του Γρηγόρη Στεργιούλη

Τα «Ελληνικά Πετρέλαια» για τα ελληνικά πετρέλαια

 
Το τελευταίο διάστημα έχουν διατυπωθεί ποικίλες απόψεις σχετικά με την ύπαρξη ή μη σημαντικών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στον ελλαδικό χώρο με τα συνεπακόλουθα ερωτήματα: ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την παραγωγή στο περιβάλλον και στον τουρισμό, πώς επιδρά στις επενδυτικές αποφάσεις η χαμηλή τιμή του πετρελαίου, γιατί είναι περιορισμένο το ενδιαφέρον που εκδηλώνουν ξένες πετρελαϊκές εταιρείες, ενώ αρκετοί τα συνδέουν όλα αυτά με την τωρινή και μελλοντική οικονομική κατάσταση της χώρας.

Τα «Ελληνικά Πετρέλαια», ο μεγαλύτερος καθετοποιημένος ελληνικός ενεργειακός όμιλος, με ετήσιο κύκλο εργασιών 10 δισ. ευρώ και λειτουργικά κέρδη περίπου 420 εκατ. ευρώ, δραστηριοποιούνται σε όλο το ενεργειακό φάσμα, μη διστάζοντας μέσα στα τελευταία χρόνια της κρίσης να επενδύσουν στην Ελλάδα πάνω από 3 δισ. ευρώ, δημιουργώντας εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας. Τα ΕΛΠΕ δραστηριοποιούνται συστηματικά στην έρευνα πετρελαίου εδώ και 40 χρόνια έχοντας συμμετάσχει σε πληθώρα διεθνών διαγωνισμών και έχουν ερευνήσει συστηματικά 39 περιοχές σε Ελλάδα, Λιβύη, Αίγυπτο, Αλβανία, Μαυροβούνιο, είτε αυτοδύναμα είτε ως ισότιμο μέλος κοινοπραξιών με διεθνώς αναγνωρισμένες πετρελαϊκές εταιρείες, όπως οι OMV, Repsol, Woodside, Kuwait Energy, Petroceltic, Lukoil, Gaz de France, JAPEX, κ.λπ. Με τη διεξαγωγή εκατοντάδων γεωλογικών μελετών και την εκτέλεση 65.000 χλμ. σεισμικών ερευνών και 112 γεωτρήσεων, με τις εκτός Ελλάδας επενδύσεις τα τελευταία χρόνια να ξεπερνούν τα 220 εκατ. δολάρια, τα ΕΛΠΕ συμμετείχαν σε ανακαλύψεις αρκετών κοιτασμάτων πετρελαίου (αναλογία ΕΛΠΕ περίπου 210 εκατ. βαρέλια πετρελαίου).

Η ανακάλυψη και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελλάδα είναι ένας στρατηγικός στόχος στον οποίο προσβλέπουμε και επενδύουμε. Βασιζόμαστε στα μεγάλα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα που είναι η τεράστια συσσωρευμένη εμπειρία των ανθρώπων μας από τις μέχρι σήμερα έρευνες και η γνώση του ελλαδικού χώρου, η κατοχή σημαντικής τεχνογνωσίας και η γεωπολιτική μας θέση.

