Το ερχόμενο Σάββατο 15 Οκτωβρίου ξεκινά η περίοδος διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης και η τιμή του προβλέπεται να κινηθεί υψηλότερα κατά 10% περίπου σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015, λίγο πάνω από τα 90 λεπτά το λίτρο.

 

Η υψηλότερη τιμή οφείλεται στην αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης σε 0,28 από 0,23 ευρώ το λίτρο, καθώς και στην αύξηση του ΦΠΑ σε 24% από 23% προηγουμένως. Συνολικά, οι φόροι αποτελούν πάνω από το 50% της λιανικής τιμής, έναντι λίγο πάνω από 30% κατά μέσο όρο στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.

 

Σε ότι αφορά τις προβλέψεις για τις πωλήσεις της φετινής περιόδου, αν και σε ένα βαθμό θα εξαρτηθούν από τις καιρικές συνθήκες, ωστόσο οι διοικήσεις των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών εκτιμούν φέτος ότι δεν θα επαναληφθεί το περυσινό φαινόμενο, όταν είχε σημειωθεί μεγάλη αύξηση (+43,26%), λόγω του μειωμένου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και της αυξημένης τιμής.

 

Επιπλέον, στις περιοχές της χώρας όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου είναι αδύνατον να υπάρξει ανταγωνισμός (η διαφορά ανέρχεται στο 40% περίπου), ενώ απόρροια της διευρυμένης ενεργειακής φτώχειας είναι και το γεγονός ότι πολλά νοικοκυριά έχουν στραφεί στα καυσόξυλα, πολλά εκ των οποίων είναι παντελώς ακατάλληλα για καύση, κάτι που έχει οδηγήσει στη μόνιμη, πλέον, εμφάνιση του φαινομένου της αιθαλομίχλης με πολύ επικίνδυνες επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία. 

 

 

Σε ότι αφορά τα υγρά καύσιμα κίνησης, ειδικά στη βενζίνη, η υψηλή φορολογία κρατά σε υψηλά επίπεδα τις τελικές τιμές, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μην βλέπουν σε μεγάλο βαθμό τα οφέλη από τη ραγδαία υποχώρηση των  διεθνών τιμών του αργού τα δύο τελευταία χρόνια.

 

Από τους φόρους (σταθερούς και μεταβλητούς) η τελική τιμή λιανικής της απλής αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων διαμορφώνεται κατά 67,49% και του ντίζελ κατά 50,12%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών Υγρών Καυσίμων.

 

Δηλαδή, από το 1,4120 ευρώ/λίτρο που ήταν η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης στις 30 Σεπτεμβρίου, τα 95,29 λεπτά είναι φόροι, τέλη και άλλες επιβαρύνσεις. Στο ντίζελ, τα 55,23 λεπτά από την τελική τιμή του 1,1020 ευρώ/λίτρο είναι φόροι.

 

Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η τιμή (μετά φόρων) της αμόλυβδης στη χώρα μας είναι η τέταρτη υψηλότερη στην ΕΕ. Καλύτερη είναι η εικόνα στο ντίζελ, όπου η χώρα μας είναι στη 16η θέση της σχετικής κατάταξης. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι η προ φόρων τιμή του ντίζελ στην Ελλάδα είναι η ακριβότερη στην ΕΕ.

 

Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2017 αυξάνονται οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης σε βενζίνη (από 0,67 σε 0,70 ευρώ/λίτρο), ντίζελ (από 0,33 σε 0,41 ευρώ) και υγραέριο κίνησης (από 0,33 σε 0,41 ευρώ). Αν υποθέσουμε ότι οι διεθνείς τιμές του αργού θα κινούνται τότε στα τρέχοντα επίπεδα, η επίπτωση στις λιανικές τιμές θα είναι 4, 10 και 12 λεπτά το λίτρο περίπου αντίστοιχα, συνυπολογίζοντας τον αυξημένο ΦΠΑ.

