Το θέμα της αποχώρησης της ΔΕΠΑ από τον τομέα προμήθειας αερίου στα αστικά δίκτυα, κυρίως δε από τη συμμετοχή της στις υφιστάμενες Επιχειρήσεις Αερίου (ΕΠΑ), έχουν θέσει και πάλι οι εκπρόσωποι της τρόικας, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με την ελληνική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, τα στελέχη της Κομισιόν που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για τα ενεργειακά ζητήματα, ζητούν να περιληφθεί χρονοδιάγραμμα αποχώρησης της ΔΕΠΑ από την προμήθεια, στο πλαίσιο ενός συνολικότερου πακέτου μεταρρυθμίσεων στην αγορά αερίου που θα περιλαμβάνει τη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς και αγοράς εξισορρόπησης, την ενίσχυση των υποδομών αερίου και την επέκταση της χρήσης και του δικτύου διανομής αερίου.
Το θέμα ως γνωστόν ήταν από εκείνα στα οποία είχε επικεντρωθεί αρχικά η διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος. «Πάγωσε» ωστόσο στη συνέχεια, όταν συμφωνήθηκε να υπάρξει το Φθινόπωρο του 2017 ένας οδικός χάρτης που θα «περάσει» από το ΚΥΣΟΙΠ και ο οποίος θα καθορίζει τις αλλαγές που θα κριθούν απαραίτητες προκειμένου μέχρι το 2020 να επιτευχθεί ο διπλός στόχος: Αφενός μεν να ανοίξει πραγματικά ή αγορά και να υπάρξει ουσιώδης ανταγωνισμός, αφετέρου να εξασφαλιστεί η διεύρυνση της χρήσης του αερίου και η επέκταση του δικτύου σε περισσότερες περιοχές της χώρας.
Στο ενδιάμεσο διάστημα η διαπραγμάτευση του ΥΠΕΝ με τους θεσμούς έλαβε άλλες δραματικές διαστάσεις κυρίως όσον αφορά την ηλεκτρική αγορά (NOME, ΔΕΗ, λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες κ.λπ.). Παρόλα αυτά, το θέμα της αγοράς αερίου παρέμενε και παραμένει ανοιχτό. Οι πληροφορίες του energypress αναφέρουν ότι περιελήφθη και στα τελευταία κείμενα της τρόικας, ενώ αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο των συζητήσεων με τους εκπροσώπους των θεσμών (και κυρίως της Κομισιόν) που φτάνουν την Τρίτη στην Αθήνα.
Τα υπόλοιπα ζητήματα ενός μεταρρυθμιστικού χάρτη για την αγορά αερίου, είναι βεβαίως δύσκολα και απαιτούν εργώδη προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους (μιλάμε ουσιαστικά για ένα target model στο αέριο), εκτιμάται όμως ότι δεν δημιουργούν μεγάλα προβλήματα. Ας σημειωθεί ότι ήδη έχουν υλοποιηθεί ή δρομολογηθεί σημαντικές αλλαγές: από την 1η του έτους, έχει υπάρξει απελευθέρωση της λιανικής και για τους επαγγελματικούς καταναλωτές, έχουν διαχωριστεί πλήρως οι τομείς προμήθειας και διανομής στις τρείς «παλιές» ΕΠΑ καθώς και στη ΔΕΠΑ, ενώ έχει υπάρξει αύξηση των ποσοτήτων αερίου που δημοπρατεί ή ΔΕΠΑ.
Αντίθετα, το ζήτημα της συμμετοχής της ΔΕΠΑ στον τομέα της προμήθειας αποτελεί μεγάλο αγκάθι, αλλά και ένα πρόβλημα που έχει δυσκολίες διαχείρισης σε πολιτικό επίπεδο.
Τα στελέχη της Κομισιόν επιμένουν ότι πραγματικό άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου δεν μπορεί να επιτευχθεί όσο η ΔΕΠΑ συνεχίζει να κατέχει ρόλο κυρίαρχου παίκτη σε όλα τα επίπεδα: Στη μεν χονδρική μέσω των συμβάσεων προμήθειας αερίου με τη ρωσική Gazprom, την αλγερινή Sonatrach, και τη τουρκική Botas, στη δε λιανική μέσω της συμμετοχής της με 51% στις δύο Εταιρείες Παροχής Αερίου (Αττικής και Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας) και της δραστηριοποίησής της, επιπλέον, αφεαυτής. Ας σημειωθεί βεβαίως ότι στις ΕΠΑ η ΔΕΠΑ δεν ασκεί management και έχει στην πραγματικότητα ρόλο παθητικού εταίρου (είναι χαρακτηριστικό ότι ο εκπρόσωπος της ΔΕΠΑ στο Δ.Σ. των ΕΠΑ δεν συμμετέχει στις συνεδριάσεις όταν συζητούνται εμπορικά θέματα...).
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν τα στελέχη της Κομισιόν, ναι μεν δεν υπάρχει νομικό κόλλημα για τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ στις ΕΠΑ, ωστόσο υπάρχει θέμα υγιούς ανταγωνισμού και συνεπώς απαιτείται η λήψη μέτρων, δηλαδή η αποχώρηση της ΔΕΠΑ.
Το θέμα το έχουν θέσει και οι ξένες εταιρείες – συνεταίροι της ΔΕΠΑ στις ΕΠΑ, δηλαδή η SHELL και η ENI. Υποστηρίζουν ότι αποτελεί στρέβλωση το να βρίσκεται η ΔΕΠΑ μέσα σε όλα τα ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους επιχειρηματικά σχήματα στη λιανική αερίου.
Η ελληνική πλευρά φέρεται να έχει αρνηθεί μέχρι σήμερα το να αναληφθεί στο πλαίσιο του μνημονίου κάποια τέτοια δέσμευση και χρονοδιάγραμμα αποχώρησης.
Σε κάθε περίπτωση δεν συζητείται το ενδεχόμενο (που είχε αναφερθεί κατά την προηγούμενη φάση των συζητήσεων) να φύγει η ΔΕΠΑ χωρίς αποζημίωση, προκειμένου με αυτό τον τρόπο να αποζημιωθούν οι ξένοι στρατηγικοί εταίροι της επιχείρησης (SHELL και ENI) για την απώλεια του μονοπωλίου στις περιοχές ευθύνης των ΕΠΑ.