Από την αρχή της κρίσης έγινε φανερό ότι τόσο οι δανειστές όσο και οι κυβερνήσεις επέλεξαν τους πλέον εύκολους δρόμους για τη συλλογή εσόδων ώστε να ανταπεξέλθει η χώρα στο δυσβάσταχτο χρέος που συσσωρεύτηκε τα προηγούμενα χρόνια. Ήταν πολύ εύκολο να επιβάλουν βαριά φορολογία σε ελεγχόμενους κλάδους όπως τα καύσιμα, τα καπνικά, τα ασφαλιστικά κ.α. καθώς και στους μισθούς, τις συντάξεις, τις δαπάνες για κοινωνικές παροχές. Αντί για αναπτυξιακή φυγή προς το μέλλον, επέλεξαν την ασφυξία στις επιχειρήσεις, στην αγορά, στα εισοδήματα, στους καταναλωτές.

Στην πραγματικότητα έκοβαν το κλαδί πάνω στο οποίο έπρεπε να πατήσουν για να αντιμετωπίσουν το χρέος. Έτσι, σήμερα, αντί εξόδου από την κρίση διανύουμε τον 8ο χρόνο βαθύτατης κρίσης με νέα βάρη και νέα μνημόνια.

Το μεγάλο αυτό λάθος αναγνωρίστηκε μεν από τους δανειστές και το ΔΝΤ αλλά ποτέ δεν διορθώθηκε!

Ο κλάδος της λιανικής αγοράς καυσίμων ήταν από αυτούς που επλήγη περισσότερο από τις παραπάνω λάθος πολιτικές. Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης (ΕΦΚ) αυξήθηκαν κατακόρυφα με αποτέλεσμα οι τιμές της Ελλάδας να φιγουράρουν πάντα στην πρώτη ακριβότερη πεντάδα ή τριάδα της ΕΕ των 28! Όμως ως προς τις τιμές χωρίς φόρους και δασμούς στις τελευταίες θέσεις!

Ειδικότερα  η Ελλάδα στην λιανική τιμή της αμόλυβδης – 95, κατέχει την 4η θέση της ακριβότερης τιμής και στο πετρέλαιο κίνησης την 7η θέση της ακριβότερης τιμής. Όσον αφορά τις μέσες λιανικές τιμές της ΕΕ των 28, η Ελλάδα είναι ακριβότερη κατά 10,73% στη βενζίνη και 3,74% στο πετρέλαιο.

Αντίθετα, στις τιμές των ίδιων καυσίμων χωρίς φόρους και δασμού, η Ελλάδα στην αμόλυβδη – 95 κατέχει την 20η θέση σε 28 χώρες και στο πετρέλαιο κίνησης την 26η θέση.

Είναι φανερό ότι η πολιτική αφαίμαξης των καταναλωτών μέσω των καυσίμων έφερε την Ελλάδα να διαθέτει λιανικές τιμές για πλούσια χώρα ενώ χωρίς τους φόρους και τους δασμούς λιανικές τιμές για φτωχή χώρα!

Επί πλέον αυξήθηκε ο ΦΠΑ και επιβλήθηκαν δυσθεώρητες ασφαλιστικές εισφορές, τέλη επιτηδεύματος τέλος αλληλεγγύης κ.α.

Οι ανελαστικές δαπάνες ενός πρατηρίου πλησιάζουν να καλύψουν το 100% των κερδών!

Τεράστιες επιβαρύνσεις

Μετά τη συνδυασμένη εφαρμογή, από 1.1.2017, των μέτρων για τη φορολογία, τις ασφαλιστικές εισφορές, τις ηλεκτρονικές πληρωμές και τις εκ του νόμου υποχρεωτικές καταβολές που αφορούν τη λειτουργία των πρατηρίων, αυτά έχουν περιέλθει σε δεινή θέση.

Πέραν των φορολογικών και  ασφαλιστικών εισφορών, εκείνο που κάνει την αρνητική διαφορά είναι ότι με τις ηλεκτρονικές πληρωμές με κάρτες, το πρατήριο επιβαρύνεται με ποσοστό τραπεζικής προμήθειας από 0,70% μέχρι και 1,50% επί του τζίρου, για να μην αναφέρουμε περιπτώσεις που φτάνουν και στο 3%! Αν υποθέσουμε ότι ο μ.ο. της τραπεζικής προμήθειας είναι 1%, αυτό σημαίνει τεράστια επιβάρυνση για μεικτά κέρδη του πρατηρίου που κυμαίνονται μεταξύ 3% και 4,5%.

Αναλυτικά οι επιβαρύνσεις από 1.1.2017 πάνω στα κέρδη των πρατηρίων:

1.Μέσος όρος προμήθειας 26,85% επί των μεικτών κερδών στα καύσιμα (μέσο κέρδος στη βενζίνη-95 3%, στο Π.Κ. 4,5% και στο Π.Θ. 4%, άρα το 1% προμήθειας αντιστοιχεί στο  33,33%, 22,22% και 25% επί των μεικτών κερδών αντίστοιχα και ο μ.ο. είναι26,85%).

2.Συντελεστές φορολογίας εισοδήματος φυσ. προσώπων 22%, 29% μέχρι και 45%

3.Εισφορά κύριας σύνταξης 20% επί του ετήσιου εισοδήματος

4.Εισφορά επικουρικής σύνταξης (ΤΕΑΠΥΚ) 7,5% επί του ετήσιου εισοδήματος

5.Εισφορά υγειονομικής περίθαλψης 6,95% επί του ετήσιου εισοδήματος

6.Εισφορά αλληλεγγύης 2,2% ως 10% επί του ετήσιου εισοδήματος άνω των 8.000€

7.Τέλος επιτηδεύματος ως 650€.

