Το όνειρο κάθε υπουργού Ενέργειας είναι να καταφέρει να μειώσει τα τιμολόγια στο ρεύμα ή τουλάχιστον να αποφύγει να τα αυξήσει. Το είχε προσπαθήσει ο Πάνος Σκουρλέτης, θα το επιχειρήσει δίχως αμφιβολία και ο Γιώργος Σταθάκης με την διαφορά ότι πλέον η εξίσωση είναι κάπως πιο περίπλοκη απ' ότι πριν από μερικούς μήνες.
Την απαρτίζουν τρεις παράμετροι με διαφορετική μεταξύ τους δυναμική, δηλαδή οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) που πρέπει να αυξηθούν, το ΕΤΜΕΑΡ που μετά τον αναμενόμενο μηδενισμό του ελλείμματος των ΑΠΕ θα μειωθεί, αλλά και το κόστος χονδρικής της ενέργειας, που επίσης προβλέπεται να αυξηθεί.
Στην άσκηση που καλείται να επιλύσει ο υπουργός Ενέργειας, πρέπει οι τρεις αυτοί παράμετροι να συγχρονιστούν μεταξύ τους κατά τέτοιο τρόπο, ώστε το αποτέλεσμα στα τελικά τιμολόγια να βγάζει μηδενικές αυξήσεις, κάτι που εφόσον η κυβέρνηση επιτύχει, θα το διαφημίσει ως επιτυχία.
Ας τα πάρουμε λοιπόν με την σειρά ξεκινώντας από τα ΥΚΩ, την χρέωση που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές για να επιδοτούν το κόστος ηλεκτροδότησης των μη διασυνδεδεμένων νησιών καθώς και τα φθηνότερα ειδικά τιμολόγια ρεύματος, όπως το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ), και το πολυτεκνικό.
Μικρή αύξηση στα ΥΚΩ
Στο κεφάλαιο των ΥΚΩ, "μυρίζει" αυξήσεις, έστω και μικρές, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις από τους εμπλεκόμενους παίκτες. Βάσει του σχετικού νόμου η ΔΕΗ θα πρέπει κάθε χρόνο να ανακτά τα ποσά που αντιστοιχούν για την κάλυψη των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, αλλά αυτό έχει να γίνει από το 2012. Σαν αποτέλεσμα, η επιχείρηση διεκδικεί αθροιστικά ένα ποσό 600 εκατ. ευρώ το οποίο όμως αμφισβητεί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που έχει με την σειρά της απαιτήσει από τους διαχειριστές ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ να "τρέξουν" αναδρομικά το λογαριασμό, (να κάνουν δηλαδή αυτό που δεν έκαναν όλα τα προηγούμενα χρόνια), προκειμένου μέχρι τον Ιούνιο να της έχουν καταθέσει τους υπολογισμούς τους. Το νούμερο που θα προκύψει για την τριετία 2012-2015 είναι σίγουρο ότι θα είναι πολύ χαμηλότερα από τα 600 εκατ. ευρώ, με τις πληροφορίες να μιλούν για περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Στην συνέχεια η ΡΑΕ και αφού συνυπολογίσει την βουτιά των τιμών του πετρελαίου κατά την διετία 2015-2016, θα εκδώσει γνωμοδότηση, ωστόσο την τελική απόφαση, που για να έχει ισχύ απαιτεί νομοθετική ρύθμιση, θα την λάβει το ΥΠΕΝ. Το υπουργείο έχει φυσικά το δικαίωμα να πει ότι δεν θα ανακτηθούν όλα τα χρήματα που γνωμοδότησε η ΡΑΕ, υπάρχει ωστόσο και η πίεση των δανειστών που εδώ και καιρό ζητούν να εισπραχθούν πλήρως τα ποσά, προκειμένου να αποζημιωθεί η ΔΕΗ. Οποίο αποτέλεσμα και αν προκύψει, η εκκαθάριση των ΥΚΩ για τα έτη 2012 και εντεύθεν θα μπει στη συμφωνία με τους δανειστές και η αποπληρωμή (ανάκτηση) μέσω των λογαριασμών ρεύματος θα αποτελέσει μνημονιακή υποχρέωση με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Το πιθανότερο είναι ότι θα προκύψει κάποιο ποσό το οποίο η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να το κατανείμει σε βάθος 3ετίας, προκειμένου η επιβάρυνση στους καταναλωτές να είναι η μικρότερη δυνατή. Σημειωτέον ότι η ΔΕΗ έχει ήδη καταθέσει πρόταση στο ΥΠΕΝ που μιλά για επιβάρυνση στους λογαριασμούς της τάξης του ενός ευρώ.
