Ίσως το καθοριστικότερο βήμα για την ενοποίηση της αγοράς του φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη πραγματοποιείται σήμερα με την υπογραφή μεταξύ του διαχειριστή του ελληνικού συστήματος ΔΕΣΦΑ και της αντίστοιχης βουλγαρικής εταιρείας Bulgartransgaz, της συμφωνίας διασύνδεσης (Interconnection Agreement) των συστημάτων αερίου των δύο χωρών.
Η συμφωνία θα επιτρέψει τη μεγαλύτερη αξιοποίηση των ελληνικών υποδομών και θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού στην ευρύτερη περιοχή, όπως τόνισε χθες ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Κώστας Ξιφαράς, μιλώντας στο συνέδριο του Economist.
Σημειώνεται ότι για να καταλήξουμε στις σημερινές υπογραφές -η τελετή θα γίνει στο σημείο διασύνδεσης Σιδηρόκαστρο - Κουλάτα- οι πρώτες συζητήσεις είχαν ξεκινήσει από το 2010, ενώ από τον Αύγουστο του 2015 η πρόοδος στην οριστικοποίηση της συμφωνίας διασύνδεσης συνδέθηκε με την πρόοδο στις διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ Bulgartransgaz και Gazpromexport οι οποίες επίσης διεξάγονταν υπό την εποπτεία της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι συνομιλίες μεταξύ ΔΕΣΦΑ και Bulgartransgaz ξεκίνησαν εκ νέου τον Φεβρουάριο 2016. Στην τελική φάση της διαπραγμάτευσης μπήκαμε τον Απρίλιο 2016, ενώ οι βασικές αρχές της συμφωνίας οριστικοποιήθηκαν σε σύσκεψη υπό τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις αρχές του μήνα στη Σόφια.
Τα σημαντικότερα σημεία συμφωνίας που αφορούν στην ελληνική πλευρά συνοψίζονται ως εξής:
1. Η πρώτη έκδοση της Συμφωνίας Διασύνδεσης θα βασίζεται εν πολλοίς στο υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς φυσικού αερίου Ελλάδας και Βουλγαρίας και θα ισχύσει κατά το ενδιάμεσο διάστημα 1η Ιουλίου 2016 έως 30 Σεπτεμβρίου 2016.
2. Από την 1η Οκτωβρίου 2016, θα τεθεί σε ισχύ η δεύτερη έκδοση της Συμφωνίας Διασύνδεσης, η οποία θα ενσωματώνει το σύνολο των διατάξεων των ευρωπαϊκών κανονισμών που διέπουν τα σημεία διασύνδεσης μεταξύ κρατών-μελών. Το περιεχόμενο της δεύτερη έκδοσης της Συμφωνίας Διασύνδεσης θα οριστικοποιηθεί από τους Διαχειριστές πριν την 1η Οκτωβρίου 2016.
3. Έως την 1η Ιουλίου 2016, οι εμπλεκόμενοι προμηθευτές φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ και Gazpromexport) θα προσαρμόσουν τους όρους των εμπορικών συμβάσεων, στους όρους της Συμφωνίας Διασύνδεσης.
Σημασία και οφέλη
Μέσω της εφαρμογής της Συμφωνίας δημιουργείται ένας τεχνικός και εμπορικός κόμβος αερίου στο σημείο διασύνδεσης των δύο συστημάτων στο Σιδηρόκαστρο, με καθοριστικές ευνοϊκές συνέπειες στην ανάπτυξη του διασυνοριακού εμπορίου και στην ασφάλεια εφοδιασμού ολόκληρης της περιοχής της ΝΑ Ευρώπης, με την Ελλάδα να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Η μεταφορά αερίου από Ελλάδα σε Βουλγαρία και δυνητικά -εφόσον υπογραφούν αντίστοιχες συμφωνίες των εκεί διαχειριστών- και σε άλλες χώρες (Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία) είναι πλέον δυνατή, καθιστώντας τον "κάθετο διάδρομο" από θεωρία σε πράξη.
Πέραν της γεωπολιτικής σημασίας, τα σημαντικότερα άμεσα οφέλη για τη χώρα συνίστανται στην αύξηση της χρησιμοποίησης των ελληνικών υποδομών και ιδίως του τερματικού ΥΦΑ της Ρεβυθούσας για την εισαγωγή αερίου και την προώθηση στη ΝΑ Ευρώπη και εν γένει η βελτίωση των συνθηκών ανταγωνισμού στην προμήθεια αερίου μέσω της δραστηριοποίησης νέων παικτών στην αγορά, και τα δύο προς όφελος του τελικού καταναλωτή.
(Χ. Φλουδόπουλος, capital.gr, 24/6/2016)