27 07 2016 | 09:54
«Τόσο η υπεράκτια παραγωγή υδρογονανθράκων, όσο και η χερσαία αποτελούν παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης και μπορεί να συμβάλουν στον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας μας. Ειδικά τώρα, μετά και τις εξελίξεις στη Βρετανία με το Brexit και όποτε αυτό ολοκληρωθεί, έχει μεγάλη σημασία και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μιας και η ΕΕ, αν αποχωρήσει η Μεγάλη Βρετανία, θα γίνει φτωχότερη σε εγχώριους πόρους υδρογονανθράκων», σημείωσε στην εισήγησή της η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χαρά Καφαντάρη στο σχ/ν του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το "Πλαίσιο για την ασφάλεια στις υπεράκτιες εργασίες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/30/ΕΕ, τροποποίηση του π.δ. 148/2009 και άλλες διατάξεις".
Ακολουθεί η πρωτολογία της κας Καφαντάρη:
Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, σήμερα συζητάμε το σχέδιο νόμου «Πλαίσιο για την ασφάλεια στις υπεράκτιες εγκαταστάσεις έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, ενσωμάτωση της οδηγίας 2013/30/ΕΕ, τροποποίηση του π.δ. 148/2009 και άλλες διατάξεις».
Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που εγώ θα το χαρακτήριζα πολυνομοσχέδιο, γιατί πέραν της ενσωμάτωσης της οδηγίας, αφορά και άλλες ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Είναι θετικό το ότι ψηφίστηκε επί της αρχής ευρύτατα και στις Επιτροπές, είναι θετική –ειδικά στο πρώτο κομμάτι, που αφορά αυτήν καθεαυτή την οδηγία- η συναίνεση και η αποδοχή από τον διάλογο που έγινε με τους φορείς στην αντίστοιχη Επιτροπή.
Έρχεται, λοιπόν, η Βουλή να κυρώσει την εν λόγω οδηγία σαν νομοσχέδιο, που είναι, όπως είπα πριν, προϊόν διαβούλευσης με φορείς και κοινό. Αφορά τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, μέσω μεταβατικών διατάξεων, αλλά και τις μελλοντικές. Σήμερα υπάρχουν εγκαταστάσεις στο εξαντλημένο πια κοίτασμα φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα και στο κοίτασμα πετρελαίου στον Πρίνο. Θα ήθελα να σημειώσω ότι η υπεράκτια παραγωγή υδρογονανθράκων όσο και η χερσαία αποτελούν παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης και μπορεί να συμβάλουν στον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας μας. Ειδικά τώρα, μετά και τις εξελίξεις στη Βρετανία με το Brexit και όποτε αυτό ολοκληρωθεί, έχει μεγάλη σημασία και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μιας και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν αποχωρήσει η Μεγάλη Βρετανία, θα γίνει φτωχότερη σε εγχώριους πόρους υδρογονανθράκων.
Ξεκίνησαν όλα το 2010 από ένα μεγάλο ατύχημα με έντεκα θύματα, μεγάλη διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού, από έκρηξη σε πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου. Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή, δεν θα τα επαναλάβω. Θα πω όμως ότι επί διοίκησης Ομπάμα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά νέοι κανονισμοί, που θα διέπουν τις υπεράκτιες εργασίες.
Στο πλαίσιο αυτό και στην αναγκαιότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει ενιαία στάση και νομοθεσία, τόσο στην προφύλαξη όσο και στην αντιμετώπιση τέτοιων ατυχημάτων με βάση την αρχή της προφύλαξης, έγινε και η εν λόγω οδηγία. Και αναφέρεται και στο εν λόγω νομοσχέδιο η θεμελιώδης αρχή της προφύλαξης, την οποία υλοποιεί η συγκεκριμένη οδηγία μέσα στο εν λόγω νομοσχέδιο.
Εδώ θα ήθελα να πω ότι το χαρακτηρίζω ως ένα πολυνομοσχέδιο, γιατί ουσιαστικά αφορά τρία κομμάτια. Το πρώτο μέρος, λοιπόν, του σχεδίου νόμου, από το άρθρο 1 έως το 35, αφορά την ενσωμάτωση της οδηγίας 30/2013. Η οδηγία αναφέρεται στις υπεράκτιες εργασίες έρευνας εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, παλιές και νέες, όλων των τύπων, τόσο παραγωγικές όσο και μη παραγωγικές, καθώς και όσες βρίσκονται στα χωρικά ύδατα, αλλά και όσες βρίσκονται στα διεθνή ύδατα, όπου η παράκτια χώρα διαθέτει δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Το σχέδιο νόμου αναφέρεται στον ειδικό τομέα της ασφάλειας και της πρόληψης σοβαρών ατυχημάτων στις υπεράκτιες εγκαταστάσεις. Τα λοιπά θέματα –περιβάλλοντος, υγιεινής και ασφάλειας εγκαταστάσεων, προσωπικού κ.λπ.- καλύπτονται από το νομικό πλαίσιο, το διεθνές, το εθνικό και φυσικά το κοινοτικό.
