
Στην επόμενη φάση περνούν η κοινοπραξία της ιταλικής Snam, της ισπανικής Enagas, της βελγικής Fluxys και της ολλανδικής Gasunie, καθώς και η ισπανική Regasificadora del Noroeste.
Κομμένοι οριστικά είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Energypress", τόσο η καταριανή Powerglobe, και η αμερικανική Integrated Uility Services (INTUS), όσο και η γαλλο-ρουμανική κοινοπραξία GRTgaz -Transgaz, όπως και η αυστραλιανή Macquarie Infrastructure and Real Assets.
Στη περίπτωση των δύο τελευταίων, και ειδικά για τους Αυστραλούς, μέχρι και πριν από μερικές ημέρες οι απόψεις στο ΤΑΙΠΕΔ διίσταντοκατά πόσο πληρούν ή όχι τα κριτήρια του διαγωνισμού. Κατά πόσο δηλαδή είναι πιστοποιημένοι διαχειριστές δικτύου, και ιδιοκτησιακά διαχωρισμένοι, όπως ακριβώς προβλέπει το ευρωπαϊκό ενεργειακό πλαίσιο.
Ακριβώς επειδή δεν ήταν απολύτως ξεκάθαρη η αρχική εισήγηση του συμβούλου αξιοποίησης του διαγωνισμού προς το Ταμείο, ζητήθηκε η γνώμη από διεθνούς κύρους νομικό γραφείο με έδρα τις Βρυξέλλες. Η εισήγησή του ήταν κατηγορηματικά αρνητική, δίχως να αφήνει κανένα περιθώριο για διασταλτικές ερμηνείες του νόμου : Η Macquarie δεν πληροί τα κριτήρια του νόμου, όπως άλλωστε και το σχήμα GRTgaz -Transgaz, και άρα αμφότεροι κόβονται από τη short list.
Διαφορετικά, εφόσον δηλαδή κάποιος από τους δύο προκρίνονταν στην επόμενη φάση, το ΤΑΙΠΕΔ θα διέτρεχε τον κίνδυνο να υποβάλουν προσφυγή, όχι μόνο οι υπόλοιποι κομμένοι, αλλά και κάποιος που δεν είχε λάβει καν μέρος στο διαγωνισμό, και ο οποίος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι επίσης πληροί τα κριτήρια, όπως οι Αυστραλοί ή οι Γαλλο-Ρουμάνοι.
Τα παραπάνω είναι σε γνώση των μετόχων του ΔΕΣΦΑ, δηλαδή των ΕΛΠΕ και του Δημοσίου, οι οποίοι έχουν ενημερωθεί για τις εισηγήσεις, και έχουν κληθεί να δώσουν την έγκρισή τους. Αμέσως μόλις αυτό γίνει, τότε το ΤΑΙΠΕΔ, θα ανακοινώσει, ίσως και σήμερα το μεσημέρι, ότι οι επενδυτές της short list για το 66% του ΔΕΣΦΑ είναι τελικά δύο.
Ο φόβος
Ανθρωποι που έχουν άμεσο ενδιαφέρον να επιτευχθεί όσο το δυνατόν υψηλότερο τίμημα στο διαγωνισμό, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την εξέλιξη. Οσο λιγότεροι παίκτες περάσουν στην τελική φάση, τόσο περιορίζεται ο ανταγωνισμός αυτών που θα κονταροχτυπηθούν, και αυξάνεται ο κίνδυνος τα τιμήματα να κινηθούν χαμηλά, αφού μειώνονται οι πιθανότητες πλειοδοσίας. Πολλώ δε μάλλον όταν κάποιοι φοβούνται πως τελικά ο διαγωνισμός θα εξελιχθεί σε παιχνίδι για έναν, δηλαδή για το σχήμα των Snam, Enagas, Fluxys και Gasunie. Αλλωστε τα 400 εκατ. ευρώ που είχε προσφέρει στο προηγούμενο διαγωνισμό η Socar, όπως και να έχει, αποτελούν ένα άτυπο "πήχη". Κανείς από τους μετόχους του ΔΕΣΦΑ δεν θέλει ούτε να σκέφτεται το ενδεχόμενο να περάσουν οι προσφορές κάτω από τον συγκεκριμένο "πήχη".