Ερευνητικές δραστηριότητες

Τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα επιστημονικών ερευνών υποδεικνύουν ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που παρουσιάζουν επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την πιθανή ανακάλυψη υδρογονανθράκων, χωρίς όμως να παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι γεωλογικοί κίνδυνοι αποτυχίας δεν είναι αμελητέοι. Σε περιοχές με αποδεδειγμένη την ύπαρξη πετρελαϊκού συστήματος (π.χ. Ηπειρος, Β. Ιόνιο, Πατραϊκός, Κυπαρισσιακός, ΒΔ Πελοπόννησος, Θερμαϊκός, Θρακικό Πέλαγος κ.λπ.), οι μέχρι σήμερα έρευνες είναι ενθαρρυντικές, αλλά απαιτείται περαιτέρω συστηματική γεωφυσική και γεωτρητική έρευνα για τον εντοπισμό πιθανών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σε άλλες περιοχές της χώρας, παρά την ύπαρξη κάποιων ενθαρρυντικών γεωλογικών στοιχείων και τις επιμέρους απόψεις που κατά καιρούς ακούγονται έντονα, θεωρούμε ότι τα μέχρι στιγμής υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα είναι ιδιαιτέρως περιορισμένα και ανώριμα, μη επιβεβαιώνοντας, προς το παρόν τουλάχιστον, την ύπαρξη πετρελαϊκού συστήματος, οπότε σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες επιχειρησιακές δυσκολίες (έντονο τοπογραφικό ανάγλυφο, βάθος θάλασσας κ.λπ.) δεν ευνοείται η άμεση ανάληψη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η επιλογή των περιοχών που σκοπεύουμε να επενδύσουμε γίνεται με αμιγή και αυστηρά επιχειρηματικά κριτήρια, σύμφωνα με τους κανόνες της διεθνούς πρακτικής. Αυτό μας επιτρέπει να επιδιώκουμε την ισότιμη συμμετοχή μας σε επιχειρηματικά σχήματα με μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που συνεισφέρουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία και οικονομική επιφάνεια (ανάμεσα στις οποίες οι Edison, Shell, Repsol, Total, Statoil, ExxonMobil, Marathon, Anadarko, Lukoil, Gazprom, Noble, OMV κ.λπ.), ενώ δεν αποκλείεται σε ορισμένες περιπτώσεις να εξετάσουμε την πιθανότητα να ξεκινήσουμε αυτοδύναμα την έρευνα, στοχεύοντας όμως στη συνέχεια να προσελκύσουμε και άλλες διεθνείς εταιρείες. Τα επιχειρηματικά σχήματα που έχουμε κατά καιρούς συστήσει έχουν αποδείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών για τη χώρα, που αναμένουμε ότι θα μετατραπεί σε άμεση συμμετοχή στις ερευνητικές δραστηριότητες.

Είμαστε ήδη παρόντες στην Ελλάδα, με αποκλειστικά δικαιώματα στην περιοχή του Θρακικού Πελάγους (ΕΛΠΕ 25%, Calfrac 75%) και στον Πατραϊκό κόλπο (ΕΛΠΕ 33,3% - operator, Edison 33,3%, Petroceltic 33,3%), όπου πιστεύουμε ότι οι προσδοκίες ανακάλυψης υδρογονανθράκων θα επιβεβαιωθούν στο άμεσο μέλλον. Ειδικά στην περιοχή του Δ. Πατραϊκού, τα ΕΛΠΕ και οι εταίροι τους προχωρούν στην υλοποίηση του ερευνητικού προγράμματος με την κατάρτιση εξειδικευμένων γεωλογικών μελετών, ενώ ολοκληρώνεται η νέα ηλεκτρονική επεξεργασία των υπαρχόντων σεισμικών δεδομένων. Επίσης θα ξεκινήσει εντός του 2015 η καταγραφή νέων τρισδιάστατων σεισμικών υψηλής ευκρίνειας, τα ευρήματα των οποίων θα μας επιτρέψουν να εντοπίσουμε γεωλογικούς στόχους και να προχωρήσουμε τα επόμενα χρόνια σε γεωτρήσεις. Επιπλέον, προς επίρρωση της επιχειρηματικής στρατηγικής μας, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά έμπρακτα τη βούληση να κάνουμε σημαντικές επενδύσεις στη χώρα μας, έχουμε υποβάλει προσφορές στους τρέχοντες διαγωνισμούς στη Δ. Ελλάδα μέσω διεθνούς επιχειρηματικού σχήματος αλλά και αυτοδύναμα (για δύο χερσαίες και τρεις θαλάσσιες περιοχές) και ευελπιστούμε σε θετικά αποτελέσματα.

Το ελληνικό πλαίσιο έρευνας

Για να προσελκύσει η ελληνική πολιτεία αναγνωρισμένες πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στη χώρα πρέπει να αντισταθμίσει τους εγγενείς τεχνικούς κινδύνους (πολύπλοκη γεωλογία, μεγάλα βάθη θάλασσας ή δύσκολο τοπογραφικό ανάγλυφο), παρέχοντας ένα ελκυστικό, σύγχρονο, ευέλικτο, διαφανές νομοθετικό, διοικητικό, οικονομικό και φορολογικό επενδυτικό πλαίσιο. Και ενώ αυτό το πλαίσιο μπορούμε να πούμε ότι σε γενικές γραμμές υπάρχει, η βιομηχανία περιμένει να δει πώς θα υλοποιηθεί. Είναι εξαιρετικά σημαντική, παραδείγματος χάρη, η άμεση στελέχωση και η ουσιαστική λειτουργία της ΕΔΕΥ, του φορέα δηλαδή που ενώ έχει νομοθετηθεί από τον Αύγουστο του 2011 να διαχειρίζεται τα συμφέροντα του Δημοσίου τέσσερα χρόνια μετά, δεν έχει παρά μόνο διοικητικό συμβούλιο. Οι υπεράνθρωπες, ομολογουμένως, προσπάθειες μεμονωμένων κρατικών λειτουργών να καλύψουν τα διοικητικά κενά, δεν είναι αρκετές να καθησυχάσουν τις δικαιολογημένες απαιτήσεις της βιομηχανίας για την ύπαρξη μόνιμου κρατικού μηχανισμού, όπως προβλέπει ο νόμος και η διεθνής πρακτική.