 

 

Λόγω της ραγδαίας οικονομικής ύφεσης, οι πωλήσεις καυσίμων στην εγχώρια αγορά τα τελευταία χρόνια έχουν υποστεί καθίζηση, με αποτέλεσμα να διευρυνθούν οι ζημίες στο σύνολο του κλάδου και πολλές εταιρείες να αναγκαστούν να κλείσουν.

 

Την περίοδο 2011 - 2015, οι συνολικές πωλήσεις υγρών καυσίμων στην εγχώρια αγορά υποχώρησαν κατά 21,18%. Στα καύσιμα της αυτοκίνησης, πάντως, το 2015 κινήθηκαν ανοδικά οι πωλήσεις ντίζελ και υγραερίου (LPG) λόγω των χαμηλότερων τιμών συγκριτικά με τη βενζίνη, η οποία συνέχισε την πτωτική πορεία των τελευταίων ετών.

 

Ανάλογη είναι η εικόνα που επικρατεί και κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς.

 

Το 2015, οι πωλήσεις των επιχειρήσεων του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών (13 συνολικά εταιρείες) υποχώρησαν για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά και διαμορφώθηκαν σε 9,06 δισ. ευρώ, έναντι 10,7 δισ. ευρώ το 2014, καταγράφοντας μείωση 15,3%. Ωστόσο, ο όγκος πωλήσεων αυξήθηκε κατά 4,4% (11.008 χιλ. μ.τ.) σε σχέση με το 2014 (10.547 χιλ. μ.τ.), άρα η πτώση στην αξία των πωλήσεων και το 2015 οφείλεται κυρίως στη μείωση των τιμών πώλησης των προϊόντων.

 

Ωστόσο, για πρώτη φορά μετά από πέντε συνεχόμενα έτη ζημιών, ο κλάδος παρουσίασε καθαρά κέρδη, ύψους 16,8 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με ζημίες 65,9 εκατ. ευρώ το 2014, αποτέλεσμα που οφείλεται κυρίως στη μείωση του ποσού των καθαρών τόκων κατά 25,3% (από τα €76,9 εκατ. το 2014 στα €57,4 εκατ. το 2015) που κατέβαλαν οι επιχειρήσεις του κλάδου το 2015.

 

 

Σε ότι αφορά τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της αγοράς, η πιθανή ανάκαμψη της οικονομίας από το 2017 εκτιμάται ότι θα τονώσει τις πωλήσεις, χωρίς ωστόσο κανείς να περιμένει μεγάλες μεταβολές. Ζητούμενο είναι και η αναδιοργάνωση της λιανικής αγοράς, ώστε οι εταιρείες του κλάδου να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις, χωρίς κανείς να αποκλείει το ενδεχόμενο περαιτέρω συγκέντρωσης της αγοράς είτε, κυρίως, μέσω της οργανικής ανάπτυξης (της περαιτέρω επέκτασης, δηλαδή, των κυριότερων «παικτών» εις βάρος των μικρότερων) είτε μέσω πιθανών συγχωνεύσεων. 

 

Η ελληνική αγορά υγρών καυσίμων είναι σε μία μεταβατική περίοδο, όπου από τη μία πλευρά υφίσταται τις συνέπειες της οικονομικής ύφεσης και της υπερφορολόγησης, ενώ από την άλλη, συνεχίζει να «αιμορραγεί» από το λαθρεμπόριο. Στο τελευταίο ζήτημα, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, φαίνεται ότι δεν υπάρχει ουσιαστική πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση του φαινομένου, παρά τις κατά καιρούς φραστικές διακηρύξεις και εξαγγελίες μέτρων από τους -εκάστοτε- εκπροσώπους της Πολιτείας.

 

Η μείωση της -εξοντωτικής- φορολογίας επί των καυσίμων, σε συνδυασμό με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, θα μπορούσε να συμβάλει στην αναζωογόνηση της αγοράς και ταυτόχρονα στην αύξηση των δημοσίων εσόδων. Ωστόσο, φαίνεται ότι πολύ δύσκολα θα δούμε αξιόλογες πρωτοβουλίες σε αυτά τα μέτωπα μέσα στα επόμενα χρόνια.