Τι και αν τα στοιχεία πιστοποιούν έξαρση του φαινομένου, τι και αν έχουν δαπανηθεί ιδιωτικοί και δημόσιοι πόροι που ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ, έχουν συσταθεί επιτροπές και υποεπιτροπές, έχουν ανακοινωθεί “άσπρες” και “μαύρες” λίστες πρατηρίων και “μυστικά αυτοκίνητα”. 

Το λαθρεμπόριο παραμένει στο απυρόβλητο, αφού το κράτος νομοθετεί αλλά δεν εφαρμόζει τους νόμους του, με πιο σκανδαλώδη από κάθε άλλη περίπτωση, το σύστημα εισροών- εκροών στα πρατήρια, το κατεξοχήν μέτρο για την πάταξη του φαινομένου, που κόστισε συνολικά σε πρατηριούχους και Δημόσιο (χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Δαπανών) κοντά στα 95 εκατ. ευρώ.

Μυστήριο καλύπτει το γεγονός ότι παρ’ ότι έχει εγκατασταθεί στο 99% των πρατηρίων, τα οποία και αποστέλουν κανονικά στοιχεία στο υπουργείο Οικονομικών, εντούτοις το σύστημα συνεχίζει στην πράξη να μην λειτουργεί, όπως κατήγγειλε για πολλοστή φορά χθες ο Γιάννης Αλιγιζάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών σε σχετική εκδήλωση. Τα στοιχεία δεν τυγχάνουν επεξεργασίας, ούτε αξιοποιούνται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, στην ουσία επομένως είναι άχρηστα, και το επιχείρημα ότι το προσωπικό της είναι λιγοστό δεν δημιουργεί λιγότερο αλγεινές εντυπώσεις. Χαρακτηριστική είναι η έρευνα του Πολυτεχνείου, που με βάση ένα δείγμα 150 πρατηρίων στην Αττική, διαπίστωσε πως μία στις έξι αντλίες πρατηρίων (14,5%) κλέβουν τον καταναλωτή, παρουσιάζοντας περίεργες διαφορές ανάμεσα σε αυτό που πληρώνει και σε εκείνο που παραλαμβάνει. Το εντυπωσιακό είναι ότι οι αποκλίσεις αυτές καταγράφονται από τα συστήματα εισροών- εκροών, τα οποία και έχουν εγκατασταθεί στα περισσότερα σημεία διακίνησης, όπως είπε ο καθηγητής Φάνης Ζαννίκος που επιμελήθηκε την έρευνα. Ουδείς όμως στο υπουργείο Οικονομικών ελέγχει τα στοιχεία !

Σαν αποτέλεσμα της αχρηστίας στην οποία έχει περιπέσει το σύστημα, αφενόςτο Δημόσιο δεν μπορεί να εισπράξει διαφυγόντα έσοδα 250- 300 εκατ ευρώ ετησίως, αφετέρου ενισχύεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός στην αγορά από τους παρανομούντες σε βάρος των υγιών επαγγελματιών και επιχειρήσεων.

Στο σύστημα εισροών-εκροών υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, άσχετα αν δεν εφαρμόζεται. Αλλού ακόμη αναζητείται όπως με τα περίφημα GPS στα βυτιοφόρα. Υποτίθεται ότι θα παρακολουθούσαν τις μετακινήσεις των οχημάτων, ωστόσο συνεχίζουν να αγνοούνται, καθώς εκκρεμεί ακόμη η επίμαχη κοινή υπουργική απόφαση για τις προδιαγραφές τους. Το αυτό συμβαίνει με τις αποφάσεις για την επέκταση του συστήματος εισροών εκροών σε όλους τους αποθηκευτικούς χώρους που αποθηκεύουν ή διακινούν καύσιμα, από τους σταθμούς αεροπορικών καυσίμων, τις μαρίνες, και τα εργοτάξια, μέχρι τα πάρκινγκ των ΚΤΕΛ και άλλους ύποπτους χώρους για λαθρεμπόριο. 