Σημαντικό στοιχείο είναι ότι εισάγεται η αρχή ότι ο κάτοχος της άδειας έρευνας είναι οικονομικά υπόλογος για την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς. Προβλέπεται η ίδρυση αρμόδιας Ανεξάρτητης Αρχής, η οποία θα είναι ανεξάρτητη από την αρχή αδειοδότησης για την παραχώρηση δικαιώματος έρευνας, τόσο διοικητικά όσο και οικονομικά. Για την οικονομική της αυτοτέλεια, θα συλλέγει έσοδα από τους έχοντες δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν δύο υπεράκτιες εγκαταστάσεις, μία στο εξαντληθέν κοίτασμα φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα και η άλλη στο υπό εκμετάλλευση του Πρίνου. Οι δύο πλωτές αυτές εγκαταστάσεις, λόγω της γειτνίασής τους και των τεχνικών χαρακτηριστικών τους, θεωρούνται σαν μία.
Ήδη έχει υπογραφεί η σύμβαση για την περιοχή Πατραϊκός, που, αν ευοδωθεί η έρευνα και βρεθεί κοίτασμα, τότε μία τουλάχιστον υπεράκτια εγκατάσταση θα προστεθεί. Ακόμα σήμερα αξιολογούνται προσφορές που έχουν κατατεθεί για τρία θαλάσσια μπλοκ στο Ιόνιο.
Στο μεταβατικό στάδιο, μέχρις ότου υπάρξουν έξι υπεράκτιες εγκαταστάσεις, οι αρμοδιότητες της αρμόδιας αρχής θα πραγματοποιούνται από την ΕΔΕΥ ΑΕ ως έχουσα την κατάλληλη γνώση και το κατάλληλο προσωπικό. Με βάση πρόνοιες του νόμου, δίνονται δυνατότητες έκδοσης κανονισμών, που μετά από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς θα μπαίνουν σε εφαρμογή.
Θεσμοθετείται η εκτίμηση κινδύνου με τη μελέτη μεγάλων κινδύνων και βέβαια εισάγεται στη διαδικασία αδειοδότησης για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων ένα νέο αποφασιστικής σημασίας στοιχείο, η εκτίμηση της ικανότητας του αιτούντος να προλαμβάνει και να αντιμετωπίζει μεγάλα ατυχήματα, καθώς και να καλύπτει την απορρέουσα από αυτά ευθύνη τους.
Επίσης, προβλέπεται η υποχρέωση διαχειριστών να λαμβάνουν μέτρα αποτροπής περιορισμού συνεπειών μεγάλων ατυχημάτων και να εκτελούν εργασίες στη βάση συστημικής διαχείρισης κινδύνου. Απαιτείται έγκριση μελέτης ασφάλειας σοβαρών κινδύνων, εταιρική πολιτική πρόληψης σοβαρών ατυχημάτων, σύστημα ασφάλειας και περιβαλλοντικής διαχείρισης, ενώ προβλέπεται η υποβολή σχεδίων αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης. Θεσμοθετείται η ανεξάρτητη επιβεβαίωση συμμόρφωσης για ασφάλεια και τα περιβαλλοντικά κρίσιμα στοιχεία. Αναγνωρίζεται ο ρόλος των εργαζομένων και η ενεργή συμμετοχή τους και προβλέπεται επίσης τριμερής διαβούλευση με τις εταιρείες και τις αρχές.
Επίσης, ρυθμίζονται θέματα διαφάνειας και διάχυσης πληροφοριών, τίθενται ρυθμίσεις για τις περιπτώσεις διασυνοριακών επιπτώσεων, ενώ προβλέπεται συντονισμός μεταξύ κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κοινές δράσεις με τρίτες χώρες. Τέλος, προβλέπονται και κυρώσεις.
