της Θεοπίστης Κρυσταλλίδου  

17 12 2015 | 08:21

Ολόκληρη η χώρα, αλλά κυρίως οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας έγιναν πρόσφατα μάρτυρες μιας νέας «ακτιβίστικης παράστασης» που έλαβε χώρα στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό του Αγίου Δημητρίου στο νομό Κοζάνης. Δέκα άτομα σκαρφάλωσαν σε μονάδα ψύξης του εργοστασίου και άφησαν το μήνυμα τους "go solar". Οι «οικολόγοι-ακτιβιστές» επέλεξαν να διαμαρτυρηθούν με αυτόν τον τρόπο ενάντια στη χρήση του εγχώριου Λιγνίτη για την παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας με αφορμή την 21η Σύνοδο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή που έλαβε χώρα αυτές τις μέρες στο Παρίσι.

Και έτσι οι δέκα «ακτιβιστές» αφού ένιωσαν περήφανοι για την πράξη τους και τιμή για την σύλληψη τους, επέστρεψαν στο σπίτι τους, ανέβηκαν στο διαμέρισμα τους με τον ανελκυστήρα, γιατί ήταν και κουρασμένοι από την πολύωρη προσπάθεια τους, άναψαν το θερμοσίφωνα για να κάνουν και ένα ζεστό μπανάκι, μπήκαν στο διαδίκτυο για να επικοινωνήσουν στον παγκόσμιο ιστό το κατόρθωμα τους και στην συνέχεια αναπαύτηκαν στις δάφνες τους, κλείνοντας το φως που πιθανότατα «έφτανε» από τον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου…

Αναμφισβήτητα η προστασία του Περιβάλλοντος και η συνετή διαχείριση των ενεργειακών πόρων του Πλανήτη με γνώμονα πάντα τις επόμενες γενιές οφείλει να αποτελεί προτεραιότητα όλων των Πολιτικών Ηγεσιών και ολόκληρης της Ανθρωπότητας, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και ουσιαστικά τους δανειζόμαστε από τα παιδιά μας.

Βέβαια η υιοθέτηση συνθημάτων «κλισέ» είναι εύκολη, και δυστυχώς με κλισέ και τσιτάτα διαμορφώνεται και η ενεργειακή πολιτική στη χώρα μας. Πριν λοιπόν βιαστεί κανείς να πάρει τη θέση της μιας ή της άλλης πλευράς πρέπει να ρίξει μια ματιά στα δεδομένα…

Σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), συνολική ζήτηση ηλεκτρικής στο ηπειρωτικό σύστημα της χώρας μας ανέρχεται περίπου σε 50.000 GWh (για το 2014).

Από αυτή την ζήτηση πάνω από το 46% καλύπτεται σήμερα από μονάδες εγχώριου Λιγνίτη, 24% από μονάδες εισαγόμενου Φυσικού Αερίου, 11% από μεγάλα Υδροηλεκτρικά ενώ μόλις 15% από μονάδες ΑΠΕ/ΣΥΘΗΑ/ΗΖ (είτε διεσπαρμένης παραγωγής, είτε άμεσης σύνδεσης στο δίκτυο)…

Είναι ξεκάθαρο ότι ο εγχώριος Λιγνίτης είναι αυτός που στήριξε και στηρίζει το σύστημα Ηλεκτροπαραγωγής στην χώρα μας και αυτός που μας εξασφαλίζει τη δυνατότητα να έχουμε ρεύμα στα σπίτια μας . Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι Ενέργεια και ζωή είναι δύο έννοιες απόλυτα αλληλένδετες. Ο ανθρώπινος πολιτισμός έχει στηρίξει την ύπαρξή του από τη δυνατότητα παραγωγής, διανομής και χρήσης ενέργειας, ενώ το επίπεδο του πολιτισμού κάθε εποχής, υπολογίζεται με βάση την ικανότητα του να αξιοποιεί τις ενεργειακές του πηγές. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κλεομένη Κουτσούκη (Η Πολιτική Ανάπτυξη, Εκδόσεις Παπαζήση 1999): «ο παράγοντας της Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελεί χαρακτηριστικό δείκτη για την περιγραφή της αναπτυξιακής πορείας ενός Έθνους».