Οι επιχειρηματικές αποφάσεις για την αξιολόγηση επενδυτικών ευκαιριών στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων λαμβάνονται με κριτήριο τις οικονομικές αποδόσεις σε βάθος είκοσι - τριάντα ετών. Ετσι η σημερινή χαμηλή τιμή του αργού πετρελαίου, ενώ δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στη λήψη αποφάσεων, βεβαίως και υπεισέρχεται στις γενικότερες επιχειρηματικές κινήσεις υπό την έννοια ότι σε περιόδους χαμηλών τιμών αργού υπάρχει σκεπτικισμός σε νέες επενδύσεις υψηλού κινδύνου και περικοπές άμεσων εκταμιεύσεων. Δεδομένου ότι η βιομηχανία της έρευνας και της παραγωγής υδρογονανθράκων είναι τομέας της οικονομίας με θεαματικό δυναμισμό, προσδοκούμε ότι με τη δραστηριοποίηση των ΕΛΠΕ και των διεθνών επιχειρηματικών σχημάτων στα οποία ήδη συμμετέχουμε στον ελλαδικό χώρο, θα δημιουργηθούν προϋποθέσεις προσέλκυσης μεγαλύτερου διεθνούς ενδιαφέροντος, οι οποίες είναι δυνατόν σε μια μεταγενέστερη φάση να υποστηριχθούν ακόμη πιο πολύ με τις κατάλληλες κινήσεις της πολιτείας.

Ηδη έχουν γίνει τα πρώτα βήματα ανοίγματος της αγοράς με τους τρεις διαγωνισμούς στη Δ. Ελλάδα, έστω με δυσκολίες και καθυστερήσεις. Η διεθνής αγορά παρακολουθεί την ολοκλήρωση των διαγωνισμών σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική και παράλληλα αναμένει τις επόμενες κινήσεις του ελληνικού Δημοσίου (επιπρόσθετα σεισμικά, νέοι διαγωνισμοί κ.λπ.).

Τα ΕΛΠΕ έχουν συνεισφέρει τα μέγιστα στην έρευνα πετρελαίου στην Ελλάδα από το 1975, συνεχίζουν και θα συνεχίσουν να επενδύουν στη χώρα επιλέγοντας κάθε φορά τις κατάλληλες επενδυτικές ευκαιρίες. Ο απόλυτος σεβασμός στο περιβάλλον και στις υφιστάμενες δραστηριότητες των τοπικών κοινωνιών αποτελούν απαράβατες αρχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υιοθετούν τα ΕΛΠΕ με επιτυχή και αναγνωρίσιμα αποτελέσματα. Είναι αδιαπραγμάτευτο καθήκον μας να εφαρμόσουμε όλες εκείνες τις τεχνολογικές μεθόδους, που θα μας επιτρέψουν να εντοπίσουμε και να εκμεταλλευτούμε τυχόν κοιτάσματα υδρογονανθράκων, προς όφελος, πέραν της εταιρείας, της οικονομίας της χώρας μας και της περαιτέρω ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών διασφαλίζοντας, παράλληλα, την ανεκτίμητη κληρονομιά που έχουμε ως λαός, τον φυσικό πλούτο των θαλασσών μας και των βουνών μας. Η έρευνα πετρελαίου απαιτεί υψηλές επενδύσεις, σύγχρονη τεχνολογία, πολλή δουλειά με προσήλωση στον στόχο, υπομονή και επιμονή. Εμείς όλοι στα ΕΛΠΕ είμαστε αισιόδοξοι ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι απολύτως θετικό, δικαιώνοντας τις προσπάθειες και τις προσδοκίες τόσο του ομίλου μας όσο και του ελληνικού λαού.

* Γρ. Στεργιούλης, Διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΕΛΠΕ, - εφημερίδα Καθημερινή