Με άλλα λόγια, ουδείς μπορεί να απαντήσει τι ακριβώς συμβαίνει με το λαθρεμπόριο στη χώρα μας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το αφήγημα της κυβέρνησης για την καταπολέμησή του, η οποία και θα έφερνε έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων στο δημόσιο ταμείο, έχει καεί. 

Στο ράφι το λαθρεμπόριο, χέρι στην τσέπη

Την ίδια στιγμή όμως που η κυβέρνηση δεν βάζει χέρι στο λαθρεμπόριο, απλώνει το χέρι στην τσέπη όλων των καταναλωτών αυξάνοντας για του χρόνου τους φόρους κατά 492 εκατ. ευρώ.

Το κακό είναι ότι οι νέοι αυτοί φόροι, ακόμη και αν εισπραχθεί ένα σημαντικό μέρος τους, θα μας κοστίσουν πολλαπλάσια, όπως εκτιμά η έρευνα του ΙΟΒΕ που παρουσιάσθηκε χθες σε ειδική μερίδα που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορείας Πετρελαιοειδών. Αφενός οι νέοι αυτοί φόροι θα περιορίσουν κατά 0,3% ή 530 εκατ. ευρώ το χρόνο για το διάστημα 2017-2019 την προσδωκόμενη αύξηση του ΑΕΠ, αφετέρου ακριβώς εξαιτίας αυτού του λόγου, θα μειώσουν κατά 10.700 θέσεις το χρόνο την προσδωκόμενη απασχόληση, καθώς και κατά 178 εκατ. ευρώ τα έσοδα από άλλους φόρους και εισφορές. 

Ακόμη και αν παρά τη μείωση της κατανάλωσης, καταστεί εφικτή η είσπραξη 408 από τα 492 εκατ. ευρώ όπως εκτιμά το ΙΟΒΕ, οι παράπλευρες απώλειες θα είναι τέτοιες που ακυρώνουν τα όποια οφέλη. Αν μάλιστα οι αυξήσεις των φόρων στα έσοδα του Δημοσίου ανοίξουν νέο παράθυρο στο λαθρεμπόριο, όπως πιθανολογεί η έρευνα, αυξάνοντας για παράδειγμα κατά 4% τη παράνομη διακίνηση στο ντίζελ και κατά 1% στις βενζίνες, τότε τα μισά από τα προσδοκώμενα έσοδα θα γίνουν καπνός. Αντί για 492 εκατ ευρώ, στα δημόσια ταμεία δεν θα μπουν παρά 277 εκατ. ευρώ το χρόνο για την τριετία 2017-2019. 

Σε κάθε περίπτωση αυτές ακριβώς οι αυξήσεις της φορολογίας στα καύσιμα, θα οδηγήσουν, σύμφωνα με την έρευνα του ΙΟΒΕ σε άνοδο των τιμών, αύξηση κόστους για τις επιχειρήσεις, μείωση της κατανάλωσης και των εσόδων του Δημοσίου, ενώ οι επιπτώσεις θα είναι ακόμη δυσμενέστερες εφόσον συνυπολογιστεί πιθανή έξαρση του λαθρεμπορίου, όπως προβλέπει το ένα από τα σενάρια που εξέτασε η έρευνα. Σύμφωνα με αυτό, τα επιπλέον έσοδα από τις αυξήσεις των φόρων θα περιοριστούν σε 274, 277, και 281 εκατ. ευρώ αντίστοιχα για την τριετία 2017-2019 έναντι των προσδοκώμενων 408,414, και 421 εκατ. ευρω. Αν πάλι κατά την ερχόμενη τριετία η οικονομία αναπτυχθεί με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 1%, τότε τα επιπλέον έσοδα λόγω των φόρων στα καύσιμα θα διαμορφωθούν αντίστοιχα σε 325, 249 και 179 εκατ. ευρώ.