Το βλέπεις στην τηλεόραση. Το διαβάζεις στις εφημερίδες και στο internet. Η τιμή του αργού πετρελαίου μπορεί να σημειώνει συχνά μεγάλες διακυμάνσεις.
Ωστόσο, αν η τιμή του αργού πετρελαίου αλλάζει, γιατί δεν αλλάζει αντίστοιχα και η τιμή που πληρώνουμε για να εφοδιάσουμε το αυτοκίνητό μας;
Λοιπόν, το κόστος του αργού αποτελεί μόνο ένα μέρος της αξίας που πληρώνουμε κατά μέσο όρο στην αντλία. Σε κάποιες χώρες αυτό δεν είναι παρά μόνο το ένα τέταρτο περίπου της τελικής τιμής. Το ποσό που πληρώνουμε για τη βενζίνη, το ντίζελ και άλλα καύσιμα, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, πολλοί από τους οποίους είναι σχετικά σταθεροί και δεν αλλάζουν αναλογικά με τις τιμές του αργού πετρελαίου.
Στο μακρύ ταξίδι του αργού από την εξόρυξη έως την αντλία, μια πτώση της τιμής του περνά μέσα από πολλά ενδιάμεσα στάδια.
Πρώτα πρέπει να βρούμε το αργό πετρέλαιο. Για την εξόρυξή του πραγματοποιούνται μια σειρά από δαπάνες, από την κατασκευή και λειτουργία των μηχανημάτων, μέχρι τη μεταφορά και το ανθρώπινο δυναμικό.
Το αργό πετρέλαιο πωλείται σε ανοιχτές και διαφανείς αγορές.
Στη συνέχεια, το αργό πετρέλαιο διυλίζεται, για να μετατραπεί σε καύσιμο για τα αυτοκίνητα μας, τα αεροπλάνα, τα τρένα και τα πλοία, καθώς και σε πολλά άλλα προϊόντα καθημερινής χρήσης. Εξειδικευμένοι μηχανικοί διασφαλίζουν ότι χρησιμοποιείται η πιο σύγχρονη, αποτελεσματική, καθαρή και ασφαλής τεχνολογία.
Τα διυλισμένα προϊόντα πωλούνται, επίσης, σε ανοιχτές και διαφανείς αγορές. Μετά τη διύλιση του αργού πετρελαίου, το καύσιμο που παράγεται πωλείται και διανέμεται στα πρατήρια καυσίμων.
Το κόστος όλης αυτής της διαδικασίας αποτελεί πάνω από το ένα τρίτο της τιμής της βενζίνης στην ΕΕ. Για το ντίζελ, το ποσό αυτό είναι λίγο μεγαλύτερο, ωστόσο δεν αντιπροσωπεύει ούτε το μισό της τιμής που πληρώνουμε στην αντλία.
Το μεγαλύτερο μέρος αναλογεί σε δασμούς, ειδικό φόρο κατανάλωσης και ΦΠΑ. Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης -το μεγαλύτερο ποσό από αυτούς τους φόρους- στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, είναι σταθερός και παραμένει αμετάβλητος ανεξάρτητα από την τιμή του αργού. Επιπλέον, οι φόροι αυτοί διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αλλά και ανάλογα με τον τύπο του καυσίμου, γι αυτό και οι τιμές είναι τόσο διαφορετικές στην Ευρώπη από χώρα σε χώρα.
Η αγορά του αργού πετρελαίου πραγματοποιείται σε δολάρια, ενώ τα καύσιμα πωλούνται σε ευρώ, ή σε άλλα εθνικά νομίσματα. Οι διακυμάνσεις στην ισοτιμία επηρεάζουν, επίσης, την τελική τιμή στην αντλία.
Επομένως για να συνοψίσουμε, το αργό πετρέλαιο αντιπροσωπεύει μόνο το ένα τέταρτο περίπου της συνολικής τιμής του καυσίμου, οι φόροι και ο ΦΠΑ περίπου το 60%, και η διύλιση, η εμπορία και η διανομή περίπου το 15%. Για το λόγο αυτό, οι διακυμάνσεις της τιμής του αργού πετρελαίου έχουν περιορισμένο αντίκτυπο επί της τιμής στην αντλία.
Οπότε, ενώ η τιμή του αργού πετρελαίου είναι ένα μόνο στοιχείο του κόστους και κάθε πρατηριούχος καθορίζει ανεξάρτητα την τιμή του στην αντλία, μια μείωση στην τιμή του αργού κατά 50% για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση μόνο κατά 15% της τιμής στην αντλία.
Την επόμενη φορά που θα εφοδιάσετε το αυτοκίνητό σας, θυμηθείτε όλη τη δουλειά, την τεχνολογία και τις επενδύσεις που χρειάζονται για την παραγωγή καυσίμων, καθώς και τους φόρους που πληρώνετε έμμεσα.
----------------------------------------
Η FuelsEurope είναι ο Σύνδεσμος των Ευρωπαϊκών Εταιριών Διύλισης στον οποίο συμμετέχουν οι 42 εταιρείες που λειτουργούν Διυλιστήρια στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία), εκπροσωπώντας το 100% της συνολικής δυναμικότητας διύλισης και το 75% της λιανικής αγοράς καυσίμων. Ο Όμιλος ΕΛΠΕ έχει σταθερή και ενεργό συμμετοχή στο Σύνδεσμο Ευρωπαϊκών Εταιρειών Διύλισης (FuelsEurope & CONCAWE) εδώ και δεκαετίες.