Το δρόμο για την εξόφληση των παλαιών χρεών, με πρώτο και καλύτερο το υπόλοιπο προς την ιρανική NIOC, στρώνει η σταθερά υψηλή κερδοφορία των ΕΛΠΕ, μαζί με την ταυτόχρονη εξυγίανση του δανεισμού τους, καθώς και την χρηματοδότηση νέων επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και ο στόχος να εξοφληθούν μέσα στην προσεχή πενταετία και τα 300 εκατ. δολάρια από το αρχικό παλαιό χρέος προς τους Ιρανούς ύψους 600 εκατ. δολαρίων, εκ των οποίων ένα "σημαντικό ποσό", όπως λένε στο "Energypress" άνθρωποι του ομίλου, προγραμματίζεται να καταβληθεί εντός του 2017.
Το ποσό αφορά σε μια γερή δόση από το υπόλοιπο των 300 εκατ. δολαρίων, έχει συμφωνηθεί να πληρωθεί μέσα στο β’ εξάμηνο, δίχως να αποκλείεται εφόσον οι οικονομικές επιδόσεις των ΕΛΠΕ συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό, το κεφάλαιο που θα εξοφληθεί φέτος προς τους Ιρανούς να είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Η πλήρης αποπληρωμή του παλαιού χρέους προς την NIOC θα άρει έναν ακόμη πονοκέφαλο για τον ελληνικό όμιλο, πόσο μάλλον όταν τα τραπεζικά προβλήματα γύρω από τον τρόπο εξόφλησης παραμένουν. Αν και τυπικά οι κυρώσεις της Δύσης προς την Τεχεράνη έχουν αρθεί από πέρυσι, και η μεταφορά κεφαλαίων από δυτικές προς ιρανικές τράπεζες έχει αποκατασταθεί, ωστόσο τα εμπόδια συνεχίζουν να υφίστανται, και μέχρι πρότινος η εξόφληση προς την NIOC γινόταν ακόμη μέσω της τράπεζας BCP με έδρα την Ελβετία, που ανήκει σε τουρκικά συμφέροντα.
Η υπολειπόμενη οφειλή προς την NIOC αποτελεί περίπου το μισό επί των συνολικά 550 εκατ. ευρώ που αφορούν υποχρεώσεις και παλαιά χρέη των ΕΛΠΕ προς τρίτους, και τα οποία προβλέπεται να εξοφληθούν σταδιακά εντός της 5ετίας (2017-2021), όπως ανέφερε χθες ο πρόεδρος του ομίλου Στάθης Τσοτσορός.
Ευνοϊκότεροι όροι πρόσβασης στις αγορές
Τα παραπάνω, μαζί με την εξυγίανση του δανεισμού των ΕΛΠΕ και την μείωση του ύψους των τοκοχρεολυσίων που πληρώνουν, είναι οι βασικές προτεραιότητες του ελληνικού ομίλου. Το όφελος που συνεπάγεται η βελτίωση του προφίλ δανεισμού της εταιρείας μεταφράζεται σε πρόσβαση στις αγορές με ακόμη πιο ευνοικούς όρους από τους σημερινούς, όταν και όποτε ο όμιλος κρίνει ότι χρειάζεται επιπλέον ρευστότητα. Την στιγμή δηλαδή που θα έχει ανάγκη να χρηματοδοτήσει κάποια νέα μεγάλη επένδυση. "Αν δούμε ότι είναι κατάλληλες οι συνθήκες, και μπορούμε να δανειστούμε με ένα επιτόκιο κάτω του 4%, τότε πράγματι θα εξετάσουμε μια νέα έξοδο στις αγορές. Διαφορετικά δεν έχουμε λόγο να το κάνουμε", λένε χαρακτηρηστικά πηγές του ομίλου, θυμίζοντας ότι τον Οκτώβριο ο όμιλος προχώρησε στην έκδοση νέου ομολόγου 5ετούς διαρκείας, αντλώντας 375 εκατ ευρώ, και με επιτόκιο 4,87%.
Σήμερα ο καθαρός δανεισμός των ΕΛΠΕ ανέρχεται σε περίπου 1,765 δισ ευρώ, και το 2021 μπορεί να έχει διαμορφωθεί σε 1,265 δισ ευρώ, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, εφόσον στην 5ετία επιτευχθεί ο στόχος μείωσης κατά 500 εκατ ευρώ, όπως ανέφερε χθες ο κ. Τσοτσορός. Το πρώτο μάλιστα βήμα θα γίνει φέτος, με μείωση του δανεισμού ως το τέλος του έτους, κατά 100 εκατ. ευρώ, όπως ενημέρωσε χθες τους αναλυτές η διοίκηση. "Τα ακριβά δάνεια έχουν γενικώς τελειώσει. Αλλα έχουν αποπληρωθεί και άλλα έχουν αντικατασταθεί από φθηνότερα", επεσήμανε χαρακτηριστικά κατά την τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές η διοίκηση των ΕΛΠΕ, προσθέτοντας ότι "οι βασικές αναχρηματοδοτήσεις που πρέπει να γίνουν έως το τέλος του 2017 και μέσα στο 2018 αφορούν σε δάνεια που έχουν χορηγήσει ελληνικές τράπεζες, και οι σχετικές συζητήσεις έχουν ουσιαστικά ολοκληρωθεί".
