Σε τροχιά υλοποίησης φαίνεται ότι έχει μπει πλέον το σχέδιο για τον αγωγό East Med, καθώς σήμερα πρόκειται να διεξαχθεί στα γραφεία της Κομισιόν στις Βρυξέλλες συνάντηση των αρμόδιων επιτελών Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ιταλίας για το συγκεκριμένο θέμα.
Η συνάντηση “Preparatory meeting on East Mediterranean Gas” θα διεξαχθεί σε επίπεδο γενικών γραμματέων ή διευθυντών των υπουργείων Ενέργειας των τεσσάρων χωρών και από ελληνικής πλευράς θα συμμετάσχει ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Μ. Βερροιόπουλος.
Επί τάπητος θα τεθούν οικονομικές και τεχνικές πλευρές του σχεδίου για τον αγωγό, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, θα οριστικοποιηθούν και οι λεπτομέρειες για την επικείμενη διάσκεψη σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας των τεσσάρων χωρών επί του θέματος, η οποία προγραμματίζεται να διεξαχθεί τον επόμενο μήνα στο Ισραήλ.
Θετικές εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του έργου
Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει για το αν και κατά πόσο το έργο είναι βιώσιμο. Άλλωστε, εφόσον τελικά κατασκευαστεί, θα πρόκειται για το μεγαλύτερο υποθαλάσσιο αγωγό στον κόσμο, ο οποίος θα συνδέει τα ισραηλινά και κυπριακά κοιτάσματα με την ευρωπαϊκή αγορά, ακολουθώντας τη διαδρομή Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα κι από εκεί θα καταλήγει στις ιταλικές ακτές.
Η μελέτη που παρουσιάστηκε στη Γενική Διεύθυνση για την Ενέργεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την IGI Poseidon (στην οποία συμμετέχουν εξ ημισείας ΔΕΠΑ και Edison), διαπιστώνει ότι η κατασκευή του αγωγού θα κοστίσει περίπου 5,7 δισ. δολάρια, αρκετά λιγότερο από τις ανησυχίες που είχαν εκφραστεί αρχικά, και εκτιμά ότι ο αγωγός είναι τεχνικά εφικτός και εμπορικά βιώσιμος.
Έτσι, η προσοχή πλέον έχει στραφεί στο πως θα αντληθεί σημαντικό μέρος των απαιτούμενων για την υλοποίηση του έργου πόρων από την ΕΕ, ώστε ο αγωγός να υλοποιηθεί εντός χρονοδιαγράμματος και η λειτουργία του να ξεκινήσει το 2021, όπως προβλέπεται.
Όπως, άλλωστε, σημειώνεται και στην ανακοίνωση του ΥΠΕΝ μετά την τριμερή συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στις 8 Δεκεμβρίου ΥΠΕΝ «συνομολογήθηκε ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο και όλες οι πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους που οι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι πρόκειται για έργο τεχνικά και εμπορικά ρεαλιστικό. Αποφασίστηκε να επιδιωχθεί να γίνει σύντομα συνάντηση σε επίπεδο Υπουργών, με τη συμμετοχή του αρμοδίου Ευρωπαίου Επιτρόπου, προκειμένου να εξεταστούν τα επόμενα βήματα στην προώθηση του έργου».
Έτσι, λοιπόν, η σημερινή συνάντηση αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση.
Καταλύτης εξελίξεων το έντονο ιταλικό ενδιαφέρον
Οι προοπτικές του συγκεκριμένου έργου έχουν εξαρχής συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον από ελληνικής και κυπριακής πλευράς. Μέχρι πρότινος, όμως, δυο σημαντικές παράμετροι δεν είχαν ξεκαθαρίσει:
Α) Αν τελικά το Ισραήλ θα δώσει βάρος στη συγκεκριμένη επιλογή για την μεταφορά αερίου από τα κοιτάσματά του προς την Ευρώπη ή θα προτιμήσει να εστιάσει στην προοπτική της τουρκικής διόδου
Β) Αν η ΕΕ θα δώσει βάρος στην ενίσχυση της προοπτικής του συγκεκριμένου έργου.
Πλέον, φαίνεται ότι αναβαθμίζονται οι προοπτικές του έργου, με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που δείχνει τελευταία η Ιταλία να αποτελεί καταλύτη για τις περαιτέρω εξελίξεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το θέμα το East Med συζητήθηκε σε πρόσφατη συνάντηση μεταξύ του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της χώρας Κάρλο Καλέντα, και του αντιπροέδρου της Κομισιόν, αρμόδιου για θέματα Ενεργειακής Ένωσης, Μάρος Σέφκοβιτς, με την ιταλική πλευρά να εκδηλώνει για πρώτη φορά σε υψηλό επίπεδο την πρόθεσή της να εμπλακεί ενεργά στην υποστήριξη του έργου.
Βέβαια, ούτως ή άλλως η Ιταλία συμμετείχε ως ενδιαφερόμενο μέρος σε σειρά συναντήσεων για τον East Med, αφού προβλέπεται και σύνδεσή του με τον Poseidon, που θα συνδέει Ελλάδα και Ιταλία, ενώ και η Edison συμμετέχει στα σχέδια για την κατασκευή του East Med.
Το αμοιβαίο ενδιαφέρον των τεσσάρων μερών (Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ιταλίας) για τον East Med επιβεβαιώθηκε και κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχαν επί του θέματος στις 1 Δεκεμβρίου στη Ρώμη, στο περιθώριο της συνόδου της «Ένωσης για τη Μεσόγειο», οι Σταθάκης, Λακκοτρύπης, Καλέντα και Άνταμ (σύμβουλος του Στάινιτς) με τον Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, επίτροπο της ΕΕ για την Ενέργεια και τη Δράση για το Κλίμα.
Η ενεργός εμπλοκή της Ιταλίας ενισχύει σημαντικά τις προοπτικές του East Med, τόσο εντός ΕE, αφού πλέον η υλοποίησή του δεν αναδεικνύεται μόνο ως ελληνο-κυπριακή επιδίωξη. Ταυτόχρονα, ενισχύει την οικονομική και γεωπολιτική σημασία του, έναντι ανταγωνιστικών σχεδίων για μεταφορά του φυσικού αερίου της ΝΑ προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις διπλωματικών πηγών, το μειωμένο κόστος σε συνδυασμό με την ενεργό συμμετοχή της ΕΕ θα διευκολύνουν το Ισραήλ να στραφεί αποφασιστικά στη συγκεκριμένη επιλογή έναντι της εναλλακτικής της τουρκικής διόδου.
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση έπαιξε και η πρόσφατη συνάντηση που είχε με τον Υπουργό Εθνικών Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτς, ο Φραντσέσκο Σταράτσε, διευθύνων σύμβουλος της Enel Group, κατά τη διάρκεια της οποίας ο δεύτερος εξέφρασε το ζωηρό ενδιαφέρον της ιταλικής πλευράς για την αγορά ισραηλινού φυσικού αερίου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το ζήτημα του East Med συζητήθηκε και κατά τις επαφές που είχε με την κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα τις προηγούμενες ημέρες ο επίτροπος Κανιέτε. Μάλιστα, σε συνέντευξη που παραχώρηση ο κ. Κανιέτε δήλωσε ότι υπάρχει πλήρης συμφωνία με την ελληνική πλευρά.