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο λιγνίτης αποτέλεσε το ορυκτό καύσιμο στο οποίο στηρίχθηκε η μεταπολεμική ανάπτυξη ολόκληρης της Εθνικής μας Οικονομίας. Η χρήση του στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο ηπειρωτικό σύστημα, παρέσχε τη δυνατότητα να περιοριστεί η μεταβλητότητα στις τιμές παραγωγής και διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας, διασφάλισε τη γεωστρατηγική ανεξαρτησία της χώρας και στήριξε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όλων των Ελληνικών Επιχειρήσεων έναντι των διεθνών ανταγωνιστών τους για πολλές δεκαετίες. Ταυτόχρονα, οι δραστηριότητες εξόρυξης και εκμετάλλευσης λιγνίτη δημιούργησαν πολυάριθμες θέσεις εργασίας στη Δυτική Μακεδονία και Πελοπόννησο, και συνέβαλαν τα μέγιστα στην τοπική ανάπτυξη (π.χ. την αύξηση του εισοδήματος των αντίστοιχων Περιφερειών).

Μπορεί οι «οικολόγοι –ακτιβιστές» να φωνάζουν αλλά γνωρίζουμε ότι εδώ και μια δεκαετία η Ελληνική Πολιτεία έχει υιοθετήσει πολύ αυστηρά μέτρα σε βάρος της Ηλεκτροπαραγωγής από Λιγνίτη ακολουθώντας τις αντίστοιχες Κοινοτικές Οδηγίες, επιβαρύνοντας τη ΔΕΗ με πάνω από 280 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Η υιοθέτηση αυτών των αυστηρών μέτρων ενάντια στον εγχώριο Λιγνίτη μειώνουν την ανταγωνιστικότητά του, με πολύ αρνητικές συνέπειες στην ήδη τραυματισμένη Εθνική μας Οικονομία. Επιδεινώνεται πολύ το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της χώρας καθώς γίνονται πλέον ελκυστικότερες οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτες χώρες ή η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από εισαγόμενο φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Τόσο το πετρέλαιο, όσο και το φυσικό αέριο είναι εισαγόμενα και σημαντικά ακριβότερα από το λιγνίτη. Η τιμή τους παρουσιάζει διακυμάνσεις ενώ εισάγονται από χώρες εκτός Ε.Ε. με αποτέλεσμα την ενεργειακή μας εξάρτηση από τρίτους και την ενεργειακή μας επισφάλεια.

Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε επίσης, ότι κάθε χώρα τοποθετείται στις διεθνείς διασκέψεις ανάλογα με τα δικά της συμφέροντα. Δεν διαθέτουν άλλωστε πολλές χώρες ορυκτό λιγνιτικό πλούτο σαν τον δικό μας. Πολλές χώρες που υποστηρίζουν τα μέτρα κατά του Λιγνίτη εξαρτούν την ηλεκτροπαραγωγή τους από την Πυρηνική Τεχνολογία.

Αναμφισβήτητα πέρα από πλούσια λιγνιτικά αποθέματα που επαρκούν για να καλύψουν το σύνολο των ενεργειακών μας αναγκών για πάνω από 50 χρόνια ακόμα, η Ελλάδα διαθέτει πλούσιο Αιολικό και Ηλιακό Δυναμικό.

Η ανάπτυξη μονάδων Αιολικής και Ηλιακής Ενέργειας θα μπορούσε να γίνει παράλληλα με τις υπάρχουσες Θερμικές μονάδες (οι οποίες ταυτόχρονα θα εκσυγχρονίζονταν σύμφωνα με νέα αυστηρά πρότυπα). Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα τίποτα δεν γίνεται με σχέδιο και όραμα…

Η αρχική ανάπτυξη των Αιολικών Πάρκων συνάντησε τεράστιες αντιδράσεις καθώς έγινε με αποκλειστικό στόχο το οικονομικό όφελος αδιαφορώντας εντελώς για τις Τοπικές Κοινωνίες. Ενώ οι «ακτιβιστές» λειτουργώντας με συνθήματα και εντυπωσιασμούς δεν συνέβαλλαν στη νηφάλια αντιμετώπιση της κατάστασης.