Τα ερωτηματικά
Ο φόβος δεν είναι μόνο ο περιορισμένος ανταγωνισμός. Οι επενδυτές έχουν θέσει αρμοδίως μια σειρά από θέματα προς διευθέτηση. Το πρώτο είναι ο απολύτως λεπτομερής τρόπος με τον οποίο ο ΔΕΣΦΑ θα εισπράξει την αναγνωρισμένη "ανακτήσιμη διαφορά" των 320 εκατ. ευρώ που έχει λαμβάνειν μέσα στα επόμενα 18 χρόνια. Οι επενδυτές ζητούν η ανάκτηση να είναι όσο το δυνατόν πιο εμπροσθοβαρής, και εν προκειμένω να επικεντρωθεί στη πρώτη 10ετία. Το δεύτερο ανοικτό θέμα αφορά στα τέλη χρήσης, με τους ενδιαφερόμενους να ζητούν από τώρα ρύθμιση για την περίοδο 2019 - 2022. Αν αυτά τα ζητήματα δεν ρυθμισθούν εγκαίρως, δηλαδή μέσα στον Οκτώβριο, τότε οι επενδυτές θα μπορούσαν να βρουν "πάτημα" στο θολό τοπίο, και τα χτυπήματά τους να κινηθούν χαμηλά.
Και οι διαφωνίες
Τα παραπάνω απασχόλησαν σύμφωνα με πληροφορίες χθεσινή ευρεία σύσκεψη στα γραφεία της ΡΑΕ, με συμμετοχή εκπροσώπων του ΤΑΙΠΕΔ, των ΕΛΠΕ καθώς και του ΔΕΣΦΑ. Στη συνάντηση, καταγράφηκαν, περισσότερο οι διαφωνίες των συμμετεχόντων με τη θέση της ΡΑΕ παρά οι συγκλήσεις.
Η πλευρά του ΤΑΙΠΕΔ φέρεται να υποστήριξε ό,τι και οι επενδυτές, δηλαδή ότι η ανάκτηση πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως στην πρώτη 10ετία, αλλά κυρίως ότι αυτό πρέπει να αποτυπωθεί με νούμερα: Συγκεκριμένα ποσά για κάθε χρόνο. Η ΡΑΕ υποστηρίζει ότι αυτό δεν μπορεί να αποτελεί δέσμευση αλλά μπορεί να "περιγραφεί" για παράδειγμα με ποσοστά, καθώς κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν η κατανάλωση θα συνεχίσει να είναι μεγάλη.
Όλοι πάντως συμφωνούν ότι η ανάκτηση των 320 εκατ. ευρώ είναι εφικτό να γίνει εμπροσθοβαρώς εάν διατηρηθεί η κατανάλωση σε υψηλά επίπεδα, οπότε και τα έσοδα του ΔΕΣΦΑ θα είναι αυξημένα. Για παράδειγμα, τα τιμολόγια (οι λεγόμενες "ταρίφες") του ΔΕΣΦΑ είναι διαμορφωμένα με βάση την παραδοχή ότι θα έχει ετήσιο ρυθμιζόμενο έσοδο 160 εκατ. ευρώ. Ωστόσο η μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, είχε σαν αποτέλεσμα να έχουν προκύψει ήδη φέτος επιπλέον έσοδα της τάξης των 70 εκατ. ευρώ. Συνολικά δηλαδή τα έσοδα να διαμορφώνονται στα 230 εκατ. ευρώ και ίσως περισσότερα μέχρι το τέλος της χρονιάς.
Σύμφωνα με πληροφορίες και οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της "υπερανάκτησης" πρέπει να διοχετευθεί για την ταχύτερη ανάκτηση της ανακτήσιμης διαφοράς των 320 εκατ. ευρώ και το μικρότερο μέρος να διοχετευθεί στη μείωση των τιμολογίων του ΔΕΣΦΑ.
Βεβαίως με την ταχύτερη ανάκτηση των "παλιών οφειλών" της ανακτήσιμης διαφοράς, ο Διαχειριστής γίνεται περισσότερο ελκυστικός για τους επενδυτές, και συνεπώς μπορεί να αυξηθεί το προσδοκώμενο τίμημα.
Στη χθεσινή συνάντηση πάντως στην έδρα της ΡΑΕ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι εκπρόσωποι τόσο των ΕΛΠΕ και του ΔΕΣΦΑ, όπως και του ΤΑΙΠΕΔ, ζήτησαν από τη ΡΑΕ να αποσαφηνίσει το θέμα το συντομότερο δυνατόν με δεσμευτικά νούμερα για τα ποσά που θα ανακτά κάθε χρόνο ο ΔΕΣΦΑ. Ωστόσο η Αρχή φαίνεται να επέμεινε ότι αυτό που μπορεί να κάνει είναι να "χρωματίσει τα ανακτήσιμα ποσά σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες", άποψη που μάλλον δεν ικανοποίησε τους συνομιλητές της, οι οποίοι και ζητούν πιο καθαρές λύσεις.
Αποφάσεις δεν ελήφθησαν, περισσότερο διαφωνίες καταγράφηκαν και η συνάντηση θα επαναληφθεί. Το βέβαιο ωστόσο είναι ότι η καθυστέρηση στο χειρισμό του επίμαχου ζητήματος περισσότερο δυσκολεύει παρά διευκολύνει την επιτυχή πορεία του διαγωνισμού.