Στο δεύτερο μέρος, το άρθρο 36 αφορά στην ΕΔΕΥ ΑΕ. Με το άρθρο αυτό στην ΕΔΕΥ, η οποία δεν χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατοχυρώνονται σαν έσοδά της τα μπόνους που εισπράττονται κατά την υπογραφή των συμβάσεων, το αντάλλαγμα παραγωγής, productionbonus και η ετήσια στρεμματική αποζημίωση για όλες τις συμβάσεις παραχώρησης έρευνας και εκμετάλλευσης, είτε αυτές υπογραφούν από την ίδια, είτε από τον Υπουργό.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν είχαν κατοχυρωθεί τα έσοδα κι έτσι τα signaturebonus των συμβάσεων που υπογράφηκαν το 2014 χάθηκαν για την ΑΔΕΥ και δεν είναι δυνατόν σήμερα να λειτουργήσει.
Επίσης, αυξάνεται ο αριθμός των αποσπάσεων από πέντε σε δέκα. Πέντε βρίσκονται στη φάση της ολοκλήρωσης ειδικών επιστημόνων από τους ήδη υπηρετούντες στο Δημόσιο, οι οποίοι μάλιστα θα συνεχίσουν να πληρώνονται από τις υπηρεσίες του, ώστε να μην επιβαρυνθεί άλλο το μετοχικό κεφάλαιο της ΕΔΕΥ μέχρις ότου αποκτήσει έσοδα.
Με το άρθρο 38 παρατείνεται η υπάρχουσα σύμβαση για το εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου νότιας Καβάλας, που βρίσκεται στο ΤΑΙΠΕΔ, ώστε να βρεθεί ικανός χρόνος και να εκπονηθούν οι αρχικές μελέτες για τη μετατροπή του σε υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το εν λόγω νομοσχέδιο, όσον αφορά την οδηγία, είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα στη δημιουργία ενός σαφούς και ολοκληρωμένου πλαισίου που είναι απόλυτα απαραίτητο για την ασφαλή πραγματοποίηση αυτού του τύπου των εργασιών. Είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα, γιατί μπροστά υπάρχει σημαντική πρόσθετη δουλειά, η οποία περιλαμβάνει την επεξεργασία και θέσπιση σειράς ειδικών κανονισμών και κατευθυντήριων γραμμών, οι οποίες θα καλύπτουν όλο το φάσμα των επιμέρους εργασιών. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να δημιουργηθεί και ο μηχανισμός εκείνος του δημοσίου ώστε όλα αυτά να ελέγχονται και να εφαρμόζονται απόλυτα στην πράξη.
Μιλάμε τώρα για τις άλλες ρυθμίσεις. Τελειώσαμε με το κομμάτι που αφορά στην οδηγία. Υπάρχουν μια σειρά ρυθμίσεις στο εν λόγω πολυνομοσχέδιο, όπως το λέω, ρυθμίσεις για το Εθνικό Κτηματολόγιο, εκσυγχρονισμός, αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών, επιτάχυνση, διαφάνεια, απλοποίηση συναλλαγών.
Υπάρχουν ρυθμίσεις που αφορούν δύο έργα –και μάλιστα στα άρθρα 39-44- που εντάχθηκαν το 2013 στο πρόγραμμα ΝΕR 300 και αυτό αφορά εμπορική επίδειξη τεχνολογιών, δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και καινοτόμων τεχνολογιών ΑΠΕ. Χρηματοδοτείται από έσοδα από πώληση δικαιωμάτων εκπομπών και αφορά έργα καινοτομίας. Δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και το θεσμικό πλαίσιο για την υλοποίησή τους, γι’ αυτό δίδεται παράταση ισχύος άδειας εγκατάστασης.
Επαναπροσδιορίζονται οι δράσεις για τις οποίες διατίθεται ποσοστό των εσόδων από πώληση αδιάθετων δικαιωμάτων ρύπων για το διάστημα 2016-2020. Εδώ πέρα ένα ποσό απ’ αυτά θα χρησιμοποιηθεί και για να προχωρήσει και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον».
Έχουμε σημαντικές ρυθμίσεις σε σχέση με τα λατομεία. Ξεκινώντας, κύριε Υπουργέ, θα πω ότι επιτέλους κάποια στιγμή πρέπει η πολιτεία να ολοκληρώσει τον καθορισμό των λατομικών περιοχών –εδώ και τριάντα χρόνια δεν έχει γίνει αυτό-, ώστε να αξιοποιηθούν τα λατομικά ορυκτά με έναν βιώσιμο τρόπο. Δίνεται παράταση για μια πενταετία. Η δυνατότητα καθορισμού λατομικών περιοχών λήγει στις 22-8-2016. Ας ελπίσουμε ότι θα είναι η τελευταία παράταση.
Εντάσσονται επιτρεπόμενες δράσεις, στο πλαίσιο των οποίων επιτρέπεται η ανέγερση κτηριακών εγκαταστάσεων σε απόσταση μεγαλύτερη των πεντακοσίων μέτρων από τη λατομική περιοχή, το οποίο μειώνεται στα πεντακόσια από τα χίλια. Ρυθμίζονται θέματα της εγγυητικής επιστολής που καταβάλλεται. Παρατείνεται η δυνατότητα υποβολής αιτημάτων παράτασης ένα εξάμηνο μετά τη λήξη της άδειας ή της σύμβασης μίσθωσης με την απαραίτητη πληρωμή παράβολου και επικαιροποιημένης Μ.Π.Ε., δηλαδή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επίσης, καταργείται η υποχρέωση δάσωσης ή αναδάσωσης εκτάσεων ίσου εμβαδού με εκείνο των εκτάσεων του λατομείου, ο χώρος επέμβασης του οποίου πρόκειται ούτως ή άλλως να αποκατασταθεί πλήρως, όπως διασφαλίζεται από τις κατατεθειμένες προς τούτο εγγυητικές επιστολές.
Αντίστοιχα, ορίζεται η υποχρέωση καταβολής ως ανταλλάγματος χρήσης όχι του 50%, όπως ισχύει σήμερα, αλλά το 100% της αξίας δασικής έκτασης. Παράταση δυνατότητας υποβολής αίτησης για ανανέωση περιβαλλοντικών όρων παρέχει τη δυνατότητα αξιοποίησης εκτάσεων που είναι υπό δικαστική αμφισβήτηση επί του ιδιοκτησιακού.
Έχουμε και άλλες ρυθμίσεις, που αφορούν την ενίσχυση της θεσμικής θωράκισης, σώματος επιθεωρητών, περιβάλλον, δόμησης, ενέργειας και μεταλλείων, ρυθμίσεις σχετικά με το ΙΓΜΕ και ΕΚΠΑΑ. Γνωρίζουμε ότι στις 24-6-2015 ανασυστάθηκε το ΙΓΜΕ και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οφείλεται και στη βούληση της Κυβέρνησης αλλά και στους αγώνες που έκαναν οι εργαζόμενοι.
Στο τρίτο μέρος του εν λόγω νομοσχεδίου εισάγονται και θεσμοθετούνται ρυθμίσεις για τους ενεργειακούς επιθεωρητές κτηρίων, συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού. Με τη συγκεκριμένη διάταξη συνδέεται η άσκηση δραστηριότητας του ενεργειακού επιθεωρητή με τα επαγγελματικά δικαιώματα, που στηρίζονται στο επιστημονικό υπόβαθρο κάθε μηχανικού, όπως προκύπτουν από το πρόγραμμα σπουδών τους. Ορίζονται τρεις τάξεις ενεργειακών μηχανικών, που ανταποκρίνονται στο βαθμό δυσκολίας των αντίστοιχων επιθεωρήσεων. Καταργούνται οι εξετάσεις και βέβαια υπάρχει ειδική μέριμνα για ενεργειακούς επιθεωρητές που έχουν επιτύχει σε διαγωνισμό.
Έχουμε μια σειρά τροπολογιών. Όπως τοποθετηθήκαμε κατά τη διάρκεια της εν λόγω Επιτροπής, θα έλεγα ότι συμφωνούμε με τις υπουργικές τροπολογίες, οι οποίες έχουν έρθει, και του Υπουργείου Παιδείας και του Υπουργείου Μεταφορών και Δικτύων.
Επίσης, υπάρχει μια τροπολογία που έφερε ο Υπουργός και αφορά το ΔΕΣΦΑ, για το οποίο συμφωνούμε, όπως τοποθετηθήκαμε και στην Επιτροπή. Με την εν λόγω τροπολογία γίνεται εξορθολογισμός της ανακτήσιμης διαφοράς του ΔΕΣΦΑ και επανακαθορισμός της ρυθμιζόμενης περιουσιακής βάσης του, προκειμένου να αποφευχθεί η υπέρογκη αύξηση τιμής φυσικού αερίου.
Όπως γνωρίζουμε πρέπει να πάρουμε μέτρα σε όλες τις κατευθύνσεις για την ενίσχυση κατανάλωσης φυσικού αερίου. Σε αυτό η ΔΕΠΑ παίζει σημαντικό ρόλο και μια σειρά περιοχές της χώρας εντάσσονται σταδιακά στο φυσικό αέριο.
Θα ήθελα να πω ότι η προστασία των χρηστών του φυσικού αερίου έχει πολλαπλά οφέλη. Εμποδίζει την αύξηση των τιμών των προϊόντων, υπηρεσιών που επηρεάζονται από το ενεργειακό κόστος. Αυτή η ρύθμιση είναι πολύ σημαντικό και για τη βιομηχανία που καταναλώνει φυσικό αέριο. Όπως καταλαβαίνουμε αυτό βοηθά την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Κύριε Υπουργέ, επειδή κάποια δευτερολογία θα υπάρχει, όπως γνωρίζω, αν και συζητάμε και επί της αρχής και επί των άρθρων ενιαία, θα ήθελα να επισημάνω ένα θέμα της επικαιρότητας. Αφορά την Αθήνα και ειδικά τη Δυτική Αθήνα και είναι το θέμα του πάρκου Τρίτση. Ευτυχώς απεκατεστάθη η ηλεκτροδότησή του. Είναι ένα θέμα ανοιχτό, σοβαρό.
Ο Πρωθυπουργός την προηγούμενη Παρασκευή και η Κυβέρνηση με ρυθμίσεις που έκανε, έδωσαν τον Ασύρματο για την περιοχή του Αγίου Δημητρίου, που ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Επίσης, από την άλλη μεριά έδωσε ένα μήνυμα, θα έλεγα, ότι πρέπει να ξεπερνάμε γραφειοκρατίες και επιμέρους ζητήματα μεταξύ Υπουργείων.
Γι’ αυτόν τον λόγο, θα έλεγα, μιας και το Υπουργείο σας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εμπλέκεται λόγω αρμοδιότητας –εδώ, βέβαια, πρέπει να πούμε ότι αρμοδιότητα έχει και το Υπουργείο Εσωτερικών-, ότι πρέπει να πάρετε την πρωτοβουλία οριστικής επίλυσης του ζητήματος. Διότι δεν μπορούμε να υδροδοτούμε και να ηλεκτροδοτούμε περιστασιακά το Πάρκο Τρίτση, το οποίο, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, είναι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πάρκο των Βαλκανίων, σημαντικός πνεύμονας πρασίνου και ποιότητας ζωής πρώτα για τη Δυτική Αθήνα και συνολικά για την Αττική, και να βρίσκεται στην κατάσταση που βρίσκεται.
Με τροπολογία στον ν. 4296/2014 δόθηκαν οι αρμοδιότητες του Μητροπολιτικού Φορέα Ανάπλασης και Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Αττικής, κατά το μέρος που αφορούσαν τον Οργανισμό Ανάπτυξης και Διαχείρισης Περιβαλλοντικού Πάρκου Αντώνης Τρίτσης, στον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας και μεταφέρονται όλες οι υποχρεώσεις του. Από εκεί δεν έχει προχωρήσει κάτι συγκεκριμένο.
Εγώ αυτή τη στιγμή εκφράζω την απαίτηση του κόσμου της Δυτικής Αθήνας να δοθεί μία οριστική λύση, να υπάρξει ένας φορέας διαχείρισης του Πάρκου Τρίτση, ένα διοικητικό σχήμα το οποίο θα παραμείνει, όσον αφορά την εποπτεία, στο Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, στο Διοικητικό Συμβούλιο του οποίου συμμετοχή, ουσιαστικά, θα έχει εκπρόσωπος του Υπουργείου, εκπρόσωπος της Περιφέρειας, εκπρόσωποι των Δήμων Αγίων Αναργύρων και Ιλίου, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, το Υπουργείο Παιδείας, εκπρόσωπος από την κοινωνία των πολιτών στην ευρύτερη περιοχή και βέβαια δύο εκπρόσωποι από τον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας.
Θα έλεγα, λοιπόν, ότι καλό είναι να πάρετε ως Υπουργείο –δεν ξέρω αν είναι προσωπική σας αρμοδιότητα, αλλά σαφώς το Υπουργείο έχει να κάνει- την πρωτοβουλία να λυθούν οι γραφειοκρατίες, να γίνει ουσιαστικός διάλογος και με το Υπουργείο Εσωτερικών και άμεσα, να προχωρήσουμε στη λύση αυτού του ζητήματος. Γιατί είναι θέμα ποιότητας ζωής για τη Δυτική Αθήνα και για όλη την Αθήνα.
Ευχαριστώ.