Η περίοδος 2010 -2012 ήταν η περίοδος που οι αγρότες ξήλωναν τις καλλιέργειές τους και δανείζονταν από τις τράπεζες για να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά πάρκα ακούγοντας τις εξαγγελίες της Πολιτείας, βασιζόμενοι στις υψηλές εγγυημένες τιμές, δυστυχώς η συνέχεια δεν είχε καμία σχέση με αυτό που περίμεναν..

Θυμίζω ότι εκτός από τη συγκεκριμένη «ακτιβίστικη» δράση τους οι «Οικολόγοι» δίνουν εδώ και χρόνια αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση της «Πτολεμαΐδα V», η οποία επιτέλους ξεκίνησε να κατασκευάζεται –δυστυχώς χωρίς την αξιοποίηση εργατικού δυναμικού από την περιοχή-. Αντιδρούν στην εγκατάσταση αυτής της Νέας Μονάδας παραβλέποντας ότι η λειτουργία της είναι απαραίτητη για να αντικατασταθεί ο ΑΗΣ Πτολεμαΐδας με μονάδα σύγχρονης τεχνολογίας, πολύ καλύτερου βαθμού απόδοσης και πολύ καλύτερης ενεργειακής συμπεριφοράς (οι εκπομπές των ρύπων θα περιοριστούν σε ποσοστό πάνω από το 50%).

Η νέα μονάδα θα συνδεθεί με την τηλεθέρμανση και οι πολίτες της Πτολεμαϊδας θα εξοικονομούν 12 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο από τη μη αγορά πετρελαίου, ενώ θα γίνεται εξοικονόμηση 52 χιλιάδων τόνων CO2 από τη μη λειτουργία καυστήρων πετρελαίου.

· Επίσης για να αντισταθμίσουν τα 4300 gwh της θερμικής μονάδας της νέας μονάδας, απαιτούνται περίπου 2150MW νέας εγκατεστημένης Αιολικής Ισχύος (θεωρώντας ότι το δίκτυο είναι σε θέση να απορροφήσει απρόσκοπτα την παραγόμενη ενέργεια), όση δηλαδή η εγκατεστημένη Αιολική Ισχύς στη χώρα μας από το 2000 έως σήμερα και μάλιστα με τριπλάσιο κόστος εγκατάστασης…
Δεν έχουμε δικαίωμα να συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε τα πάντα με αφορισμούς και εύκολα συνθήματα.
Ο Λιγνίτης είναι Πλούτος για την Ελλάδα. Οφείλουμε να τον σεβαστούμε και να τον αξιοποιήσουμε με γνώμονα τις επόμενες γενιές εφαρμόζοντας αυστηρές αντιρρυπαντικές τεχνολογίες.

· Ο Ήλιος και ο Αέρας είναι επίσης Πλούτος για την Ελλάδα. Οφείλουμε να επενδύσουμε στις ΑΠΕ, αναθεωρώντας όλα όσα έγιναν λάθος τα τελευταία δέκα χρόνια.

· Η νησιωτικότητα είναι ένας ακόμη τεράστιος Πλούτος. Οφείλει η Πολιτεία να επενδύσει στη Διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο, συμβάλλοντας στην απεξάρτηση από το εισαγόμενο πετρέλαιο, εξασφαλίζοντας σταθερή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και εξοικονομώντας πάνω από 800 εκατομμύρια ευρώ από τους λογαριασμούς του ρεύματος…

· Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι Πλούτος είναι και η πρωτογενής μας Παραγωγή. Πλούτος είναι ο Τόπος μας. Τα χωριά μας, τα τοπία μας τα Έθιμά μας.

Ο Τόπος μας δεν είναι μόνο η ΔΕΗ. Η Εορδαία έχει ομορφιές που δεν τις γνωρίζουμε ούτε εμείς οι ίδιοι. Αντί για φωνές και εντυπωσιασμούς θα ήθελα να δω δράσεις ανάδειξης του τόπου μας. Δράσεις που να πείθουν ότι αξίζει κάποιος να μας επισκεφθεί.

Αυτό που λείπει δυστυχώς από την Πατρίδα μας είναι το όραμα και όχι η οικολογική συνείδηση.
Έχουμε την τύχη να έχουμε γεννηθεί στον πιο ευλογημένο τόπο της γης αλλά δυστυχώς επιμένουμε να μην το καταλαβαίνουμε.

Η Θεοπίστη Κρυσταλλίδου είναι δημοτική σύμβουλος Εορδαίας