Κάτω το ΕΤΜΕΑΡ, πάνω η τιμή χονδρικής στην ενέργεια
Ο δεύτερος παράγοντας της εξίσωσης λέγεται ΕΤΜΕΑΡ το οποίο και πρόκειται να μειωθεί. Και αυτό καθώς όλα τα μέτρα που έχουν μέχρι σήμερα ληφθεί, με κυριότερο την επιβολή της χρέωσης προμηθευτή, υπεραποδίδουν, και οδηγούν σε μηδενισμό του ελλείμματος των ΑΠΕ στα τέλη του 2017, ίσως και ακόμη νωρίτερα. Θυμίζουμε ότι ο μηδενισμός του ελλείμματος μέχρι τα τέλη του 2017 αποτελεί μνημονιακή δέσμευση. Ενας συνεχής μηχανισμός αξιολόγησης μέσω του ΛΑΓΗΕ που διαχειρίζεται και τον λογαριασμό παρακολουθεί ανά τρίμηνο το έλλειμμα.
Ναι μεν θα μειωθεί το ΕΤΜΕΑΡ, δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο για το κόστος της ενέργειας στην αγορά χονδρικής, όπου τα στοιχεία δείχνουν ότι φέτος θα κινηθεί υψηλότερα τόσο από το 2016, όσο και από το 2015. Η Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ) ανεβαίνει σταθερά, και συνεπικουρούμενη από το γεγονός ότι η τιμή του φυσικού αερίου κινείται φέτος σε υψηλότερα από πέρυσι επίπεδα, οι πάντες έχουν προεξοφλήσει αύξηση του κόστους ενέργειας στην χονδρεμπορική. Το πιθανότερο είναι ότι κάποια στιγμή θα αντικατοπτρισθεί και στα τιμολόγια.
Τρεις επομένως εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους παράμετροι, ο καθένας με την δική του δυναμική και αυτονομία, θα καθορίσουν την φετινή πορεία των τιμολογίων στο ρεύμα. Αυτή την εξίσωση καλείται να επιλύσει ο Γ. Σταθάκης με στόχο- τι άλλο- τις μηδενικές αυξήσεις. Τουλάχιστον αυτή είναι η επιδίωξή του, και σε περίπτωση που τα καταφέρει, η κυβέρνηση θα "διαφημίσει" το γεγονός προβάλλοντας ότι πέτυχε να διατηρήσει τα τιμολόγια σταθερά. Αν μάλιστα καταφέρει και να τα μειώσει, τότε οι πολιτικοί πόντοι σε μια τόσο δύσκολη για την κυβέρνηση συγκυρία θα είναι ακόμη περισσότεροι, το σενάριο ωστόσο δεν μοιάζει υπό τις παρούσες συνθήκες και πολύ εφικτό.
Σε κάθε περίπτωση, το πιθανότερο είναι ότι οι όποιες ανακοινώσεις θα αργήσουν να γίνουν, αφού στόχος της κυβέρνησης είναι να καταφέρει να παρουσιάσει όλα τα παραπάνω στοιχεία, ενταγμένα σε ένα ενιαίο πακέτο με μηδενικό αποτέλεσμα. Σαν να λέμε, αύξηση ΥΚΩ και κόστους ενέργειας συν μείωση του ΕΤΜΕΑΡ, ίσον μηδέν. Η επιτυχία ωστόσο του εγχειρήματος δεν εξαρτάται από την κυβέρνηση, αφού μια απρόσμενη αύξηση στο κόστος της ενέργειας θα μπορούσε να διακυβεύσει το στόχο που η ίδια έχει θέσει.