Ας αντιπαρέλθουμε τα γεγονότα που οδήγησαν στην αποτυχία μίας έτσι και αλλιώς λαθεμένης πολιτικής επιλογής για την ιδιωτικοποίηση του ενός από τους δύο βραχίονες του ενεργειακού συστήματος της χώρας, που είναι ο Διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Αερίου (ΔΕΣΦΑ). Όπως έχουμε επανειλημμένα υποστηρίξει μέσα από αρθρογραφία μας στο energia. gr αλλά και ευρύτερα, η όλη σύλληψη, οργάνωση και υλοποίηση του διαγωνισμού ιδιωτικοποίησης από το ΤΑΙΠΕΔ, που ξεκίνησε επί συγκυβέρνησης ΝΔ- ΠΑΣΟΚ το 2012 και με την σύμφωνη γνώμη και ενθάρρυνση της Τρόικα, ήτο από την αρχή ναρκοθετημένη αφού προσέκρουσε σε βασικές αρχές περί ανταγωνισμού της ΕΕ (λ.χ. τρίτο ενεργειακό πακέτο) ενώ ταυτόχρονα αποδυνάμωνε, για να μην πούμε μηδένιζε, τον ρόλο του ΔΕΣΦΑ ως βασικού οχήματος άσκησης ενεργειακής πολιτικής. Για αυτό και τελικά ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος με την αναγκαστική αποχώρηση του ενός και μοναδικού διεκδικητή, της Αζέρικης κρατικής εταιρείας Socar, που τον Ιούνιο του 2013 είχε καταθέσει δεσμευτική προσφορά 400 εκ. ευρώ για την απόκτηση του 66% του ΔΕΣΦΑ.

Πολλοί, συμπεριλαμβανομένων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, και σχεδόν του συνόλου του Τύπου έσπευσαν να ομιλήσουν περί ναυαγίου του εν λόγω διαγωνισμού υποστηρίζοντας ότι η απώλεια ενός ξένου επενδυτή δυσφημεί επιχειρηματικά την χώρα, υπονομεύει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και δημιουργεί πρόβλημα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού αφού το κράτος δεν θα εισέπραττε το μυθώδες ποσό των 180 εκατομμυρίων ευρώ για την πώληση ενός απόλυτα πλειοψηφικού πακέτου και με άμεση επίπτωση την απώλεια ελέγχου της ενεργειακής ραχοκοκαλιάς της χώρας. Ασφαλώς και η απώλεια του επίδοξου επενδυτή, στο πρόσωπο της Socar (η οποία ως βασικός παραγωγός πετρελαίου και αερίου αντιμετωπίζει μύρια όσα οικονομικά προβλήματα το τελευταίο διάστημα λόγω της κάθετης πτώσης των τιμών του αργού και φυσικού αερίου) δεν αποτελεί πλήγμα για την οικονομία της χώρας λαμβάνοντας υπ’ όψη τα τελευταία απολογιστικά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2016, όπου σημειώθηκε πλεόνασμα 4.4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ διόλου δεν εθίγησαν οι αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας στον ενεργειακό τομέα. Αντιθέτως αυτές παραμένουν απόλυτα θετικές λόγω της υπανάπτυξης που εδώ και χρόνια παρατηρείται σε όλο σχεδόν το φάσμα εφαρμογών (δηλ. φ. αέριο, ΑΠΕ, ενεργειακή αποδοτικότητα, συμπαραγωγή, υδρογονάνθρακες). Όπου η διείσδυση του φυσικού αερίου στον ενεργειακό μίγμα της χώρας, δεδομένου ότι αυτό πρωτοεισήχθει στην Ελλάδα μόλις προ 20ετίας, να ευρίσκεται στο επίκεντρο της αναπτυξιακής διαδικασίας αφού το μεγαλύτερο μέρος της περιφέρειας και του αστικού ιστού της χώρας παραμένει εκτός δικτύου.

Καθώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επέστρεψε σε σημείο μηδέν σε ότι αφορά την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ αφού, όπως εδήλωσε ο ίδιος ο Υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας, κ. Γ. Σταθάκης, μόλις την περασμένη εβδομάδα, «εξετάζονται όλα τα σενάρια πώλησης από πλευράς ποσοστού που θα διατεθεί», θα πρέπει επιτέλους να γίνει αντιληπτό περί τίνος ομιλούμε όταν αναφερόμαστε στην εκχώρηση μέρους του Διαχειριστή σε μία τρίτη εταιρεία, δηλ. σε έναν επενδυτή. Υπό αυτή την έννοια θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο ΔΕΣΦΑ δεν αποτελεί μία αμιγώς εμπορική επιχείρηση με απεριόριστες προοπτικές ανάπτυξης εντός και εκτός Ελλάδος αλλά ως Διαχειριστής του συστήματος ο ρόλος του είναι ιδιαίτερα περιχαρακωμένος λειτουργικά και επιχειρηματικά. Άρα ο όποιος επίδοξος επενδυτής θα πρέπει εξ’ ορισμού να έχει περιορισμένες προσδοκίες περί εσόδων και κερδοφορίας από την συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο του ΔΕΣΦΑ. Με την συμμετοχή του αυτή να εξυπηρετεί απλά και μόνο κάποιας μορφής στρατηγικά σχέδια σε μία από τις λίγες ανερχόμενες αγορές φυσικού αερίου της Ευρώπης. Εάν ο εν λόγω επενδυτής αποβλέπει σε κερδοσκοπία και πλουτισμό μέσω της ανατίμησης του κεφαλαίου που πρόκειται να τοποθετήσει στην Ελληνική ενεργειακή αγορά τότε θα πρέπει να περιμένει το νέο γύρο αποκρατικοποιήσης της ΔΕΠΑ, μέσω του σχεδιαζόμενου IPO. Εκεί ενδεχομένως ή στην επίσης αναδυόμενη αγορά ηλεκτρισμού να του προσφερθεί μία τέτοια ευκαιρία.

Μακρά από ναυάγιο η «αποτυχία» μπορεί να χαρακτηρισθεί ο άγονος διαγωνισμός ιδιωτικοποίησης του 2013, αφού σήμερα ανοίγονται νέες και πλέον ελπιδοφόρες προοπτικές για την ανάπτυξη του ΔΕΣΦΑ και μαζί με αυτές για την περαιτέρω εξέλιξη του συστήματος φυσικού αερίου της χώρας. Με την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην πρόσληψη συμβούλου με άμεσο στόχο την επανεκτίμηση της αξίας της εταιρείας και εν συνεχεία την λήψη απόφασης για πώληση ενός ποσοστού, που σύμφωνα με πληροφορίες τοποθετείται γύρω στο 25%, (πράγμα που εξασφαλίζει στον ενδιαφερόμενο επενδυτή δικαιώματα μειοψηφίας) ανοίγει ο δρόμος για την δημιουργία ενός πράγματι ισχυρού φορέα που θα γίνει ο ΔΕΣΦΑ αφού σε αυτόν θα συμμετέχουν τα ΕΛΠΕ (ελέγχουν σήμερα το 35%) και ένας νέος επενδυτής που θα προέρχεται από τον ενεργειακό χώρο. Η νέα διάταξη δυνάμεων που θα προκύψει θα εξασφαλίζει στον ΔΕΣΦΑ επιπλέον πρόσβαση σε κεφάλαια, τεχνογνωσία και στρατηγικές συμμαχίες, απαραίτητες προϋποθέσεις για τη δυναμική ανάπτυξη του με σκοπό την εξυπηρέτηση των ενεργειακών αναγκών της χώρας.