Με ό,τι απομένουν πρέπει να καλυφθούν τα εξής:

δημοτικά τέλη,

τέλος κατάληψης πεζοδρομίων (κατά περίπτωση),

ετήσιο τέλος άδειας λειτουργίας,

υποχρεωτική, εκ του νόμου, τήρηση σύμβασης Τεχνικού Ασφαλείας

υποχρεωτική, εκ του νόμου, τήρηση σύμβασης Υπευθύνου Λειτουργίας Πρατηρίου

υποχρεωτική, εκ του νόμου, τήρηση σύμβασης με εταιρίες συλλογής συσκευασιών και αποβλήτων κ.α.

τέλος κατάληψης κοινοχρήστων χώρων υπόγειων δεξαμενών (κατά περίπτωση)

ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.α.)

Έξοδα οικογένειας!

Κάτω από αυτές τις συνθήκες ένα πρατήριο που διαθέτει αποκλειστικά καύσιμα είναι αδύνατο να επιβιώσει.

Αρνητικές συνέπειες

Η κατάσταση αυτή οδήγησε χιλιάδες οικογενειακά πρατήρια να κλείσουν από την αρχή της κρίσης. Οι δε επαγγελματίες, είτε προστέθηκαν στις στρατιές των ανέργων μαζί με το προσωπικό τους είτε προσπαθούν να επιβιώσουν με όποιον τρόπο μπορούν.

Από την άλλη βλέπουμε να ανοίγουν τα κλειστά πρατήρια, επιλεκτικά, από κάποιες αλυσίδες πρατηρίων ή από άγνωστης προέλευσης συμφέροντα.

Βλέπουμε να εντείνεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός τιμών και προκαλεί απορία πως στη θέση πρατηρίων που έκλεισαν λόγω έλλειψης κερδών τώρα με ίδιες ή κατώτερες τιμές το νέο πρατήριο ευελπιστεί να επιβιώσει. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να ελέγξει παρόμοιες περιπτώσεις.

Αυτό που βλέπουμε να διαμορφώνεται στο μέλλον είναι μια τριχοτομημένη αγορά καυσίμων ως εξής:

1.Ισχυρές αλυσίδες πρατηρίων να κυριαρχούν

2.Άγνωστα συμφέροντα να νομιμοποιούν την παρουσία τους μέσω της αγοράς καυσίμων

3.Εναπομείναντες επαγγελματίες βενζινοπώλες διαρκώς περιθωριοποιούμενοι.

Είναι φανερό ότι η αγορά θα μονοπωληθεί και θα καθορίζεται από τις εταιρείες με δεσπόζουσα θέση σ’ αυτήν. Οι δε καταναλωτές θα κληθούν να πληρώνουν τις τιμές που θα ορίζουν τα ισχυρά συμφέροντα αφού ο ανταγωνισμός θα είναι αδύνατο να λειτουργήσει με τέτοιες συνθήκες.

Οι βενζινοπώλες που εκφράζονται από την Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος, καλούν την κυβέρνηση να λάβει μέτρα αλλαγής πολιτικής και μείωσης των βαρών, προκειμένου να προστατευθεί ο κλάδος από τον επικείμενο αφανισμό και από την άλωση της αγοράς από μεγάλες εταιρείες και από ανεξέλεγκτα συμφέροντα που παραμονεύουν, με όλες τις συνέπειες που θα έχει αυτή η εξέλιξη στην οικονομία, στην κοινωνία και στους καταναλωτές. Και επιτέλους, να πατάξει το λαθρεμπόριο και την παρανομία όπως έχει υποσχεθεί πολλές φορές χωρίς να το πράξει.

Αρνητική και η ευρωπαϊκή εμπειρία από τη μονοπώληση

Στις χώρες της Ευρώπης διαδικασίες συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης της αγοράς σε λίγα χέρια, έχουν προηγηθεί δεκαετίες από τη χώρα μας. Αρχικά, η είσοδος αλυσίδων πρατηρίων και ιδίως ιδιοκτησίας  πολυκαταστημάτων και σούπερ μάρκετ που ίδρυαν πρατήρια με χαμηλές τιμές, φαινόταν μια καλή κατάσταση για τους καταναλωτές. Σταδιακά όμως με την εξάλειψη – εξόντωση των ελεύθερων επαγγελματιών βενζινοπωλών παρατηρήθηκαν οι παρακάτω αρνητικές καταστάσεις:

-Οι τιμές άρχισαν να αυξάνουν και δεν υπήρχε αντίβαρο για τη συγκράτησή τους,

-τα πρατήρια άρχισαν να λιγοστεύουν για την εξοικονόμηση λειτουργικών εξόδων και επίτευξη οικονομίας κλίμακας με αποτέλεσμα να αυξάνει το κόστος του οδηγού για να εφοδιαστεί με καύσιμα. Στην ουσία δηλαδή μετέφεραν δικά τους κόστη στον καταναλωτή.

-Όσα πρατήρια ανήκουν σε σούπερ μάρκετ έχουν φαινομενικά φθηνές τιμές ή εκπτώσεις στις τιμές καυσίμων, ανάλογα με τις αγορές εμπορευμάτων. Στην πραγματικότητα τα σ/μ επιδοτούν τις τιμές από ανεπαίσθητη αύξηση τιμών σε άλλα είδη που αγοράζουν οι καταναλωτές οι οποίοι νομίζουν ότι αγοράζουν φθηνά καύσιμα! Με αυτό τον τρόπο τους  εξαρτούν και από τα καύσιμα και από τις αγορές.

Τελικά όλα μετατράπηκαν σε βάρος των καταναλωτών.

- Ο Μιχάλης Κιούσης είναι Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος