Ως εθνικό asset που θα μπορούσε να συμβάλλει στην ενίσχυση του ενεργειακού γεωπολιτικού ρόλου της χώρας μας και να ενταχθεί στην ευρύτερη προσπάθεια ανάδειξής της σε ενεργειακό κόμβο, ειδικά στον τομέα του φυσικού αερίου, «βλέπει» η κυβέρνηση το χώρο του εξαντλημένου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόλπο της Καβάλας, με τη λογική της μετατροπής του σε υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου.
Αυτό προκύπτει από το ρεπορτάζ που έκανε το energypress μετά την τοποθέτηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη Βουλή ο οποίος, αφήνοντας εκ νέου αιχμές για το ΤΑΙΠΕΔ είπε ότι «είναι αλήθεια ότι το ΤΑΙΠΕΔ στο οποίο έχει μεταφερθεί το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο δεν έχει δείξει κανένα ενδιαφέρον όλα αυτά τα χρόνια, παρά το γεγονός ότι σε όλη την Ευρώπη η αποθήκευση αερίου έχει πολύ μεγάλη σημασία και είναι περιζήτητοι τέτοιοι χώροι».
Οι πληροφορίες του energypress αναφέρουν ότι το ΥΠΕΝ, αφού ολοκληρωθεί το πόρισμα της Ομάδας Εργασίας που είχε συσταθεί στο Υπουργείο για να εξετάσει τις δυνατότητες αξιοποίησης του κοιτάσματος «Νότια Καβάλα» ως Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου, είναι διατεθειμένο να προχωρήσει τις διαδικασίες αξιοποίησης ακόμα και αν κάτι τέτοιο σημαίνει ότι θα τεθεί θέμα για «επιστροφή» της αρμοδιότητας και της ευθύνης από το ΤΑΙΠΕΔ στην κυβέρνηση. Ειρήσθω εν παρόδω ότι και ο ίδιος ο πρώην Υπουργός Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης που είχε υπογράψει τη μεταβίβαση του χώρου στο ΤΑΙΠΕΔ εμφανίζεται δυσαρεστημένος από το γεγονός ότι δεν υπήρξε καμία αξιοποίηση όλα αυτά τα χρόνια, είχε μάλιστα στείλει, ως υπουργός, σχετικές επιστολές προς την τότε διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ.
«Είναι προφανές ότι για το ΤΑΙΠΕΔ δεν αποτελεί προτεραιότητα η αξιοποίηση της Νότιας Καβάλας στο βαθμό που δεν μπορεί να δώσει έσοδα. Όμως για την εθνική ενεργειακή πολιτική τα κριτήρια είναι άλλα» λέγεται χαρακτηριστικά από αρμόδιο παράγοντα.
Στα κριτήρια αυτά προφανώς περιλαμβάνονται οι ανάγκες αποθήκευσης που φαίνεται ότι θα δημιουργηθούν στην ευρύτερη περιοχή μετά την πλήρη ανάπτυξη των κοιτασμάτων του Ισραήλ και της Κύπρου. Επίσης η προοπτική λειτουργίας του αγωγού ΤΑΡ το 2020 που αναβαθμίζει το ρόλο μιας υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου, όπως αυτή της Καβάλας, καθώς στη διαδρομή του αγωγού δεν υπάρχει σε λειτουργία άλλη αποθήκη. Στις δε γειτονικές με την Ελλάδα χώρες, η μόνη αποθήκη φυσικού αερίου σε λειτουργία, είναι αυτή του Σίρεν στη Βουλγαρία, με περιορισμένες όμως δυνατότητες αποθήκευσης και παροχής αερίου στο σύστημα.
Αντίστοιχα, λόγοι ασφάλειας εφοδιασμού είναι αυτοί που κάνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδιώκει τη δημιουργία τέτοιων χώρων, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι το έργο είχε αρχικώς ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντοςτης Ε.Ε. (PCI) για να απενταχθεί πέρυσι, στο βαθμό που η υπόθεση δεν είχε κάποια θετική εξέλιξη.
Ολοκληρώνει η Ομάδα Εργασίας
Η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος του αρμόδιου υπουργείου (ΥΠΕΝ), εκδηλώθηκε αρχικά προ ενός περίπου έτους με τη σύσταση της Ομάδας Εργασίας, δουλειά της οποίας είναι να εξετάσει τις δυνατότητες αξιοποίησης του κοιτάσματος «Νότια Καβάλα», ως Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου, στο πλαίσιο του γενικότερου ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας. Ειδικότερα, η Ομάδα Εργασίας έχει αναλάβει «να εξετάσει τις σχετικές τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους, σε συνδυασμό με το εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για το φυσικό αέριο και τους όρους ασφάλειας εφοδιασμούστην περιοχή, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα ως προς τις δυνατότητες αξιοποίησης της υπόγειας αποθήκης».
Οι πληροφορίες του energypress αναφέρουν ότι η Ομάδα Εργασίας, επικεφαλής της οποίας έχει τεθεί ο Γ.Γ. του υπουργείου Μιχάλης Βερροιόπουλος, βρίσκεται στη φάση επεξεργασίας της τελικής πρότασης.
Πρόταση από το 2011
Ας σημειωθεί ότι το κοίτασμα αυτό συνεχίζει να ελέγχει η Energean Oil, η ελληνική εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα της περιοχής, ενώ στο τέλος Νοεμβρίου με υπουργική απόφαση (πέρασε προ ολίγων ημερών και από τη Βουλή, όπου δόθηκε η ευκαιρία στον κ. Σκουρλέτη να τοποθετηθεί επί του θέματος) επεκτάθηκε για ακόμη δύο συν ένα χρόνια η άδεια εκμετάλλευσης που κατέχει η συγκεκριμένη εταιρεία, καθώς σε αντίθετη περίπτωση το Δημόσιο θα έπρεπε να βρεί τρόπο και κονδύλια για τη φύλαξη και συντήρησή της θαλάσσιας πλατφόρμας.
Η προοπτική μετατροπής του κοιτάσματος σε υπόγεια αποθήκη, είχε εξεταστεί από το 2011 τόσο από την ίδια τηνEnergean (η οποία σύμφωνα με δηλώσεις στελεχών της διατηρεί το ενδιαφέρον), όσο και από το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά και από τον ΔΕΣΦΑ. Στο τέλος του 2011 πριν λήξει η ισχύς της άδειας εκμετάλλευσης, αποφασίστηκε το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο να ενταχθεί στο ΤΑΙΠΕΔ προς αποκρατικοποίηση μέσω διεθνούς διαγωνισμού.
Ωστόσο η διαδικασία αυτή ποτέ δεν προχώρησε εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ, παρά το ότι ενδιαφέρον είχε εκδηλωθεί από εταιρείες όπως η Edison, αλλά και η Energean.
Αναφορικά με τις προοπτικές της, στελέχη της ενεργειακής αγοράς υπογραμμίζουν ότι η σημασία της είναι μεγάλη για την αναβάθμιση της ενεργειακής ασφάλειας. Η μετατροπή του συγκεκριμένου κοιτάσματος σε αποθήκη, θα προσφέρει στο εθνικό σύστημα, αλλά και στις γειτονικές χώρες, πρόσβαση σε περίπου 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, τα οποία θα αποθηκεύονται από τους χρήστες της αποθήκης, για να διατεθούν όταν το απαιτεί η ζήτηση και οι τιμές είναι ικανοποιητικές.
Αρχική μελέτη που είχε γίνει πριν από μερικά χρόνια, υπολόγιζε το ύψος της συνολικής επένδυσης σε περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ. Από το ποσό αυτό μεγάλο μέρος αφορά στο κόστος ποσότητας περίπου 500 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου που θα παραμένουν ανενεργά στην αποθήκη. Δηλαδή από το περίπου ένα δισ. κυβικά που είναι η χωρητικότητα της αποθήκης, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο το μισό για εμπορικούς σκοπούς.
Σημειώνεται ότι για τους όρους λειτουργίας της υπόγειας αποθήκης, ο ΔΕΣΦΑ κατά το παρελθόν είχε εκφράσει την άποψη ότι αυτή θα πρέπει να αποτελεί συστατικό του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με απολύτως ρυθμιζόμενη λειτουργία, ασχέτως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και του ποιος είναι ο λειτουργός. Από την πλευρά της η Energean επανειλημμένα έχει προτείνει την αξιοποίησή της από την ίδια,μέσω της μετατροπής της σημερινής άδειας εκμετάλλευσης σε άδεια αποθήκευσης φυσικού αερίου, κάτι που επιτρέπει η ισχύουσα νομοθεσία.