Τα επόμενα τρίμηνα
Τα πάντα ωστόσο θα εξαρτηθούν από την πορεία της κερδοφορίας των ΕΛΠΕ μέσα στο 2017. Το σκεπτικό είναι ότι εφόσον αυτή συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς του πρώτου τριμήνου, τότε δεν αποκλείεται να εξοφληθούν στην 5ετία ακόμη μεγαλύτερα ποσά. Ούτως ή άλλως το πλάνο 2017-2021 έχει καταρτισθεί με συντηρητικούς υπολογισμούς, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές. Αλλά οι πιθανότητες η φετινή χρονιά να τρέξει με τον ίδιο ξέφρενο ρυθμό του α’ τριμήνου είναι μάλλον μικρές, αφενός γιατί έχουν ήδη πιάσει "ταβάνι" οι περισσότετρες δραστηριότητες του ομίλου (εξαγωγές, εσωτερική αγορά, λειτουργία διυλιστηρίων), αφετέρου γιατί δεν αποκλείεται τα διεθνή περιθώρια διύλισης να μην παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα. Στατιστικά, οι περισσότερες πιθανότητες συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι δύσκολα θα επαναληφθεί και στα επόμενα τρίμηνα η πολύ καλή επίδοση του πρώτου, δίχως φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν θα είναι θετικές.
Οσο για τις επενδύσεις ύψους 1 δισ ευρώ που ανέφερε χθες η διοίκηση του ομίλου ότι θα υλοποιηθούν στην 5ετία, αφορούν κυρίως σε τέσσερις τομείς. Την διύλιση με έμφαση στην βελτίωση του βαθμού απόδοσης, και την εξοικόνομηση ενέργειας στα τρία διυλιστήρια (Ελευσίνας, Ασπροπύργου και Θεσσαλονίκης), την εμπορία (αναβάθμιση πρατηρίων, κλπ), τις επενδύσεις σε ΑΠΕ, και τα πετροχημικά. Δεν συμπεριλαμβάνονται στο ποσό αυτό του 1 δισ ευρώ, επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Προβλέψεις για ΔΕΣΦΑ - Η τύχη της συμμετοχής στην ΔΕΠΑ
Ενα σημαντικό κεφάλαιο του 5ετούς πλάνου αφορά επίσης την αξιοποίηση των συμμετοχών των ΕΛΠΕ σε ΔΕΣΦΑ, και ΔΕΠΑ. Στην πρώτη περίπτωση, άνθρωποι του ομίλου εκτιμούν πως θα μπορούσε να ανέλθει ακόμη και στα 200 εκατ. ευρώ το όφελος από την πώληση του 35% της συμμετοχής των ΕΛΠΕ στο ΔΕΣΦΑ.
Στην παρατήρηση πως όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στην άποψη ότι το τίμημα σε αυτό το δεύτερο διαγωνισμό πώλησης του 66% του ΔΕΣΦΑ (35% από ΕΛΠΕ, 31% από ΤΑΙΠΕΔ), δεν πρόκειται να πιάσει τα 400 εκατ ευρώ που έδιναν οι Αζέροι της Socar, ο συνομιλητής μας έχει διαφορετική άποψη. Πιστεύει πως "όλα είναι πιθανά", και παραπέμπει στο ισχυρό ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί από παλαιούς και νέους δυνητικούς μνηστήρες για το 66% του διαχειριστή μεταφοράς φυσικού αερίου. Στο κακό σενάριο, όπου το τίμημα θα είναι πολύ χαμηλό, το θέμα θα παραπεμφθεί στην γενική συνέλευση του ομίλου, η οποία μπορεί και να αποφασίσει πως δεν δίνει την έγκριση της, μπλοκάρωντας την πώληση.
Στην δεύτερη περίπτωση, της ΔΕΠΑ, όπου το ΤΑΙΠΕΔ πρόκειται να προσλάβει σύμβουλο σχετικά με το βέλτιστο τρόπο αξιοποίησης του 65%, τα ΕΛΠΕ ελέγχουν το υπόλοιπο 35%. Ερωτηθείς ο συνομιλητής μας για το πως θα κινηθούν εφόσον πουληθεί το 65%, κατά πόσο δηλαδή θα διαθέσουν κι αυτά το δικό τους 35%, απαντά λακωνικά ότι "εμείς ως όμιλος θέλουμε να έχουμε παρουσία στο φυσικό αέριο". Και εξηγεί ότι το 5ετές πλάνο των ΕΛΠΕ δεν προβλέπει κανένα έσοδο από τυχόν πώληση του 35% του ομίλου στην ΔΕΠΑ.
Αλλωστε η διοίκηση του πετρελαϊκού ομίλου θα ήθελε πιο δραστήρια τη ΔΕΠΑ, να μπει δυνατά στο παιχνίδι των εξαγωγών, να δραστηριοποιηθεί σε σποτ φορτία και να απαλλαγεί από το βάρος της ρήτρας take or pay στις συμβάσεις προμήθειας αερίου.